słem leśnym, używając do pomocy 1026 koni. W gminie jest 13, 771 dziesięcin lasów pry watnych i 1893 dziesięcin lasów włościań skich. J. Krz, Nowy Czarków al. Nowiny, kol. nad strum. Sakłak, dopływem Warty, pow. koniński, gm. Kramsk. Odl. 16 w. od Konina, ma 173 mk. , niemców ewangielików, kantorat, szkołę ewang. , 470 mr. ziemi, przeważnie łąki. Nowy Dniepr, odnoga rz. Dniepru, w pow. rzeczyckim, w miejscowości naprzeciw ko wiosek Wiale i Hałki. Główne koryto Dniepru zatacza tu szerokie koło pod wsią Kozły w gub. czernihowskiej, tworząc ze swą odnogą N. wyspę, przeszło na 31 4 w. długą i 11 4 w. szeroką, wewnątrz które są zatoki i kil ka jezior rybnych. Długość odnogi tej wynosi przeszło 2 wiorsty. Powstała prawdopodo bnie kiedyś wskutek silnego prądu w czasie wylewów. A. Jel. Nowy Dolsk, mko w pow. pińskim, ob. Lubieszów. Nowydwór, miasto nad rz. Narwią, pow. warszawski, gm. i par. Nowydwór. Leży na lewym brzegu Narwi, w pobliżu ujścia jej do Wisły, naprzeciwko Modlina, położonego na przeciwległym brzegu. Odl. 31 w. od Warszawy, z którą łączy je linia dr. żel. Nadwiślańskiej. Z Modlinem połączony przez dwa mosty, jeden żelazny kolejowy, z przejazdem górnym dla wozów, drugi forteczny, przy samym ujściu Narwi do Wisły. N. posiada kościół par. murowany, kościół ewangielicki murowany, synagogę, urząd miejski, sąd pokoju okr. I, szkołę początkową 2 klasową ogólną, st. poczt. , 336 dm. , 5268 mk. i pięć fabryk, z produkcyą na 92650 rs. Dochody miasta wynoszą 2833 rs. 1881 r. . Jestto starożytna osada, której zawiązkiem był istniejący tu pierwotnie gród. Dokument z 1355 roku wymienia N. w liczbie warownych zamków Mazowsza Kod. Maz, 69, i Słow. Geogr. , VI, 201. Tu pobierano cło od spławianych towarów. Klonowicz mówi we Flisie. , Tuć się otworzy Nowydwór na piasku. .. Tratuj do lądu, już tu panie młody daj cło od wody. Osada ta została miastem dopiero w 1782 r. , gdy Stanisław ks. Poniatowski, generał i szef regimentu gwardyi, dziedzic N. , uzyskał przywilej miejski. Chcąc podnieść przemysł założył tu fabrykę sukna. Następny dziedzic Gutakowski Ludwik, senator wojewoda, podtrzymywał tę fabrykę bez skutku jednakże do 1820 r. Razem z tą fabryką powstały zakłady budowy statków wodnych i drukarnia hebrajska, funkcyonująca pomyślnie do 1813 r. Drukarnią tę założył Jan Krieger, kupiec warszawski. W 1806 r. N. miał 600 mk. , w tem 150 żydów. Oblężenie Modlina i powódź w 1813 r. zadały ciężką klęskę N. W 1827 r. było tu 104 dm. , 950 mk. W 1830 r. właściciel N. Gutakowski zamienił N. na inne dobra rządowe i wtedy dopiero rząd Królestwa zatwierdził pierwo tny przywilej lokacyjny ks. Poniatowskiego i wyniósł osadę na miasto. Rozwój twierdzy modlińskiej sprzyjał wzrostami N. Bank pol ski dla poparcia handlu zbożowego wzniósł tuż nad Wisłą przy ujściu Narwi okazałe ma gazyny, które kosztowały do 800000 rs; przy magazynach urządzono bulwar nadbrzeżny kosztem 230000 rs. Gmach ten Jednak nie spełniał swego pierwotnego przeznaczenia, intendentura wojskowa wydzierżawiła go na składy prowiantu w 1853 r. ; zakupiony przez rząd, obrócony został na magazyny wojenne. W 1860 r. N. miał 3149 mk. , w tej liczbie 2197 żydów, 164 dm. drewn. i 36 mur. Koś ciół par. katolicki wzniesiony został w 1792 przez ks. Poniatowskiego a parafia przenie sioną tu została ze wsi Okunina, gdzie stary kościół uległ rozebraniu. Obecnie jestto ruch liwe al e brudne i błotniste miasto, zamieszkałe przeważnie przez żydów. Ludność tutej sza utrzymuje się głównie z zaspakajania potrzeb załogi sąsiedniego Modlina, ztąd wielka liczba drobnych sklepów i szyn ków. Br. Ch. Nowydwór 1. fol. , pow. błoński, gm. Radziejowice, par. Mszczonów, odl. 14 w. od Błonia a 4 w. od st. dr. żel. warsz. wied. w Rudzie Guzowskiej. W 1881 r. rozl. mr. 181 gruntów ornych i ogrodów mr. 168, łąk mr. 7, wody mr. 1, nieuż. mr. 5; bud. mur. 1, z drzewa 6. 2. N. , wś i fol. , pow. skierniewicki, gm. Doleck, par. Stara Rawa. Odl. 14 w. od Skierniewic. Posiada gorzelnią, cegielnią, młyn wodny, tartak, 444 mk. 1870 r. . W 1827 r. było 45 dm, 293 mk. Dobra N. składały się w 1885 r. z fol. i ws, N. i Stara Rawa al. Helenków; rozl. mr. 2334 fol. N. gr. orn. i ogr. mr. 1221, łąk mr. 156, past. mr. 22, lasu mr. 21 4, nieuż, i place mr. 81, razem mr. 1694 płodozmian 8polowy; fol. Stara Rawa al. Helenków gr. or. i ogr. mr. 465, łąk mr. 3, lasu mr. 158, nieuż. i place mr. 14, razem mr. 650; płodozmian 8polowy; bud. w obydwóch fol. mur. 13, z drzewa 24. Wś N. os. 43, z gr. mr. 340; wś Stara Rawa os. 37, z gr. mr. 395. 3. N. , fol. , pow. koniński, gm. Gosławice, par. Kawnice. odl. 5 w. od Konina, przy szosie poznańskiej, ma 52 mk. , 666 mr. obszaru, w tem 489 mr. roli, 111 mr. łąk, 20 mr. pastwisk, 25 mr. lasu i 22 mr. nieuż. ; 5 bud. mur. , 2 drewn. Fol. ten w 1867 r. po rozparcelowaniu dóbr Czarków przyłączony został do dóbr Kawnice. 4. N. , kol. , pow. radomski, gm. Rogów, par. Jastrząb, o 23 w. od Radomia, o 31 3 w. od stacyi Jastrząb dr. żel. dąbrowieo Nowy Czarków Nowy Czarków Nowy Dniepr Nowy Dolsk Nowydwór