nami zdobył ten zamek, rozbójniczą osadę śmiercią pokarano a zamek oddano Konrado wi, bisk. wrocławskiemu. W 1509 r. biskup Jan Thurzo musiał na nowo oblegać i zdoby wać odebrany mu zamek, który został zburzony. W 1595 r. właścicielem był hr. Schaffgotsch. Ruiny zamku utrzymywały się do 1832 r. 4. N. , wś, pow. oleśnicki. 5. N. , wś, pow. żegański, szkoła ewang, i młyn wodny. W 1843 r. 53 dm. , 331 mk. 6 kat. . Do N. należą Buschhauser i Neugebaeude. W pobli żu stał gród Neuhaus, wzniesiony w 1366 r. przez Bolka, ks. świdnickiego, dla ochrony dro gi do Świdnicy, lecz w krótce mieszczanie sąsiednich miast zburzyli tę warownią. 6. N. 1445 Newnhaus, ruiny zamku w Dittersbach, pow. walbrzyski. Br. Ch. Neuhaus 1. Nova domus, castrum seu oppidum N. , stary zamek krzyżacki w Sambii, zbudowany r. 1283 przez mistrza ziemskiego Konrada v. Thierberg, tam gdzie się rozpoczy na Nierzeja Kurońska. Miał on zasłaniać tę okolicę od napadów litewskich ob. Dusburg III, c. 211. Dziś nie pozostało śladu tego zamku. W Starożytnościach polskich czy tamy, że się znajdował tam, gdzie dziś jest góra zamkowa, leżąca za wsią Neustadt. Ale wieś tej nazwy nie istnieje tam wcale ob. Voigt Gesch Preusens, lV, str. 5. . 2. N. niem. , stary zamek krzyżacki, dziś już nie istniejący, zbudowany przez w, m. Winryka V. Kniprode r. 1360 w terytoryum pierwot nie litewskiem Skałowii Śchalauen celem zabezpieczenia zamku ragneckiego; przypu szczają, że leżał po prawej stronie Niemna ob. Toeppen Hist. comp. Geogr. , str. 220 i Voigt Gesch. Preuss, V, str. 134. . 3. N. niem. , dobra ryc. w Pomeranii, pow. Greifenhagen, 418, 37 ha obszaru; 7729 mrk. czystego dochodu z gruntu. 4. N. niem. , ob. Budziska. Ks. Fr. Neuhausen łotew. Walteka Pils, dobra koronne w Kurlandyi, w okr. i pow. hazenpockim par. N. Ruiny starożytnego zamku, wzniesionego na początku XIII w. na granicy ruskiej ob. Dorpat, t. II 127. Paraf. N. obejmuje ważniejsze dobra Kazdangen, Laiden, Wangen, Kalwen, Sergeniten, Paddern, Rudbaren i in. Neuhausen, kol. , pow. wrzesiński, ob. Nowy Wesołów. 2. N. , wś, pow. wągrowiecki, ob. Łaziska. Neuhausen niem. 1. wś z kościołem, dobra ryc, młyn i st. p. III kl. , pow. królewiecki, 12 klm. na płn. wsch. od Królewca, mad bitym traktem do Labiawy prowadzącym. Teren pagórkowaty, gleba żyzna, przeplatana pokładami torfowemi, 559 ew. mk. 1877 r. , trudnią się roln. i hodowlą bydła. Jest tu towarzystwo rolnicze. Tutejszy okr. urz. stanu cywiln. miał w 1880 r. 4066 dusz. Pocz ty osobowe idą z Królewca na N. do Labiawy i z N. do Liska Schaaken. Tutejszy kościół istniał już przed reformacyą; zamek, dziś wła sność prywatna, wystawiła sobie kapituła sambijska około r. 1292 ob. Toeppen Hist. comp. Geogr. , str. 219. Tu kanonicy króle wieccy mieli swoje letnie mieszkanie, później służył margrabiemu Albrechtowi. W XIV w. stanowiła okolica tutejsza główne wójtostwo, wchodzące w skład powiatu sambijskiego str. 262. Do tego wójtostwa należało 5 kościo łów N. , Quednau, Heiligenwalde, Schoenwalde i Arnau str. 267. . 2. N. niem. , os. , pow. gołdapski, st. p. Dubeninki. 3. N. niem. , dobra, pow. wystrucki, st. p. Jodlauken. Kś. Fr. NeuhausLindenau niem. , wyb. , pow. królewiecki, st. p. Lindenau pod Królewcem. Neuheide 1. al. Neukirch in der Niederung, t. j. w nizinach, wś w Pomezanii, pow. elbląski, st. p. Gronowo, okr. urz. st. cywiln. Krebswalde. Obszar obejmuje 140 mr. ; 59 dm. , 521 mk. r. 1869. 2. N. , ob. Neuheit. NeuHeidendorf niem. , wś, pow. labiawski, st. p. Nemonien Niemenica. Neu Heidlauken niem. , wś, pow. labiawski, st. p. Niemenica. NeuHeiligenwalde niem. , wyb. , pow. królewiecki, st. p. Heiligenwalde. Neuheim, ob. Dąbrówka Nowa, t. I, 938. Neuheit al. Neuheide niem. , wyb. do ceg. Babidołu należące, pow. kartuski, st. p. Stęgwałd. NeuHermannloelen niem. , pow. szyłokarczemski, st. p. Szyłokarczma. Neuhochzeit Nowy Wesołów, dom. , pow. czamkowski, 1850 mr. rozl. , 1 dm. , 113 mk. , 107 ew. , 6 żydów, 20 analf. Poczta w Wesołowie o 3 klm. , gośc. na miejscu, st. kol. żel. w Krzyżu o 16 klm. Neuhoehe niem. , miejscowość w pow. gierdawskim, st. p. Karpowo. Neuhoefen niem. 1. wś, pow. kwidzyński, st. p. , par. kat. i ew. Kwidzyn, szkoła w miejscu, okr. urz. stanu cywil. Grabowo Obejmuje 1380, 36 mr. obszaru, 33 bud. , 15 dm. , 157 mk. , 131 ew. , 20 kat. 2. N. , maj, chełmiński, tamże, ma 312, 73 mr. rozległości, 9 bud. , 3 dm. , 21 mk. , 1 kat, , 20 ew. Neuhoeferfeld niem. , wyb. , pow. kartuski, nal. do wsi Dolnej huty, st. p. Przywidz. Neuhoeherfelde niem. , wś, pow. sztumski, st. p. , par. kat, i ew. Kiszpork, szkoła Nowy Dwór, okr. urz. stanu cywil. Bruk. Ma 1535, 43 mr. obszaru, 36 bud. , 96 mk. , 82 ew. , 14 kat. Wś ta powstała r. 1774, w którym od folw. Nowego Dworu mieszkańcom wsi Bągarta wydano 20 włók ob. Schmitt, Gesch. d. Stuhmer Kr. , str. 226. Kś. Fr. Neuhaus Neuhausen Neuhaus Neu Neuheim Neuheit Neuhochzeit Neuhoehe Neuhoefen Neuhoeferfeld Neuhoeherfelde