z Żeleźnikową wielką i matą a na płn. przez las z Wolą Krogulecką. Mac. Myślenice w dok. Misslmicze, nad rz. Babą przy ujściu Bysinki, z lew. brz. , pod 37 32, wsch. dług. i 49 49 płn. szer. , miasto powiat. Galicyi zachodniej, odl. 32 klm. od Krakowa. Leży w kotlinie otwartej na wschód, w niewielkiej odległości od Raby, ale w tak wzniesionem położeniu, że największe wezbranie wody na Rabie niemoże mu zagrażać. Do miasta prowadzą trzy bite gościńce, przy których zabudowały się ulice, mianowicie gościniec rządowy do Izdebnika, łączący. się z drogą powiatową, prowadzącą do Krakowa, gościniec wojskowy wzorowy z Myślenic do Nowego Targu i rządowy z Bochni. Gościńce stykają się w rynku zabudowanym w czwo robok. Gościńcem z Krakowa i Izdebnika zjeżdża się koło piętrowego szkolnego budynku, zbudowanego w r. 1869 za kwotę 30, 000 zł. w. a. Ten budynek mieści w sobie oprócz ośmiu sal wykładowych i pomieszkania dla stróża, piękną salę promocyjną na piętrze, zajmująca prawie cały front. Wygodny chodnik z płyt kamiennych okrąża rynek i ciągnie się ulicą Stradomską, położoną przy gościńcu do Nowego Targu. Tę ulicę przecina Bysinka, a za jej korytem podnosi się znacznie poziom. Trzecia ulica Kościelna prowadzi do kościoła farnego, czwarta Kręta z rynku na wschód wykręca się koło folwarku w Dolnej wsi, którego ogród dotyka domów blisko rynku położonych, piąta ulica prowadzi z płn. wsch. kąta rynku do ogrodu publicznego, założonego w r. 1876, a szósta ze środka wschodniej połaci rynku powstała przy gościńcu bocheńskim. Te ulice są porządnie zabudowane, brukowane i mają chodniki płytowe. Oprócz nich jest jeszcze kilka małych i ciasnych uliczek, zabudowanych drewnianemi domami, o wielkich sieniach i wysokich, częścią gątami krytych dachach. Podnoszenie się terenu ze wszystkich stron zamyka dalszy widok. Najwyżej wznoszą się w stronie płn. góra Dalin 513 m. npm. ob. Górna wieś, a w płd. wschod. , po prawej stronie Raby, góra Stróża 685 m. i bliżej miasta Oklejna 677 m. npm. Wraz z gruntami miejskiemi mają M. powierzchni 786 morg. i podług spisu z 1881 r. było 2, 455 mk. , mianowicie 2, 179 rzym. kat. , Igr. kat. , 8 akat. i 267 izraelitów. Stan czynny majątku wynosi 234, 246 zł. w. a. , a dochód roczny 20, 680 zł. w. a. Do r. 1820 znajdował się tutaj urząd cyrkularny, przeniesiony następnie do Wadowic. Teraz są w tem mieście następujące urzędy c. k. starostwo, z którem jest połączony urząd podatkowy, budowniczy, katastralny i cechowniczy z probierczym, sąd powiatowy, notaryat, rada powiatowa, rada szkolna okręgowa dla powiatu myślenickiego i nowotarskiego, urząd pocztowy, połączony z telegraficznym i szkoły czteroklasowa męska i dwuklasowa żeńska. W M. przebywa trzech lekarzy i adwokat, jest apteka, kilka korzennych sklepów, kilka domów zajezdnych małych i jeden większy, zwany hotelem. Najbardziej ożywia się miasto w poniedziałki, w ten dzień bowiem ściąga ludność z okolicznych wsi na targi i jarmarki, co drugi bowiem tydzień jest jarmark. Prócz tego we wtorki i piątki wieczór przeciąga przez miasto wiele wozów góralskich, powracających z Krakowa, dokąd odstawiają deski wyrabiane w górach. Celom przemysłowym służy kasa oszczędności, założona 10 czerwca 1882, która w końcu roku miała wkładek 22, 817 zł. w. a na 103 książeczkach, a rozporządzała kapitałem 31, 930 zł. 59 cent. , humanitarnym zaś Instytut ubogich, założony przez Grzegorza Rogalę Zawadzkiego, skarbnika nurskiego, dziedzica dóbr Stojowice, w r. 1742 w celu utrzymania 12 ubogich miejscowych, posiadający dom murowany, 14 morg. gruntu i 16, 260 zł, kapitału. Ten instytut zostaje pod zarządem gminy i posiada rocznego dochodu 1620 zł. w. a. Dla rozbudzenia życia towarzyskiego założono resursę. Bezpieczeństwa mienia strzeże ochotnicza straż pożarna. Ludność trudni się przeważnie garbarstwem i szewstwem, liczą bowiem około 300 szewców; dawniej kwitnęło płóciennictwo i miasto u trzymuje dotychczas magiel poruszany siłą koni. Inne rękodzieła, jako to kapolusznictwo, Sukiennictwo, rymarstwo, mydlarstwo i kowalstwo mają po kilku przedstawicieli. W M. utrzymuje się podanie, że pierwotnie aż do r. 1458 stało miasto w położeniu wyższem, mianowicie w tem miejscu, gdzie dziś stoi murowany kościół M. B. i cmentarz, na przedmieściu zwanem Stradomiom. Historyczniemożnastwierdzić, że to był dawny parafialny kościół. Pierwotnie był drewniany Długosz Lib. Ben. II, 144 i 178. W r. 1443 wyposażył w nim bogato wielki ołtarz Bożego ciała wójt myślenicki Jan, dziedzic Zakliczyna, żupnik wielicki dypl. Zbigniewa Oleśnicmiogo, a tę dotacyą potwierdził w r. 1465 Jan Lutek, biskup. krak. Jestto piękna, chociaż niewielka budowla w stylu ostrołukowym, obwiedziona murem. Teraz odprawia się w tym kościele nabożeństwo w dnie powszednie i święta N, P. M. i św. Jakóba. Na cmentarzu kościelnym znajduje się kilkanaśoio pomników zamożniejszych rodzin myślenickich; naprzeciw zaś bramy kościoła rozciąga się po drugiej stronie gościńca otoczony sztachetami powszechny cmentarz. Około r. 1475 wymurowali mieszczanie per consules ot cives, Długosz 1. c. drugi kościół w dolinie, który uległ zniszczeniu, albowiem w r. 1543, o czem świad

Myślatycze