Pieczarskiej ob. Testament jego z 1598 r. i Arch. J. Z. R. , t. 1, cz. 6, str. 7. Ale Stefan Niemirycz, za powodem matki swojej, z domu Chreptowiczównej, socynianki, pierwszy z rodu, obrządek ojców porzucił i stał się także socynianinem. Ożeniony z Martą Wojnarowską, córkę Katarzynę wydał za Krzysztofa Pawła Sieniutę Lachowickiego, także socyniana. Synów swoich Jerzego i Władysława w tychże zasadach wychował. Był to fanatyczny krzewiciel wyznania swego; jakoż socynianizm za jego staraniem w ziemi kijowskiej szybko się szerzył. Pozaprowadzał zbory w swoich dobrach Noryńsku, Czernichowie i Horoszkach czyli Aleksandropolu, którą to ostatnią włość w r. 1626 nabył był od Rafała Leszczyńskiego, wojewody bełzkiego, za summę 200, 000 złp. Dobra jego rozpostarły się szeroko, bo oprócz świeżo nabytego N. i Horoszek, kupił w 1622 r. od Kiryka Swirskiego część w Pirochowiczach i Mojsiejkowiczach. Mienie też sobie wcale pokaźne zabiegłą pracą stworzył. N. za jego czasów inną zupełnie przybrał postać, liczne kramy wśród rynku i domy powstały, a jarmarki ściągały licznych gości. Żydzi tu się teraz osiedlili. W 1625 r. Stefan Niemirycz był wyznaczony na sejmie na komisarza do ordynacyi Kozaków Vol, Leg. , II, str. 181. Zakończył on życie r. 1630 Opis Akt. Knig. 14, str. 16. Po śmierci Stefana, wdowa, Marta z Wojnarowskich, rządy nad majątkami objęła na siebie. Już jednak w 1636 r. w N. rezyduje czasowo najstarszy z synów Jerzy. Była to wydatna a nawet i dziejowo znana postać. Ukończywszy nauki w szkole socyniańskiej w Rakowie, kilka lat spędził na obczyźnie, zwiedzając pod przewodnictwem uczonego współwyznawcy Andrzeja Rutkowskiego Francyą, Anglią, Włochy, zapoznał się tam z Grociuszem i Piotrem Gassendim. Wróciwszy do kraju wyprawił się z pocztem pod Smoleńsk, w drodze atoli otrzymał od króla rozkaz, aby się udał na Ukrainę, pod chorągiew hetmana Koniecpolskiego, Po zawarciu pokoju z 1634 pociągnął wraz z Koniecpolskim do Prus przeciw Szwedom. Porzuciwszy służbę wojskową osiadł w N. i został gorliwym krzewicielem aryanizmu. W 1638 r. posłuje na sejm, na którym protest zanosi z wielu innymi przeciw wyrokowi znoszącemu szkoły i zbór rakowski Lubieniecki, pag. 247. Ta gorliwość religijna wplątała go wszakże w długie i kłopotliwe zatargi z władzami krajowemi. Najpierw zadarł mocno z wwdą kijow, Januszem Tyszkiewiczem, który zaprotestował przeciw obiorowi jego na podkomorstwo kijowskie, jako wyznawcy socyniańskiej sekty. Ówczesny biskup kijowski Sokołowski wystąpił też przeciw niemu, z powodu, iż zakupiwszy od Jelca Toporzyszcze, zniósł tamtejszy kościół katolicki. Po nabyciu Toporzyszcz Jerzy przeniósł się do tegoż majątku, a w N. osiadł brat jego Władysław, ssta owrucki, również zagorzały aryanin. Czytamy w jednym z dokumentów domowego archiwum Niemiryczów, iż 1645 r. niejaki ksiądz Jan Rtenko, komendarz berdyczowski, pozwał tegoż Władysława o pomówienie ludzi, majstrów zajętych fabryką budującego się w Berdyczowie kościoła do N. i wielu innych, trzymając ich w wierze aryańskiej. Teodora Rudzka i Teofila pierwszego zamęzcia Hańska, powtórnego Cieklińska, córki Iwana Niemirycza a wnuki Józefa, sędziego ziems. kijow. , który też tegoż syna swego był ukrzywdził na substancyi, zaczęty prawem dochodzić część im jakoby należną z dóbr Olewskich, już wtedy posiadanych przez ich bratanka Aleksandra Niemirycza, a spadłych na tegoż po ojcu jego Matwiju. Ale obie siostry nareszcie w 1638 r. odstąpiły były tych swoich pretensyi dwom synowcom swoim, z linii czernichowskie; , Jerzemu i Władysławowi. Aleksander, ma się rozumieć, dóbr nie oddawał, a więc pomiędzy nim a synowcami jego Jerzym i Władysławem wszczyna się wojna gorsząca, z całą zaciętością z obu stron prowadzona Opis Akt. Kn. 9, str. 48, 16, str. 22. Nadszedł tymczasem straszny rok ruchu kozackiego. Bunt dosiągł i niedostępnego Polesia, i kraj ten cały stanął także w ogniach. W 1649 r. wdztwo kijowskie zwołuje pospolite ruszenie i oddaje je pod rozkazy Jerzego Niemierzyca Arch. J. Z. R. , t. I, część 2, str. 357. W 1650 r. po zawarciu pokoju bracia Niemierzyce Jerzy, Władysław i Stefan najmłodszy, który już wtedy lat był dorósł, czynią pomiędzy sobą podział dóbr. Na schedę Jerzego przypadł klucz Horoszkowski, Rafałowski, Biłkowski i Bondurowiecki; na schedę Stefana klucz Czerniechowski i Przyborski, Władysławowi zaś dostał się Norzyńsk z rudnią na rzece Moszczanicy, sioło Chajcza Wielka i Mała, Bondary Sały, Chwośnia Wielka, Potapowicze, Pełczynka z rudniami na Żerewi, mczko Pełcza, Terechy, Głuchowa, Szematyca, Łuhinki, Tesnowka, Putyłowicze, Żerew z Rudnią, Dywlin, Krasnowłoka, mko Władysławów, sioło Kałuczyńce, Międzyrzeczka, mczko Ratniszcze, części w siołach Bechach i Pohorytej, a wdztwie wołyń. mczko Niemierzyców, sioło Wygnanka, Kolmów, Wolica, Zboroszcz Kolmowski Kwerenda akt tryb. wdztwa wołyn. etc. , rkpsm. Dobra, którymi Niemierzyce się dzielili, były po większej części spustoszone ob. Arch. J. Z. R. , t. 1, część 6, str. 577. Jerzy Niemierzyc rozrzutny gonił ostatkami. Korzystając z uciszonych na chwilę bantów, obaj bracia

Noryńsk