Własność Henryka Mikulego, Tomasza Simonowicza i 24 wspólników. Br. G, Mamoty, ob, Momoty. Marnoty 1. os. , pow. pleszewski, 1 dm. , 12 mk. , wszyscy kat. ; 8 analf. Poczta, tel. w Pleszewie o 7 kil. , st. kol. żel. Pleszew o 6 kil. 2. M. , dom. i wś tamże; dom. ma 749 mr. rozl. ; 9 dm. , 98 mk. , wszyscy kat. ; 61 analf. Własność Antoniego Cichorzewskiegr. M. St Mamry al. Niebolin, dok. Mabrow i Swokisken, niem. MauerSeo, duże jezioro w Prusach wsch. w pow. węgoborskim, leży na grzbiecie wyżyny Baltyckiej, która od licznych na niej rozłożonych jeziór otrzymała nazwę Pojezierza Pruskiego Obszar jeziora przedstawia cztery odnogi mające kształt krzyża i nazywają się Mamry z wyspą Upałty, Dargejmy, Kisajno i jez. Dobskie z wyspą Dobą. Leży 425 stóp npm. , obejmuje 0, 52 mili kwadr. i jest 3 mile długie i 1 3 4 mili szerokie Zasila się od strony wsch. wodami z jeziora Gołdapskiogo i Kruklińskiego, z któremi połączone jest kanałem. Na stronie płd. zaś stoi w związku z Lewientynem za pomocą kanału zbudowanego r. 1765, dalej z Tałtami, Jagodnem i Śniardwami SpirdingSee, a spławny kanał jańsborski ob. łączy je z jez. jańsborskiem, tak że obecnie nie tylko tratwy, lecz i statki parowe idą od Jańsborka na Ryn i Lecaż do Węgoborka. Pierwszy parowiec Masovia przybył z Jańsborka do Węgoborka 3 wrześ. 1856 r. Z płn, odnogi, Mazurami zwanej, wypływa bystra rz. Węgorap Angerapp, uchodząca do Pregoły. Nad Mamrami i wymienionemi już wyżej odnogami leżą następujące osady Węgobork, Kal, Zdorkowo, Ogonki, Pierkunowo, Piękna Góra, Fuleda, Kinort, Doba, Steinhof, Pilwa, Labab, Sztynort, Amalienruh, Kietlice, Pniew, Przystaw i Trygort. Ob. Weiss Preussisch Littauen und Masuren I, 142 i II, 37 i 59. Co do etymologii nazwy, to Toppen słusznie zauważa, że źródłosłów tego wyrazu pochodzi z staropruskiego narzecza, a nie z niemieckiego Mauer, t. j. mur, jak twierdzi Heneberger. Stan wody w tem jeziorze dawniej był daleko niższy jak obecnie, powiadają bowiem, że z Kala do Węgielsztyna, gdzie jest kościół, prowadziła dawniej prosta droga, którą jeszcze dziś widzieć można pod wodą, i że z Sztynorta suchą nogą można było dojść do łąk i kęp, dziś śród jeziora się znajdujących. Przez wzniesienie grobli, mających zapobiedz wylewom, podniósł się poziom jeziora o kilkanaście stóp. Później kiedy Mamry kanałem złączono z pobliskiemi jeziorami, zniżył się nieco stan wody i tedy to wynurzyła się owa wyspa Upałty, z jakie 1500 kroków od brzegu oddalona; najgłębsze miejsca w jeziorze dochodzą według Töppena 70 85 stóp. Nad Mamrami ciągną się obszerne lasy dębowe, w których jeszcze w zeszłym wieku trzymały się łosie i niedźwiedzie, ratujące się nieraz przed myśliwymi ucieczką na kępy śród jeziora się znajdujące. W ogóle cała ta okolica należy do najpiękniejszych na Mazurach, mianowicie zwierzyniec w Sztynorcie, własność hr. Lehndorffa, z swoimi stuletnimi dębami tak silne robi wrażenie, że człowiek stoi tam z początku jak wryty, a potem poznawszy swoją ułomność, korzy się przed majestatem Boskim. Czyt. Töppen Geschichte Masurens str. 279 i XVIII, XXVI etc. Według powyższego opisu sprostować należy co powiedziano pod Kisajnem t. IV, str. 106, 6 jakoby to jezioro, także i Leckiem Lötzener KissainSee zwane, nie stało w związku z jez. Mamry, którego przecież tylko jest odnogą. Zachodzi tu oczywiście omyłka z jeziorem Lewientynem, które leży nieco dalej na południe i także Leckiem się zowie. Kś. Fr. Mamu al. AlbrechtNaujehnen niem. , wś, pow. piłkalski, st. p. Schillehnen. R. 1857 miała 37 mk. Mamule, wś rząd. , nad rz. Miadziołką, pow. święciański, 3 okr. adm. , o 50 w. od Święcian, 9 dm. , 72 mk. katol. 1866. MamutSułtan, st. p. w pow. symferopolskim, gub. tauryckiej, na trakcie z Symferopola do Ałuszty. Mamylany, ob. Górsk, pow. toruński. Mamysze, folw. , własn. ziemska Rdułtowskich, w pow. mińskim. , 4 1 2 włók. A. Jel. Manaczyn, Monaczyn, wś, pow. starokonstantynowski, okr. pol. kupielski, gm. M. , o 10 w. od Wójtowiec, a 13 od Wołoczysk nad rz. Grabarką, dopływem Zbrucza, par. Wołoczyska o 16 w. od Kupiela. R. 1867 miała 210 dm. Manajów, wś, pow. złoczowski, o 30 kil. na wsch. Złoczowa, o 15 kil. na płn. wsch, od sądu pow. i st. kol. żel. w Zborowie, a o 7 kil. na płn. od urzędu poczt. i par. rz. kat. w dejowie. Południową stroną obszaru płynie od Harbuzowa jedno z zachodnich ramion właściwie dopływów Seretu, zwane tu Wydrówką od połowu wyder; do tego potoku wlewa się płynący od zachodu z folw. Tworymirki mały przytok. Ramię powyższe wypływa w Nuszczu p. n. Seret, w stawie ratyskim Ratyszcze pow. brodzki, łączy się ono z głównym Seretem. Okolica górzysta, położenie wysokie; zabudowania wiejskie leżą w dolinie potoku 339 m. , grunta orne na wzgórzach, wznoszących się od 352 382 m. npm. ; w stronie zach. ciągną się lasy; grunt przeważnie gliniasty i piaszczysty. Wioskę zamieszkuje 958 mk. , a to religii rz. kat. 133, gr. kat. 754, izr. 71; języka pols. używa 204, rus. 754, umie czytać 66. Głownem zatrudnieniem mieszkańców jest gospodarstwo rolne prowadzone w płodozmianie dwupolowym; z płodów uprawiają najwięcej kartofli, które się dobrze udają, obszary Mamoty Mamoty Mamry Mamu Mamule Mamut Mamylany Mamysze Manaczyn