dyktynkom ob. Woelky Urk. B. des Bist. Culm. , str. 386. W 1415 r. był tu fol. o dwóch pługach, później został wydany na czynsz gburom. W początku XVIII w. podczas wojen całkiem spustoszony, rola leżała odłogiem. Od r. 1716 Jan Dworkowski gospodarował tu przez 8 lat i pobudował dworek i inne budynki. W 1721 r. przejął N. Jan Dworkowski; miał rolę z zarośli oczyścić, drzewa budulcowego nie tępić i ani na opał, ani do budowli do Torunia nie wywozić. Około 1756 r. był dzierżawcą kilkadziesiąt lat Izydor Piotrowski ob. Fankidejski, Klasztory żeńskie, str. 165. 2. N. , niem. Koenigl Neuhof, dobra, pow. chełmiński, st. p. Jeleniec 5 klm. odl. , st. tel. i kol. Kurnatowo 45 klm. odl. Obejmuje 16669 ha. Par. kat. Papowo toruńskie, ew. Chełmża, szkoła Staw. Ma 13 bud. , 5 dm. , 97 mk. , 82 kat. , 15 ew. 3. N. , niem. Staedtisch Neuhof, fol. miejski pod Grudziądzem 1 2 mili odl. , st. p. Grudziądz. 4. N. , niem. ÄdeligNeuhof, fol. wchodzący w skład dóbr ryc. ostromeckich, pow. chełmiński, st. poczt. Ostromecko, tamże par, kat. i ew. , szkoła Mozgowiu, 19 bud. , 7 dm. , 152 mk. , 112 kat. , 40 ew. 1868 r. 5. N. , niem. Koenigl. Neuhof, dok. Newehoffj według Kętrz. Viehof, wś nad bitym traktem grudziądzkoradzyńskim, pow. grudziądzki, st, p. , par. kat. i ew. Radzyń 1 4 mili odl. , szkoła kat. w miejscu, okr. urz. stanu cywil, Plemięta. Ma 2109, 99 mr. , 58 bud. , 24 dm, , 233 mk. , 176 kat. , 49 ew. N. należał do komturstwa radzyńskiego i został jako folwark założony; r. 1377 wydał go komtur radzyński Jan Rubesom za zezwoleniem w. m. Winryka v. Kniprode w dzierżawę, nadając Hanuszowi z Niewałdu Hans von Engelswalde 20 włók na prawie chełm. za 15 grzywien zakupnego od włóki. Za to ma zakonowi służyć na własnym koniu swoim kosztem na wyprawach do Litwy, Polski i Mazowsza i gdzie tego będzie potrzeba. Od reszty 18 włók będą posiedziciele płacili po 3 wiardunki i 2 kury od włóki. R. 1410 ponieśli włościanie nowodworscy 200 grzywien szkody, czynszu zaś płacili w 1415 r. 14 grzywien. Mocą przywileju króla Aleksandra z r. 1504 d. 13 grudnia przejął sołectwo z 3 włók mieszczanin Izak Spika z Grudziądza z temi samemi przywilejami, jak je byli nadali Krzyżacy i z obowiązkiem jednej służby konnej, jako wynagrodzenie za pomoc przy reparacyi królewskich zamków w Kowalewie i Grudziądzu. R. 1667 zastał wizytator Strzesz sołectwo spustoszało. R. 1671 nadał król Michał sołectwo Piotrowi Ginter, 7 kwietnia 1698 r zaś August II Maciejowi Ginter a potem wdowie po nim, która później wyszła za mąż za Piotra Wielęgowskiego. R. 1753 d. 15 lipca zostało sołectwo tutejsze sprzedane Adamowi Richter za 1900 flor. , potem przeszło, jak wynika z przywil. Augusta IIIr. 1762 d. 12 grud. wystawionego, w ręce Piotra Homst. R. 1766 d. 5 sierp. zaś nadał je Stanisław August Piotrowi Gale wraz z prawem wolnego wrębu w borach sstwa radzyńskiego, warzenia piwa i gorzałki i wolnego rybołóstwa w rzekach i strugach starościńskich dla własnego stołu. Kwarty płacił rocznie 12 flor. R. 1750 d. 20 lipca nadał ssta Tomasz Czapski ich włóki na 40 lat. Według lustr. z r. 1765 było tu wtedy 12 gburów, mianowicie Piotr i Marcin Freiwald Freygewold, Józef Lubomski, Wawrzyniec Tomaszewski, Wiśniewski, Lędzienowski, Woytaszewski, Blat, Szłyberski, Szopa, Piechowski i Wyzik; siedzieli na 20 wł. , karczmarz zaś na pół wł. ; czynsz wynosił 585 fl. 30 od wł. Uwłaszczenie nastąpiło 1829 i 1831 r. i rozciągało się na 58 wł. 33 mr. R. 1840 i 1842 zamieniono ciężary w naturaliach na czynsz pieniężny, a r. 1859 na amortyzującą się rentę. Według topografii Goldbecka z r. 1789 liczył N. 17 dymów ob. Froelich, Gesch. d. Graudenzer Kreises, 1868, I, str. 225 i 226. 6. N. , niem. Neuhof, dok. z r. 1356 Nuwenhoff, dobra ryc, pow. chojnicki, st. p. , tel. i koi. Wierzchowo, o 8 klm. , par. kat. i szkoła Ogorzeliny, par. ew. Chojnice, okr. urz. st. cywil. Zamarto; 16 bud. , 6 dm. , 82 mk. , 35 ew. , 47 kat; mają obszaru 417, 44 ha; czysty dochód 2808 mrk. N. jest starą osadą. R. 1356 odnawia w, m. Winryk v. Knipprode list dany Konradowi Czende od przodków naszych i użyczamy wiernym Wachsmutowi i Kunikowi, synom jego i ich prawym dzieciom i następcom 23 włók leżących w polu Czendowem, w granicach, jako im od nas i od braci naszych wykazane są, na prawie chełm. wolno, wiecznie i dziedzicznie. Od pomienionych włók powinni nam wojskową służbę odprawiać na własny koszt, przy wszelkich pospolitych ruszeniach i dla obrony kraju. Są także zobowiązani pomagać przy rozbieraniu i naprawianiu starych zamków i przy wznaszaniu nowych, kiedy, gdzie i jak często im od nas i braci naszych będzie nakazane. Dan w Tucholi ob. Cod. Belnensis, str. 33, manuskr. w Pelplinie i Odpisy Dregera, także w Pelplinie, str. 103 b. . Widzimy ztąd, że N. należał wtedy do komturstwa tucholskiego, później zaś do pow. tucholskiego. W 1616 r. otrzymuje N. Jan Doręgowski, ławnik scabinus tczewski, od księdza Jana, Jerzego i Dawida Nowodworskich braci ob. Wyciągi kś. Kujota z akt sądowych w Chojnicach, III, 205 206. Wizytacya Trebnica z r. 1653 donosi, że w N. poddani i zagrodnicy nic nie płacili hortulani et inquilini. Później r. 1695 dawał dwór 4 korce żyta ob. wizyt. Jezierskiego, str. 7. Z N. pochodzi sławny rycerz.

Nowydwór