należące, tamże, st. p. jak wyżej. 24. N. , wś, pow. brodnicki, st. p. , par. kat. i ew. Lidzbark, szkoła w miejscu, obszar 4437 mr. , 141 bud. , 49 dm. , 370 mk. , 318 kat. , 52 ew. Według wizytacyi Strzesza z r. 1667 należała ta wś do sstwa licbarskiego. Siedzieli w niej Ruchai, Kiiek, Tomasz Machai, Pielucha, Głuszek, Taminak, Haidukowie, Jurek, Waszkowic, Chądzienski; włókę sołecką, Marchowizną zwaną, miał Smolnik; na włóce Biernackich siedział Ruchaiczyk. Dawali już r. 1597 mesznego 141 2 korcy. 25. N. , wś, pow. brodnicki, st. p. Brodnica, par. kat. Cielęta, filia do Szczuki, 1 2 milii odl. , ew. Świerczyny, obszar 118328 mr. , 24 bud. . 13 dm. , 92 mk. , 48 kat. , 44 ew. 26. N. , dobra, pow. kwidzyński, st. p. , par. kat. i ew. i okr. urz. stanu cywil. Gniew, 15 kim. odl. , st. kol. Pelplin 145 kil odl. , szkoła Podgórz, 7 bud. , 3 dm. , 37 mk. , 26 kat. , 11 ew. , obszaru 164, 13 ha; czysty dochód 2289 mrk. 27. N. , dobra ryc, do zamku wejherowskiego należące, pow. wejherowski, st. p. , tel. i kol. Wejherowo 8 klm. odl. , par, kat. Reda, ew. Rumian, szkoła kat. Sopieszyn; 85 mk. , 54 kat. , 31 ew. , 6 dm. 1868 r. ; okr. urz. stanu cywil. Zamek wejherowski; obszar 207 52 ha roli or. i ogr. , 9 54 łąk, 17 06 past. , 5 79 nieuż. , razem 239 91 ha; czysty dochód z gruntu 769 mrk. 28. N. , wyb. , pow. wejherowski, należy do Góry ob. , odl. od miasta pow. 11 2 mili. 29. N. , wyb. do Smażyna zaliczone, pow. wejherowski, odl. od m. pow. 23 4 mili. 30. N. , wś, pow. lubawski, st. p. Radomno, tamże par. kat. kośc. , par. ew. Nowemiasto, szkoła w miejscu, okr. urz. st. cywil. Bratyan, ma 3113, 33 mr. obszaru, 83 bud. , 35 dm. , 354 mk. , 269 kat. , 85 ew. Zachował się jeszcze w oryginale przywilej lemaństwa tej wsi. August III, z Bożej Łaski Król Polski, W. Ks. Litewski etc. Oznajmujemy niniejszym Listem Naszym, aby z tego Lemaństwa służba woienna Nam i Rzeczypospolitej nie upadała, umyśliliśmy tegoż Szlachetnego Przanowskiego y Dorotę z Krauzów Małżonkę Jego wraz z Sukcessorami ich oboi płci przy tymże Lemaństwie we wsi Nowydwór nazwanej zachować y zatrzymać, iakoź niniejszym Listem Przywilejem sic Naszym zachowuiemy y zatrzymujemy, Mocą którego Listu Przywileju Naszego ciż Szlachetni Przanowscy Małżonkowie wraz z Sukeessorami Swemi przerzeczone Lemaństwo we wsi Nowydwór dwie włóki chełmińskiej miary w sobie mające ze wszystkiemi Budynkami, Polami, Bolami, Ogrodami, Łąkami, Zaroślami, Krzakami, Sadzawkami, z wszelkiemi pożytkami y przynależytościami zdawna y teraz do tegoż Lemaństwa należącemi, tudziesz z wolnym w Lasach i Borach Starostwa Bratyańskiego na opał y Budynek do tegoż Lemaństwa potrzebny drzewa y chróstu na ogrodzenie bez żadney dani y płacy rąbaniem, z wolnym we Młynach Starościń skich na domową potrzebę różnego zboża mełciem, z wolnym Piwa y Gorzałki na swoię potrzebę domową robieniem, chowaniem owiec y różnego Inwentarza, z Łowieniem Ryb w Je ziorku wsi Nowydwór będącym, y w Rzekach Starostwa Bratyańskiego na domowe potrzebę y ze wszystkiemi innemi wolnościami, gdyż pomieniony Leman służbę wojenną odprawo wać powinien, przerzeczone Lemaństwo trzy mać, dzierżeć i onego spokojnie zażywać będą. Tak jednak, aby z tego Lemaństwa co rok po złotych Trzydzieści Pruskich na Regiment ła nowy dwiema Ratami płacili i oddawali, do żadney inney robocizny, kontrybucyi ani podwód, ciężarów, stanowisk, przechodów i noc legów żołnierskich należeć ani do Gromady przykładać się nie maią, ani powinni będą. Obiecuiemy zaś po Nas y Nayiaśnieyszych Sukcessorach Następcach Naszych, iż tych Szlachetnych Adama Przanowskiego y Dorotę Małżonków y ich sukcessorów oboiey płci od pomienionego Lemaństwa we wsi Nowydwór nazwaney, nie oddalemy ani mocy nikomu oddalenia onych nie damy. ale y ich wcale y nienaruszenie przy tymże Lemaństwie dwóch włók zachowamy, co y Nayiaśnieysi Następ cy Nasi Królowie Polscy uczynią, Prawa Na sze Królewskie Rzptey y Kościoła Rzymskie go Katolickiego w całości zachowując. Dan w Warszawie dnia XXVII miesiąca Listopada Roku Pańskiego MDCCLII. 31. N. , wyb. do W. Czapielska należące, pow. kartuski, st. p. Stęgwałd. 32. N. , dobra ryc, pow. człuchowski, st. p. Nowawieś 22 klm. odl. , st. tel. Ciecholewy 6 klm. odl. , st. kol. Chojnice 23 klm odl. , par. kat. Konarzyny, ew. Sępol no, szkoła Nowawieś, 23 bud, , 11 dm. , 94 mk. , 34 kat. , 60 ew. , obszar 41744 ha; czysty do chód 2070 mrk. , gorzelnia parowa, młyn pa rowy, tartak i wiatrak. Według taryfy z r. 1648, gdzie uchwalono potrójną akcyzę a po dwójny pobór, płacił w N. Doręgowski z Szenfeldu od 19 włók osiadł. , 4 pust, 4 ogr. 43 flor. 2 gr. ; Kossowska 14 flor. 28 gr. ob. Roczn. Tow. Prz. Nauk, w Poznaniu, 1871, str. 189. R. 1884 rozkopał w N. dyrektor zachodnio pruskiego muzeum dr. Conwentz 6 grobów skrzynkowych z 14 urnami i innemi naczyniami; w popiele znajdowały się prócz tego pierścienie bronzowe; dwie urny były przykryte pokrywami glinianemi. Groby nie składały się z płytów kamiennych, lecz nieociosanych głazów granitowych, z których każdy więcej jak centnar ważył. Wiek gro bów oceniono na 2000 lat. P. Koeppen daro wał wszystkie te zabytki muzeum prowincyalnemu w Gdańsku. Kś. Fr,

Nowydwór