par. Kęsice i w 1691 r. wraz z Kęsicami wcielony został do par. szpitalnej w Międzyrzeczu. Nietoperzowa grota, ob. Jerzmanowice. Nietreba, stacya pocztowa, dziś zniesiona, na trakcie mińskoihumeńskim, pomiędzy st. Ihumeń o 14 w. i Smiłowicze, w miejsco wości lesistej, należącej do dóbr Buda, dzie dzictwa Homolickich. A. Jel Nietrzanowo, wś i dobra nad rz. Maskową, pow. średzki. Ma 2778 mr. rozl. , 2 miejsc a N. , dom. ; b Grójec, fol. , 11 dm. , 178 mk. , 1 ew. , 177 kat. , 73 analf. Poczta, tel. i st. kol. żel. w Środzie o 7 klm. , gośc. o 2 klm. Właścicielką jest Kazimira Stablewska. Tutejszy kościół kat. par. należy do dek. średskiego. Parafia obejmuje 2129 dusz 1873 r. . Niewiadomo kiedy kościół wystawiono, istniał już w XVI w. ; do połowy XVII w. był z drzewa. Dopiero r. 1662 proboszcz miejscowy Tomasz Depius wystawił murowany, który w czasie wizyty z r. 1784 wymagał już znacznej reparacyi. Według regestr. poborow. z 1578 r. wś N. , w par. Nietrzanowo, była własnością Wojciecha Łyczławskiego albo Kaczanowskiego, miała 9 łanów i 2 zagrod. Pawiński, Wielkop. , 1, 207. Nietrzeba 1. przyległ, pow. nowoale ksandryjski, gm. Józefów, par. Rybitwy. Jestto przyległość fol. Kołczyn, wchodzącego w skład dóbr Józefów. 2. N. , przysioł, pow. tomaszowski, gm. Poturzyn, par. Rzeplin. 3. N. , os. młyn, pow, rypiński, gm. i par. Chrostkowo, odl. o 14 w. od Rypina, ma 1 dm. , 8 mk. , 45 mr. gr. W 1789 r. młyn płacił czynszu 190 złp. Br. Ch. Nietrzyca, rzka, ob. Goręcin, pow. kartuski. Nietuja, wś, pow. sandomierski, gm. Łoniów, par. Sulisławice. Odl. od Sandomierza 23 w. Ma 8 dm. , 66 mk. , ziemi włośc. 107 mr. W 1827 r. było dm. 7, mk. 32. Nietulisko, w dok. Nyetoliczsko, dziś N. Duże, N. Małe, N. Nowe i N. Fabrycznej dwie wsie i os. fabr. nad rz. Kamienną, przy ujściu Swiśliny do Kamienny, pow. opatowski, gm. i par. Kunów. Odl. 25 w. od Opatowa a 2 w. od Kunowa. N. Duże leży na wyniosłym brzegu wyżyny panującej nad doliną Kamienny, na górze; N. Małe zaś w dolinie o 2 w. na płn. wschód nad samą rzeką, tamże i N. Fabryczne. N. Duże posiada szkołę początkową, 72 dm. , 482 mk. , 1 mr. ziemi dworsk. i 988 mr. włośc, N. Małe 37 dm. , 323 mk. , 404 mr. fol. i 292 mr. włośc; N. Nowe 6 dm. , 73 mk. , 3 mr. W 1827 r. N. Duże 35 dm. , 242 mk. i N. Małe 33 dm. , 187 mk. Jestto starożytna osada. Tutejsze cmentarzysko badał w 1851 r. i opisał Fr. M. Sobieszczański Wycieczka Archeol. , str. 33. Według Długosza Lib. Ben. , I, 643 leżało N. o trzy Słownik geograficzny Tom VII Zeszyt 74. mile tria miliaria od Opatowa. Stanowiło posiadłość biskupów lubuskich i krakowskich. Na części biskupów lubuskich było w XV w. 5 łanów, płacących po fertonie czynszu, dwie karczmy, z których pierwsza płaciła 18 skotów, druga grzywnę, 1 zagrod, dawał 8 groszy. Dziesięcinę, wartości 4 grzywien, pobierał biskup. Młyn na rzecze Swislina Slbyslina dawał trzy grzywny. Było tu także kamienne grodzisko nad rz. Kamionna, ,, mons lapideus pro castro super fluvio Kamyon. Biskup lubuski miał tu obszerne łąki i gaje graniczące z posiadłościami bisk. krakowsk. Kmiecie posiadali pasieki, z ktorych płacili biskupowi. Dawali oni też wieprzowe po 2 grosze z łanu, kozłowe pro haedo po pół grosza, za stacyą królewską po 6 groszy i trzy miary owsa, sepu trzy miary owsa i trzy pszenicy, wreszcie dwie kury, dwa sery i 20 jaj z łanu; karczmarze płacili toż samo co i kmiecie. Na części biskupów krakowskich było 8 łanów kmiecych, 1 zagrodn. , 4 karczmy i młyn na Swislinie bez roli. Folwarku nie było. Dziesięcinę, wartości 8 grzywien, pobierali biskupi krakowscy Lib. Ben. , II, 476. Pod samą górą Nietulisko, na obszarze należącym do biskupów krakowskich, Zbigniew Oleśnicki założył wielki staw pis cina insignis na rzece Kamiennej, który podczas przyboru wód zalewał pola i łąki biskupa lubuskiego i wsi Nietuliska. Gdy sprawa poszła na drogę sądową, następca Zbigniewa, Tomasz ze Strzepna, ażeby zgodnie załatwić, oddał jako wynagrodzenie szkód dziesięcinę ze wsi Rzuchowa biskupowi lubuskiemu, którą tenże, potrzebując pieniędzy, zbył na wieczne czasy Janowi Bonikowskiemu, kantorowi, i Jakobi z Bodzętyna, kanonik. opatowskiemu, za 50 florenów. Ci zaś ofiarowali tę dziesięcinę na uposażenie wikaryuszów opatowskich Długosz Lib. Ben. , I, 590. Po przejściu dóbr kościelnych na własność rządu N. należało do dóbr rządowych Kunów. N. Fabryczne, wś i os. fabr. nad rz. Kamienną, przy drodze bitej bzińskozawichoskicj, o 10 w. od Ostrowca, o 52 od Radomia, ma 44 dm. , 650 mk. , 130 mr. ziemi dworsk. i 202 mr. włośc Posiada dwie walcownie, dużą i małą, z siedmiu piecami szwejsowemi. Zakład poruszany siłą wody, wyrabia żelaza walcowanego do 120 tys. cnt. , zatrudnia 150 robotników, z płacą od 50 kop. do 1 rs. 50 kop. W 1883 roku wyprodukowano 350, 000 pudów. Początkowo był urządzony do wyrobu żelaza walcowanego tylko sztabowego oraz blachy a następnie, po przejściu wraz innemi zakładami starachowickiemi na własność prywatną, urządzono drugą walcownią dla wyrobu drobnych gatunków. Por. Michałów. Urządzono tu zbiornik wody, łączący kanały zasilają Nietoperzowa grota Nietoperzowa Nietreba Nietrzanowo Nietrzeba Nietrzyca Nietuja Nietulisko