o 28 w. od Bielska, 1612 mk. 804 męż. i 808 kob. , w tem 571 prawosł. , 461 katol, i 580 żyd. , 466 dm. ; podług innych danych 353 dm. , a nawet 191 dm. W 1845 r. było w N. 108 dm. i 725 mk. ; w 1857 r. ludnośó wzrosła do 984 dusz płci ob. Cerkiew, kościół kat. par. pod wez. Wniebowzięcia N. M. P. i ś. Stanisława, z drzewa w 1728 r. wzniesiony, kapł. na cmentarzu grzeb. , synagoga, szkoła, st. poczt. Do miasta należy 1722 dz. ziemi, do duch. prawosł. 65 dz. , katol. 55 dz. , razem 2875 dz. , wtem 94 dz. pod sadybami, 1231 gr. or. , 303 łąk, 827 lasu i 427 nieuż. ; do przedmieści należy 2573 dz. , w tem 944 gr. or. , 442 łąk, 195 lasów i 750 nieuż. Grunt piaszczysty, łąki błotniste. Mieszkańcy trudnią się rolnictwem, dawniej zajmowali się uprawą chmielu. Targów i jarmarków miasto nie posiada. Następujące wsie, zwane przedmieściami, otaczają miasto Waniów, Areifdowszczyzna, Ordynki Małe i Wielkie, Tynięwicze, Skaryszew i Makówka. Par. prawosł. , dek. błahoczynia bielskiego, ma 1 cerkiew paraf. , 1 fil. , 2 kapl. cment. i liczy 2392 wier1 nych 1178 męż. i 1214 kob. . Par. kat. , dek. bielskiego, ma 2209 wiernych. Dawniej znajdowały się kaplice w Leniowie i Hornej. Miasto N. założone zostało w początkach XVI w. przez Olbrachta Marcinowicza Gasztowta Gasztolda, woj. płockiego, sstę bielskiego, później kanclerza w. lit. i woj. wileńskiego, jak widać z przywileju Zygmunta I, wydanego d, 27 czerwca indyktu 2go 1514 r. w Wilnie, mocą którego dozwala osadzić miasto na 300 włókach, nadaje mieszczanom prawo chd mińskie, przyczem zwalnia ich od wszelkich powinności, dawania podwód pod dwór, posłów i gońców cudzoziemskich, oraz od wszelkich podatków, stacyi, zastrzegając tylko, że mają z każdej karczmy dawać co rok na ś. Marcin po złotemu. , czelenomu kapszczyzny, oraz czynszu z włóki po pół kopy groszy litewskich i po 2 kury, po 2 beczki owsa i po wozie siana, w razie zaś przyjazdu króla do miasta mają go mieszczanie podejmować. Gdy zbudowany został kościół paraf, uposażył go Zygmunt, jak świadczy przywilej z 1528 r. , przywilejem wydanym w Wilnie we wtorek po Przewodniej niedzieli 1529 r. Zygmunt ob darzył miasto prawem magdeburskiem, ustanowił opłatę od karczem miodowych i piwnych po 30 gr. lit. , dochód zaś z woskobojni i z propinacyi gorzałki przeznaczył na użytek i potrzeby miejskie. Musiał tu być zamek lub dogodny dwór, skoro zatrzymywał się w N. po dni kilka Zygmunt August w przejeździe do Litwy. Podług lustracyi z 1576 r. znajdowała się tu 178 dm. , opłacających po 2 gr. podwodnego, a 58 dm. ról niemających po 6 gr. ; z 2ch młynów o 2ch kolach, od każdego po kopie gr. lit. ; winy czyniły razem 8 kóp; rzemieślników było 12 karczmarzów piwnych, 2 miodowych, 5 piekarzów, 12 kołodziejów, 2 kowalów, bednarz, 2 przekupniów, 7 rybaków, 2 szewców, 2 rzeźników. Król Stefan potwierdził d. 5 grudnia 1576 r. w Toruniu mieszczanom wolny spław po rzece. Lustracya z 1660 r. po wojnie szwedzkiej podaje, , miasto zasiadło originaliter na włókach 60, w gruncie podłym. Bywało przedtem osiadłych domów 300, natenczas nie masz tylko 24, z tych dają czynszu z każdego po gr. 10. Mieszczanie mają wolne warzenie piw, gorzałek palenie i innych likworów, a każdy piwowar powinien dać kapszczyzny na rok fl. 1 gr. 7 den. 9. Targi według przywileju powinny bywać we wtorek i w piątek, jarmarki na I. Trójcę, Podniesienie ś. Krzyża i na środopoście. Z dawnego zwyczaju woza wojennego nie wyprawują. Pieniędzy coronationis dawać powinni fi. 2. Stanisław August d. 11 marca 1767 r. surowo wzbronił mieszkańcom sprzedawać lasy i drzewa wywozić za granicę, lecz używać go tylko na swoję potrzebę na opał i budowę. Baliński w Star. Polsce a poprzednio Echard w Dykc. geogr. podają, że około 1514 r. , przed utworzeniem wojew. podlaskiego, Jan Sapieha pisał się wojewodą narewskim, Wolff jednak Senatorowie i Dygnitarze w. ks. lit. nic o tem nie wspomina i opierając się na Metr. lit. podaje, że Iwan Semenowicz Sapieha wprost z wojewody witebskiego mianowany został w lutym 1514 r. wojew. podlaskim. Narewskie starostwo niegrodowe, leżało w wojew. podlaskiem, w ziemi bielskiej. Podług lustracyi z 1660 r. powstało z dawniejszego sstwa nieckiego przez odseparowanie zeń miasta N. nad rz. Narwią z wójtostwem i dwu wsi Kamień i Wólka. Wedle przywileju królowej Bony z r. 1544 było połączone wówczas z stwem bielskiem. W 1771 r. posiadał je Stanisław Karwowski, który zeń opłacał kwarty złp. 1516 gr. 16, a hyberny złp. 383 gr. 10. Na sejmie z r. 1773 1775 stany Rzpltej nadały to stwo w emfiteutyczne posiadanie Stanisł. Karwowskiemu, stolnikowi bielskiemu. Wójtostwo do 1788 r. wnosiło do skarbu 359 złp. 20 gr. J. Krz. Narewka 1. rzka w gub. grodzieńskiej, lewy dopł. Narwi. Wypływa z błot Nikorskich w puszczy Białowieskiej tam gdzie była straż Okolnicka, przepływa puszczę w kierunku płn. zach. , rozdzielając ją na dwie prawie równe części, płn. wsch. i płd. zach. i ubiegłszy około 60 w. przez topieliska leśne łączy się z rz. Narwią powyżej m. Narwi. Do żeglugi niezdatna, spławna na przestrzeni 35 w. Na 5 w. od ujścia stanowi granicę pomiędzy pow. bielskim a prużańskim. Przyjmuje od praw. brz. Krynicę, Jelonkę, Orłówkę, Hwo

Narew