młyn wodny wspomniany już w 1353 r. , podleśnictwo rządowe, stawy, kopalnie torfu, gorzelnią. W 1843 r. 73 dm dwór, 547 mk. 28 ew. . Do N. należy fol. Lungschuetz. Nipperwiesse, niem. , wś ze st. p. w Po meranii, pow. Greifenhagen, na prawym brze gu Odry, 11 klm. na płn. wschód od Schwedt. Gleba żyzna; na płd. wznoszą się wzgórza, po niem. Sonnenberge zwane, na płd, wschód cią gną się znaczne pokłady torfowe, na płn. lasy, W 1878 r. 1631 ew. mk. Kartofle uprawiane tu rozsyłają w dalekie strony nad Ren, do Szwecyi i Rossyi. Kwitnie tu rybołówstwo, łowią mianowicie węgorze. Jest tu tartak pa rowy, cegielnia, dwa warsztaty gdzie budują łodzie. W pobliżu płynie rz. Roehrchen, two rząca granicę między Pomeranią a Brandeburgią. Kś. Fr. Nippoglense niem. , ob. Niepoględzino. Nippsches Gebiet niem. , t. j. Niemiecka ziemia, tak nazywają Niemcy okolicę około Tuczna Tuetz, w pow. wałeckim. Stolicą tej ziemi jest Tuczno, małe, 2045 mk. liczące miasteczko, którego główną ozdobą jest stary zamek krzyżacki. Terra Tucznoviensis jest wymienioną już w dok. z r. 1390 ob. Cod. dipl. Pol. , 1899. Parafii kat. obejmuje cały ten obwód cztery Tuczno, Mielęcin, Marcinkowe i Nakielno ob. Dodatek do Westpreussisches Volksblatt 16, r. 1873; czasopismo to wychodzi w Gdańsku. Według innych jednak ob. pracę W. Schmidta w Zeits. d. hist. Vereins fuer den Reg. Bez. Marienwerder, r. 1876 obejmuje ta ziemia daleko większy obszar, którego granice tworzą rzeki Noteć, Głda i Drawa, tak że w jej obręb wchodziłby cały pow. wałecki, część pow. czarnkowskiego na płn. od Noteci i część pow szczecińskiego. Okolica ta, dawniej przez Słowian zamieszkała, należała z wyjątkiem wsi Tenzig, dzisiejszego Tuczna, do jakiegoś władzcy pomorskiego, mającego swą siedzibę na półwyspie jez, Bytyńskiego, dokąd się można było dostać tylko za pomocą wąskiej ławy chróścianej. Po stuletniej walce z Polakami zostali mieszkańcy tutejszej okolicy podbici, zamek zaś zburzył wódz polski Skarbimir. Po zaprowadzeniu chrześciaństwa w pierwszej połowie XII w. osiedli się tu Templaryusze i pobudowali zamek warowny Drahim i miasto Czaplinek niem. Tempelburg; ztąd rozszerzali swoje posiadłości coraz dalej na płd. zachód, a więc w dzisiejszym pow. wałeckim. W 1249 r. nabyli od Piotra y. Lang al. Lanck zamek Dobrzycę na płn. od Wałcza. Później darowali Templaryusze swoje tutejsze posiadłości zamożnej familii Golców Goltz, którzy odtąd przemieszkiwali w Klaudynowie. Po zamordowaniu Przemysława d. 6 lutego 1296 r. zajęli tutejszą okolicę margrabiowie brandenburscy, którzy tu zaczęli osadzać szlachtę nie miecką z Nowej Marchii. Do niej należą mię dzy innymi UIryk v. Schoening i Rudolf v. Liebenthal, którzy r. 1303 założyli m. Wałcz, dalej bracia Stanisław i Krzysztof v. Wedel ze Santowa pod Landsbergiem, ktorzy dotąd przybyli r. 1306, a r. 1333 założyli m. Tuczno. Ztąd to pochodzi, że pow. wałecki ma po większej części ludność niem. Sąsiedni Polacy nazwali zatem słusznie tę okolicę niemiecką. Niemcy zaś, którzy tu dawniej używali tyl ko narzecza dolnoniemieckiego, zrobili z tego nimmsch, wreszcie, , nippsch Kś. Fr. Nipy, niem. Nippen, wś na pol. prusk. Mazurach, pow. jańsborski, st. p. Kwik. R. 1483 nadaje Jerzy Ramung v. Ramek, komtur ryński, Stanisławowi Nipie na prawie magd. 5 wł. nad Kotłówką i Szwejkówką. Dan w Orzyszu 1483 r. Tenże nadaje Stańkowi Stanck Nipie na prawie magd. 10 wł. między strugą Grądówką a jez. Szwejkówkiem, między Kotłówką a Igelsdorf. Dan w Ełku r. 1485 ob. Kętrz. O ludn. polsk. , str. 475. Kś. Fr. Niry, wś, pow. włodzimierski, na płd. zachód od Ozieran; ob. Pamiat. Kij. Arch. Kom. , t. IV, cz. 2 85. Nisdorf niem. , dobra ryc. w Pomeranii, pow. Franzburg, sc. p. Gr. Mohrdorf. Nisgowe, Ober i Nieder, 1466 r. Nigesitaw, 1474 Nistigau, wś i dobra, pow. wołowski, par. ew. Wersingowe. Ludność ewangielicka. Nisimkowicka Rudnia, wś, pow. rohaczewski, gm. pokocka, 76 dm. , 176 mk. . Nisimkowicze, wś cerkiewna, pow. rohaczewski, gm. pokocka, 182 dm. , 251 mk. , z których 4 zajmuje się kowalstwem; folusz. Niska, niem. NiederFluss, rzeka w płd. części pow. jańsborskiego, wypływa z jez. Niskiego, jest nieomal 1 milę długa i uchodzi do Beldana, płd. części dużego jez. Śniardwami zwane go ob. t. III, 439. Kś. Fr. Niskie, Kętrz. Nidzkie, dok. Nede, niem. NiederSee, jezioro, leży w płd. części pow. jań sborskiego, ma kształt podkowy i jest 3 1 4 mili długie. Z niego wypływa rzka Niska. Nad brzegiem tego jeziora leżą Nida, Piecek al. Krzyże, WielkaKurwia, Wielkilas, Wejsuny i Kowalik ob. t. III, str. 439. Kś. Fr. NiskieBrodno, jezioro w pow. brodnickim, odl. 1 4 mili od Brodnicy. Położenie jeziora malownicze, zaraz za młynem podnoszą się wzgórza, przechodząc w góry dosyć wyniosłe i zarosłe ogromnemi drzewami. Śród nich znajduje się wąwóz, otoczony ścianami wysokiemi przeszło na 100 stóp, drzewami obrosły; miejsce to nazywa się Wilcza jama Wolfsohlucht. Stanowi ona cel letnich wycieczek dla mieszkańców Brodnicy. Rósł tu dąb olbrzymi, mający 12 stóp obwodu. Jezioro jest dość rybne, a woda w niem tak przezroczysta, Nipperwiesse Nipperwiesse Nippoglense Nippsches Nipy Niry Nisdorf Nisgowe Nisimkowicka Nisimkowicze Niska Niskie