dy, Suniczka, Stawiszcze, Sołokucza, Swidowka, Sławeczna wyjątkowo rybna, Stawiaszynka, Suszyrowka, Tokowiszcze, Tremla. Tura, Tryzna, Utwacha, Uborć niegdyś uspławniona przez biskupa Massalskiego, UborćMały, Usieczna, Wołcha, Wołfa, Wołosacz. Wietlica, Winnica, Wyczyszczyr, Wdowa, Wośpin, Zagoliczna, Zamordwinka, Żmurnia, Żabuńka, Żernoła, Żołoń. Jeziór znajduje się bardzo wiele, zwłaszcza przy zatokach Prypeci; ważniejsze z nich Białe, Czernica, Dworyszcze, Głuszewickie, Gęsie al. w ludowem narzeczu Gusinoje, Glinickie, Głuchica, Głuszyca, Gorczyn, Kniaź al. Żyd największe w gubernii, Kostrubje, Leszczyno, Mutno, Orechowo, Pleszczanica, Pleso, Pupow, Połczeno, Przybołowskie, Rudnia al. Słowiaszyńskie, Rechow, Reczyszcze, Skołodzin, Strup, Torkło, Turki, Wieżyckie, Wielikoje, Wilża, Zasomino ob. szczegółowe opisy pod właściwemi nazwami. Miejsca historyczne lub mające wspomnienia Dawidgródek, Horodok pod Słobodą Skryhałowską, Hryczyn błoto, Kniaź jezioro, Lenin, Łuczyce, Łachwa, Mozyrz, Narożnowicze, Okoninówka, Petryków, Skryhałów, Turów ob. pod właściwemi nazwami. Powiat obfitując w lasy, posiada jeszcze ogrom zwierzyny grubej łosi, niedźwiedzi, saren, dzików, wilków, lisów i t. d. Ze zwierząt wydających futra, trafiają się bobry, wydry i kuny. Z ryb poławiają się szczupaki, sumy, karasie, okonie, liny, leszcze, głownie, bieługi, piskorze winny, jersze, płocie, podleszcze, miętuzy, wreszcie w Prypeci jesiotry, storlecie i wybornego smaku rzadka, ryba, zwana w miejscowej gwarze wyrezub, wierozub al. wielozub Squalius cephalus, odznaczająca się tem, że ma w głowie rogowatą, twardą, przezroczystą substancyą, żółtowatego, bursztynowego kololru, wielkości i kształtu migdała w łupinie. Lud nazywa ją kamieniem wierozuba i używa jej do leków. Żegluga odbywa się po Prypeci, której koryto w ciągu ostatnich kilku lat oczyszcza z odwiecznych kłód dębowych i do spławu głębokiego Uspasabia nasz rodak inżynier Franciszek Daniłowicz; niemniej po Horyniu, Uborciu, Ptyczu, Łani, Stwidze i innych. Pływają tu parochody po Prypeci, barki, półbarki, berlinki, szuhaleje, łodzie. Wyrobem statków trudnią się warsztaty w Turowie i Petrykowie, mianowicie tu sporządzają się barki różnych gatunków i szuhaleje. Przemysł leśny na wielką skalę, z urządzeniami technicznemi, założyła niedawno kompania francuzka w Leninie ob. Lenin, lecz przedsiębiorstwo to, pomimo protekcyi rządu, nie rozwija się należycie z powodu ogólnego zastoju ekonomicznego. Mozyrski powiat nie wielu ludzi wybitnych przysporzył krajowi, zasługują jednak na wzmiankę Michał Gliń ski, kniaź turowski, zdolny i wsławiony po gromem Tatarów pod Kłeckiem, głośniejszy jednak ujemnie; Gedeon Jeleński, za szczegól ne zasługi otrzymał od stanów Rzplitej Łu czyce, Kosiejsk i Kopatkiewicze, a potomek jego, niedawno zmarły Napoleon Jeleński, mąż światły, wielki dobroczyńca ludu, hojhym zapisem na oświatę ludową, upamiętnił swe nazwisko ob. Łuczyce; wreszcie w Łachwie przyszedł na świat znany też z czynów obywatelskich, uczony hippik i autor Historyi konia Maryan Czapski. Marszałkami pow. mozyrskiego byli Kolęcki Jan h. Strza ła, Łoska Stefan 1598 r. , Kotowski Konstan ty h. Pomian 1664 r. , Lipnicki Stanisław h. Hołobok 1674 r. , Robecki Jan 1675 r. , Kotowski Hieronim Konstanty h. Pomian 1691 r. , Kotowski Florjan Leon h. Pomian 1696 r. , Oskierko Antoni h. Murdelio 1716 r. , Oskierko Rafał Aloizy h. Murdelio 1738 67 r. , Chalecki Kazimierz h. Abdank 1771 76 r. , Oskierko Maciej Kazimierz h. Murdelio 1772 93; d. 12 stycznia 1794 r. podniesio ny do godności kasztelana mozyrskiego, Jeleń ski Feliks h. Korczak 1796 1800, Szczytt Józef h. Jastrzębiec 1805 r. , Jeleński Feliks h. Korczak 1807 r. , Obuchowicz Filip h. Jasieńczyk 1809 1811 r. , Jeleński Kazimierz h. Korczak 1817 r. , Leczkiewicz Tomasz h. Kotwicz 1822 r. , Nowakowski Grzegorz h. Ślepowron 1822 1823 r. . Mundur powiatu za Rzplitej stanowił kontusz karmazynowy i żupan granatowy. Za czasów Rzplitej po wiat mozyrski wysyłał 2 posłów i 2 depu tatów. Al, Jel, MozyrskoRzeczycki dekanat, ob. Mińska dyecezya. Moza. rz. w pow. borysowskim, lewy dopł. Bobra, lew. dopł. Berezyny, wypływa z jez. Lebiedzine, we wsch. płd. str. powiatu, po za wsią Szymki, płynie w kierunku płd. wsch. małoludnemi miejscowościami około zaśc. Jeżar, wsi Poparna, Bierozka, pod wsią Możany przyjmuje z lew. str. rzkę Bierozkę; za Możanami, zasiliwszy się w nizinach z lew. str. kilku małemi strugami, tuż za ujściem Solanki zwraca się pod ostrym kątem na zachód, przyjmuje w siebie z lew. str. rzki Czudzienkę i Swifydówkę, potem płynie koło folw. Matoszka, wsi SłobodaNowa, po za którą z pr. st. zabiera małą rzkę Solicę; pod wsią Pyszacze ma przejazd i zwraca się na płd. i przyjąwszy rzkę Miredę pod wsią Ku płonką, daje zakręt na płn. zach. , przepływa koło wsi Uchwały i tu porusza pierwszy młyn, dalej koło wsi StarySokół, Wozek i zaśc. Nowosielje. W moczarach pomiędzy tym ostatnim i zaśc Hać zasila się z lew. str. rzką Tryszówką a z praw. Sikanką; pomiędzy zaśc. Git

Mozyrz

Mozyrsko