szara. W 1868 r. 70 dm. , 724, mk. , 73 kat. , 523 ew. i 128. menonitów; trudnią się głównie rolnictwem i hodowlą bydła. Par. kat. Fürstenwerder, ew. Baarenhof, szkoła ew. w miejscu 130 dzieci, odl. od m. pow. 3 1 2 mili. Do Nowegodworu dochodzi poczta posłańcowa. R. 1877 nadeszło dotąd przesyłek listowych 20, 500. wysłano zaś 14, 800. Okr. urz. stanu cywil. Baarenhof. Ostatni przywilej tej wsi został wystawiony r. 1763. Lustracya z r. 1565 donosi, że należała wtedy do zamku malborskiego i że puszczona była w dzierżawę gdańszczaninowi Renoltowi Krokowi Odpisy w Pelplinie. 4. M. Gross i M. Klein niem. , dobra ryc. i folw. , pow. morąski, st; p. i okr. urz. stanu cywil. Kiszpork, 4 klm. odl. Obejmują 630 ha roli or. i ogr. , 140 łąk, 175 boru, 21 nieuż. , 2 wody, razem 968 ha; czysty dochód z gruntu 10, 188 mrk. W 1856 r. w Gr. M. 195 mk. ; w Klein M. 50. R. 1601 mieszkali tu według ksiąg sstwa przezmarkowskiego następni Polacy Krysztof Kaszuba, Maciej Wieczorka Wiettschurka, Walenty Pasternak, Benedykt Domaszko, Andrzej Wiek, Jan Romucki, Jan Morawski, Jerzy Koniecki Konitzke, inni mają niemieckie nazwiska ob. Kętrz. O ludn. pol. , str. 572. W dok. z r. 1323 wspominany M. przy oznaczeniu pola, , Wermeno ob. Cod. dipl. Warm. , I, str. 367. 5. M. Alt niem. , wś na Warmii, pow. brunsberski, st. p. Młynary, okr. urz. stanu cywil. Rautenberg. Leży tuż nad granicą pow. holądzkiego, par. kat. Bludau. W 1856 r. 160 mk. R. 1321 d. 12 lipca nadaje kapituła warmińska Hermanowi stelmachowi currifici i jego spadkobiercom na prawie chełm. 40 włók locationis titulo wraz z możliwą nadwyżką wo wsi Monsterberg. Granice Prima quidem meta. .. . de trunco ubi fuerunt antiquae graniciae cum bonis dominorum fratrum dictis Carsow, cum nostri capituli bonis usque ad fagum et de fago usque ad tremula versus Bludaw; et de Tremula circa campum villae praedictae Bludaw currant graniciae iterato ad bona dominorum fratrum. Cztery włóki posiadać będzie sołtys wolne od czynszu. Od reszty 36 włók płacić będą posiedziciele po 9 latach na ś. Marcin od każdej włóki po pół grzywny. Osadzca będzie miał we wsi karczmę, z której połowa czynszu nam, a połowa jemu płaconą być winna. Co do większego sądownictwa, to kary do 4 szelągów, jemu płacone być powinne, co nadto będzie, z tego 2 3 do nas a 1 3 do niego należyć będzie, świadkowie Piotr, sołtys de parvo Stybain, Tomasz z tejże samej wsi, Bertram sołtys z Münsterberga etc. Datum in Frowenburg ob. Cod. dipl, Warm. , I, 360. R. 1323 d. 4 marca nadaje kapituła warm. Gerhardowi Polen Gerhardus dictus Polen młyn w M. na prawie dziedzioznem, z obowiązkiem płacenia czynszu wynoszącego 5 wiardunków rocznie pozwala mu nadto urządzić w nim 2 ganki tamże Reg. , str. 122. R. 1571 d. 6 lipcu nadaje kapituła 4 wł. sołeckie i 2 inne wł. czynszowe swemu wójtowi Bertrandowi Borgk który ten urząd piastował był przez 40 lat, jako lenno na prawie magdeb. , z matem i wię kszem sądownictwem. Przywilej ten został odnowiony z odmianami d. 22 stycz. 1691 r. ob. tamże I, Doc. , str. 360, przypisek. 6. M. Neu niem. , dok. 1320 Monsterberch dobra ryc. i wś, w Starych Prusach, pow. holądzki, st. p. , tel. i kol. Młynary, 6 klm. odl, leżą. nad granicą pow. brunalberskiego. Dobra obej mują 367, 2 ha roli ogr. i ogr. , 18, 9 łąk, 24, 4 past. , 298 boru, 9 nieuż. , 0, 9 wody, razom 718, 4 ha; czysty dochód z grunta 4134 mrk, Właśc. Hildendorff; hodowla bydła holender skiej rasy. Tutejszy okr. urz. stanu cywil. liczył 1880 r. 1517 dusz. W 1882 r. urodz. się 77 dz. , umarło 46 osób, zawarto 15 mał żeństw; par. kat. Schöneberg. E. 1320 d. 8 list. nadaje Hermann, komtur elbląski, Thymmonowi Thymmoni i Bertholdowi 50 włók należących do wsi Monsterberch. Lokatorzy i ich spadkobiercy będą posiadali 10tą włókę wolną od czynszu i sołectwo. Od reszty włók będą posiedziciele po 11 latach wolności na ś. Marcin mu płacili 3 wiardunki zwyczajnej mo nety i 4 kury od włóki. Wyjmujemy wresz cie w tych dobrach karczmy i młyny i miej sca dla nich stosowne, któro sobie zastrzega my. Nadajemy zaś wspomnianym sołtysom i ich spadkobiercom sądownictwo mniejsze nad Niemcami wraz z karami pieniężnemi. Większe sądownictwo sobie zastrzegamy, ale do kar pieniężnych, to 1 3 do nich należyć będzie, a 2 3 do nas. Kury winni mu dawać zaraz od osadzenia włók począwszy. Prócz tego będą nam dawali od każdego pługa de quolibet aratro in bonis praedictis reperto 2 korce, pszenicy, drugi żyta ob. Cod. dipl. Warm. ,I, 363. Kś. Fr. Muensterberg niem. , dobra w Pomeranii, pow. starogrodzki czyli Naugard, st. p. i kol. Carolinenhorst. Mają 468, 21 ha obszaru; czysty dochód z gruntu wynosi 2631 mrk. Muensterwalde niem. , ob. Opalenie. Mueritz, jez. , ob. Moryca. Muerschau, wś i folw. , pow. głogowski, par. ew. Schönau. W 1843 r. 12 dm. , 112 mk. 11 katol. Muesing, Mussnyk, Musnick dok. 1352, jez. pod Buchwalde, pow. olsztyński ob. Cod. dipl. Warm. , U, str. 173, 185, 356. Mueskendorf, ob. Charzykowy. Mueskendorfersee, ob. Charzykowskie jezioro. Muessentin niem. , dobra ryc. w Pomera

Muende

Muensterberg

Muensterwalde

Mueritz

Muerschau

Muesing

Mueskendorf

Mueskendorfer

Muessentin