stacyi kolei cesarza Ferdynanda w Krzeszowicach. Ludność rz. kat. 985 mk. w N. G. 874. w G. 111, należy do par. w Rudawie. Pos. więk. hr. Potockich ma 18 roli i 309 mr. lasu; pos. mn. 645 roli, 49 łąk i ogr. , 101 past. i 2 mr. lasu. Odl. od st. poczt. w Krzeszowicach 6, 3 klm. W spisach miejscowości spotykamy często mylnie pisaną nazwę Nawojowa Góra. Ta wś graniczy na płn. z Pisarami i Żbikiem, na wsch. z Nielepicami, na zach. z Tęczynkiem a na płd. z Frywałdem. Nawojówka, przys, do Zawady, pow. no wosądecki, leży w dolinie nowosądeckiej, przy gościńca z Nowego Sącza do Tylicza, na lew, brz. Kamienicy i składa się z folwarku 23 mk. rz. kat. i kilkunastu chat zaliczonych do Nawojowy. Gleba piaskowoiłowa, piaskowce miękie z obfitym wapieniem, tworzą po prawej stronie Kamienicy olbrzymie bryły, dodające okolicy malowniczości Kosmos 1884, str. 450. Istniała tu osada już w XV w. , bo w dyplomie z r. 1459 nadał bisk. krak. dzie sięcinę wytyczną z tej wsi wikarym nowosą deckiej kolegiaty por. Morawski, Sądec. II, 224. Graniczy na płd. z Nawojową, na zach. z Porębą Małą a na płn. z Zawadą. Na pół nocnym i południowym końcu przysiołka przy gościńcu stoją dwie karczmy. Mac. Na Wójtowszczyźnie, lasy i niwy we wsch. stronie Płazowa i w płn. wsch. stronie Łowczy, w pow. cieszanowskim. Najwyższe wzniesienie 332 m. na płn. wsch. w Łowczy. Na Woli, część Nowosiółki, pow. jaworowski, Nawołoka, puszcza, wchodziła w skład dóbr Kublicze, w pow. lepelskim ob. t. IV 8331. Nawołoki, wś nad Chałujcą al. Chałwicą, dopł. Uświacy, pow. siebieski, w 2 okr. pol. , gm. Hebuczyn, 14 dusz rew. Nawoły, część Uherec Niezabitowskich, pow. gródecki. Nawow, wś nad Dnieprem, pow. czernihowski, o 53 w. od Czernikowa, 193 dm. . 1525 mk. Nawóz, wś i fol. pow. zamojski, gm. i par. Nielisz, przy ujściu rz. Póru do Wieprza, odl. 24 w. na płn. zach. od Zamościa. Starożytna ta wieś ma 2 dm. dwor. , 48 włośc, 452 mk. kat. , obszaru 785 mr. urodzajnej popielatki i czarnoziemu, łąki obfite nad rz. Wieprzem i Pórem. Fol. należy do dóbr ordyn. Zamoyskich, Kulików ob. . St. poczt. Chomęciska. W 1827 r. było tu 51 dm. , 312 mk. Tiro. Nawoz, wś na pr. brz. Dniepru, w płd. części pow. rzeczyckiego, niegdyś własność monasteru Pieczerskiego w Kijowie; ob. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. . I 386. Nawóz, wś nad Styrem, pow. łucki, na płn. wsch. od Sokula, kapł. Kat. par. Sokul; ob. Arch, J. Z. R. , cz. VI, t. 1, dod. 21. Nawoz, wś cerkiewna na lew. brz. Dniepru, pow. czernihowski, na gran. pow. osterskiego, na płd. zach. od Czernihowa, własność niegdyś monasteru Pieczerskiego w Kijowie ob. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. 1 386. Nawoźnica, rz. w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Resty, pr. dopł. Proni. Nawozy 1. wś, pow. bobruj ski, gm. No weStepy, o kilka wiorst na płn. zach. od mczka Szczedryno, ma 12 osad; zapadłe, nizin ne Polesie, 2. N. , dobra, pow. bobrujski, 3723 dzies. ziemi dwor. , dawniej własność Ignacego Pruszanowskiego, od 1873 r. Jerafieja Czernikowa. 3. N. , pow. słucki, w 2 okr. pol. kleckim, przy drodze ze wsi Czaszy do Łoktysz, pomiędzy dwoma równolegle płynącemi tu rz. Nacz i Łań, ma 36 osad pełno nadziałowych; miejscowość nizinna, bogata w łąki i rybę. A. Jel, Nawra, dok. Neber, Eber, 1667 Naffren, Ever, dobra ryc. i folw. proboszcz, z kat. kość. paraf. , pow. toruński, st. p. i kol i par. ew. , Chełmża, 7 klm. odl. ; okr. urz. st. cyw. Kończewice, ale siedziba urzędnika w N. Do tutejszej szkoły kat. uczęszczają dzieci z N. , Bogusławek, Izabelina, Wymysłowa, Grzeszna i Dębów. W 1868 r. było tu 48 bud. , 22 dm. , 345 mk. , 332 kat. , 13 ew. W skład tutejszych dóbr ryc. wchodzą także Bogusławki i fol. Izabelin, które razem obejmują 883, 75 ha, i to roli orn. i ogr. 857, 02, łąk 13, 18, bora 4, 06, nieużyt. 7, 47, wody 2, 02; czysty dochód wynosi 14544 mrk. Co rok odbywają się 4 jarmarki na konie, bydło i kramne. Tutejszy kościół, tytułu św. Katarzyny, jest zbudowany r. 1618; patronat przysługuje właścicielce dóbr ryc. Przy kościele jest bractwo trzeźwości, założone 2 kw. 1855 r. Do par. tutejszej, należącej do dekan. chełmżyńskiego, są przyłączone Nawra, Bogusławki i Izabelin. Dusz liczono w 1866 r. 463, zaś w 1884 r. 600. N. wypada zaliczyć do najstarszych osad tutejszej okolicy, czego dowodem różne zabytki. I tak wznosi się w płn. wsch. stronie wsi, niespełna o 1 kim. , szaniec, jedyny w kraju, o wale podwójnym; leży nad wąwozem dziś suchym służącym za łożysko tylko wiosennym i jesiennym potokom. Wąwozem tym jeszcze w niedawnym czasie płynęła rzeczułka, oznaczona na mapach geograficznych, wydanych w początkach bieżącego wieku. W pobliżu tego szańca stykają się trakty komuni, kacyjne z Nawry do Falęcina i w stronę Trzebcza Ob. Ossowski Objaśn. mapy archeol. Prus Zach. , str. 6, R. 1875 zbadał tu tenże archeolog grób skrzynkowy, który się znajdował w trójkącie z kamieni ustawianych. W płd. stronie wsi rozorano także cmentarzy

Nawodnicki

Nawołoki

Nawra