wiłłów. Kościół drewniany dziś istniejący, zbudował na miejscu dawnego kś. Józef Ku czewski, proboszcz miejscowy, w 1756 r. W kościele znajduje się słynąca z cudów sta tua Jezusa Nazareńskiego. Folwark rozległy na miarę nowopolską wogóle 1000 mr. , z tych 540 lasu, 360 ziemi or. , 80 łąk, 10 mr. ogr. Przy nim na rzece Naczce jest młyn i folusz. Do parafii nackiej, dekanatu raduńskiego, naleźy 60 wsi i osad włościańskich, 21 okolic za mieszkanych przez drobną szlachtę i 26 fok, w ogóle 8086 wiernych. Dawniej znajdowała się filia w Dubiczach. Niegdyś N. , jak wi dać z rewizyi dóbr tatarskich, dopełnionej w 1631 r. przez Jana Kierdeja, pisarza ziemskie go Oszmiańskiego, była osiedlona przez Tata rów, ślady czego zachowały się w cmentarzys ku tatarskim ob. Muchliński, Zdanie sprawy o Tat. litewskich, i Tygod. ilustr. z 1885 r. 113. W skład okręgu wiejskiego wcho dzą wsie N. , Ginele, Kudojańce, Królewszczyzna, Biezaniszki, Puzele, Kowalki, Mieźańce, Jurańce, , Mickańce, zaśc. Buda i okolica Talmonty, razem 131 dusz włośc. uwłaszczonych 135 b. włośc, skarbowych i 49 jednodworców. Powierzchnia zaklęsła, bory, błot i łąk mało, jeziór dużo, grunt gliniasty i żwi rowaty, zraszają rzki Raduńka Przedel, Kotra, Czepiełunka, Koniawka i Naczka. 2. N. , wś włośc, tamże, 34 dusz rewiz. , własność skar bu, stanowiła dawniej uposażenie proboszcza nackiego. J. Krz. Nacia, nazwa kilku wsi szlacheckich nad rz. Naczą, pow. lepelski, w 4 okr. pol. , 4 okr. sąd. 1 N. , własność Tekli Grzymajłowskiej, 314 dzies, ziemi. 2 N. , własność Tomasza Kłodnickiego, 200 dzies, ziemi. 3 N. , własność Juliana Korsaka, 142 dzies, ziemi dworskiej. 4 N, Ostrowszczyzna dawniej Obrąpalskich, dziś Maryi Koszkowęj, 762 dzies. ziemi dworskiej. 5. N. , dobra pojezuickie, w 1842 r. własność Stanisława Ksawerego Kaweckiego, w drodze licytacyi nabyta przez Macieja Lubieńskiego, przeszła po jego śmierci w 1883 r. do jego siostry Adeli Sielawiny i siostrzeniec Mikulskich; 332 dzies, ziemi dworskiej. 6. N. Sipowszczyzna, własnośó Artura i Heleny Obrąpalskich, 658 dzies, ziemi, 7. N, własnośó Jana Świrszczewskiego, 39 dzies, 8. N. , własność Anny Swirszozewskiej, 49 dzies. 9. N. Hołubiewszczyzna al. Dworzyszcze 1200 dzies ziemi dworskiej. W 1569 r. dziedzictwo Jacka Hołubiewicza, po jego śmierci przeszło do jego siostrzenicy Anny Hlebówny Tymoflejowej Hurkowej, podsędkowoj witebskiej, wziętej przez nieprzyjaciół do niewoli. Na prośbę jej męża Timofieja Hurki król Zygmunt August polecił w 1570 r, Barkałabowi Korsakowi, sscie dzisieńskiemu, ażeby N. , którą nieprawnie dzierżył Michał Kozika, zwróconą było Hurkom. Co nastąpiło w 1582 r. po przeprowadzeniu procesu, Andrzej Hurko, syn Tymofieja, części swe w Wietrzynie i N. sprzedał za 200 kóp groszy Piotrowi Misopadowi Kunińskiemu. W 1600 r. Piotr Piotrowicz Misopad Kuniński zapisał żonie swej siało Ozierie i Daniewo, córce Marochnie 400 kóp groszy, synowi Stanisławowi Wietrzyn, Piotrowi N. , Andrzejowi majątek Żołodkówkę. Od Kunińskich N. drogą wiana jako posag Jadwigi, córki Aleksandra, przeszła na własność Michała Szpakówskiego. Jadwiga Szpakowska włożyła obowiązek na syna swego Daniela, ażeby fundował kościół w N. od Szpakowskich N. drogą wiana przeszła do rodziny Hrebnickich, w których posiadaniu do dziś pozostaje. 10. N. , w 1606 r. własność Maryny Mitkowiozóway Nackiej, 1mo voto Adamowej Sipowiczowej, 2do Abramowej Leszczyńskiej, która N. , Łoszkowo i Drożdży n sprzedaje za 200 kóp gr. lit. Reginie z Sipowiczów Hrehorowcj Szypilinie. W 1628 r. Hawryło Wasilewicz Turczyn sprzedał N. , Biedrzycę i Nowy Dwór na Kniażynie Waleryanowi Jawgiellowi. W 1637 r. Albrycht Haraburda, odłączywszy od majętności swej Wietrzyno grunta za rz. Naozą leżące, sprzedał Kniażyńsk Aleksandrowi Jawgiellowi. W 1683 r. Michał i Helena z Bujnowskich Jawgiellowio ustępują N. , Biedrzycę i dwór Turczynowo synowi swemu Janowi. W 1684 r. Michał JawgioU sprzedał część N. Michałowi i Jadwidze z Kunińskich Szpakowskim za 1000 złp. W 1702 r. Kazimierz Waleryanowicz Jawgiell funduje cerkiew w N. W 1713 r. Michał Jawgiell, podczany połocki, sprzedał N. Biedrzycę za 1000 złp. Danielowi Szpakowskiemu, 11. N. Biedrzyca Swaraszczyzna, później ButwUowszözyznaj dziś własnośó Obrąpalskich, 231 dzies, ziemi. W 1582 r. Jan Stefanowicz Wojno wraz z żoną Zofią Brzezińską sprzedali dwór N. z młynem Janowi i Zofii z Pisarskich Swarackim za 2000 kóp gr. lit. W 1599 r. Hrehory Biedrzycki zapisał żonie swej Marynie i synom majątek Biedrzycę nad rz. Biedrzycą. W 1605 r. Stefan i Fiedora z Haraburdów Korsakowie sprzedali część swą w Biedrzycy Samochowi i Barbarze z Korsaków Swarackim za 500 kóp gr. lit. W 1605 r. bracia Jan Krzysztof, Aleksander Hrehory i Piotr Swaraccy, na równe części pomiędzy sobą podzielili majętność N. Biedrzycę, Ujście nad rz. Dźwiną, młyn i jez. Łuniczne. W 1661 r. Jan Wincenty Swaracki zapisał N. testamentem synom swoim Bogusławowi i Maciejowi. W 1669 r. Hrehory, Helena z Ruckich Piotrowa Swaracka i Hieronim Swaracki sprzedali 4 place w mku Biedrzycy Mikołajowi i Felicyannie z Swarackich Butwiłowskim. W 1671 r. Ma Nacz