wspólne mr. 144, razem mr. 441; bud. mur. 3, z drz. 8; płodozmian 12polowy; folw. Siekiera z attyn. Wanat gr. or. i ogr. mr. 153, łąk mr. 12, past. mr. 48, nieuż. i place mr. 24, razom mr. 238; bud. mur. 1, z drz. 4; płodozmian 12polowy. Wś M. os. 102, z gr. mr. 746; wś Borszowice os. 76, z gr. mr. . 394; wś Wolka ob. 15, z gr. mr. 83; wś Brzeznica os. 2, z gr. mr. 28. Do 1874 r. w skład dóbr tych wchodziły też dobra Kliszów i Kije. Br. Ch. Motłakiszki, zaśc. szl, pow. wileński, w 3 okr. pol. o 29 w. od Wilna, 1 dm. , 10 mk. kat. w Spisie urzęd. niepomieszczony. Motława 1. niem. Motlau, dok. Mottelow, Modla, Motlava, Mottlow, Muttlaw, Mutlawa lewy dopł. Wisły. Bierze swój początek w pow. starogardzkim w jeziorach szpęgawskich, zkąd też tu Szpęgawą się zowie, płynie dalej przez jez. Zduny i oddaje jednę część swej wody do jez. Turze, potem zmieniając swój płn. kierunek na zach. wsch. przedziera się przez mniejsze jeziora pod Wętkowami i Ludwigsthal i wpływa do jez. lubiszewskiego, pamiętnego z bitwy, którą tu r. 1577 stoczył Stefan Batory z Gdańszczanami. Ztąd płynie dalej znów na płn. i przybiera dopiero przy Rokitkach miano Motławy. Ubiegłszy zaś jeszcze około 9 kil. wstępuje w pow. gdański, jako 1 1 2 2 metr. szeroka rzeczka. Potem przerzyna Żuławy gdańskie, użyźniając obszerne łąki, przez które płynie dwoma korytami, z których jedno zowią M. a drugie Nową M. Oba przechodzą przez szosę i kolej tczewskogdańską, następnie łączą się ze sobą pod wsią Guettland zwaną. Odtąd płynie M. prostą linią w zach. płn. kierunku aż do Mokrego dworu Nassenhuben, mijając Krzywe Koło, Suchydąb, Ostrowite, Grabiny zameczek, bity trakt z Pruszcza do Leszków prowadzący, dalej Grabiny, Sperlingsdorf, Bystre Kl. Scharfenberg i Hochzeit. Przed Mokrym Dworem zbacza nagle na wschód, robiąc półkole, mija Dziewięć włok Neunhuben i spieszy najprzód z wsch. na zach. a potem na płn. przez Gdańsk do Wisły, do której uchodzi ćwierć mili po za miastem; w mieście samem zaś rozchodzi się na kilka ramion, schodzących się jednak znów ze sobą. Z M. łączą się następne lewo dopływy Behlau niem. , Kłodawa Kladau pod Grabinami zameczkiem, Gęś pod Bystrą, Łacha pod Kramska karczmą, Stara Radunia pod Nonnenhof, Nowa Radunia w Gdańsku, przy starej wieży Milchpeter zwanej; po prawej stronie przyjmuje M. t. z. Małą Motławę ob. . Motławie i Raduni, na których nawet okręty dochodzą do środka miasta, zawdzięcza Gdańsk miano północnej Wenecyi. Dla zapobieżenia wylewom otoczono ją małemi groblami. M. nie jest spławna, tylko w średnim biegu mogą się po niej posuwać małe czółna. W końcu nadmieniamy jeszcze, że według Toeppena stano wiła M. pierwotnie stare ramię Wisły, odłą czające się od niej pod Czatkowami. Zródła Oelrichs, Statist. Mittheilungen ueber d. R. B. Danzig, str. 24 i Statist. Darstellung des Kr. Pr. Stargard, 1879, str. 5. W dok. wspo mnianą jest M. już r. 1280 ob. Perlbach, Pom. U. B. , str. 270. Zdaje się, że źródłosłów tej nazwy jest ten sam jak Wełtawy, Wełny 1 t p. 2. M. Mała, niem. Kleine Mottlau, we dług Hirscha prawy dopł. Motławy w gdań skiej czyli małej Żuławie, tam gdzie leżą wsie Hochzeit i Bystra ob. Zeitschr. des Westpr. Gesch. Ver. , VI, str. 95. Kś. Fr. Motniewicze, wś, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk, 93 dm. , 381 mk. Motol, w dok. Motola, Motyla mko nad rz. Jasiołdą, pow. kobryński, na granicy pińskie go, o 84 w. na wsch. od Kobrynia, o 20 w. od Janowa a 235 w. od Grodna, na płn. zach. od Pińska, przy b. trakcie handlowym z Pińska do Prużany, w 4 okr. polic. drohiczyńskim, gm. w miejscu. Ma 2149 mk. 1056 męż. i 1093 kob. , w tej liczbie 404 żydów; cerkiew par. i kaplica na cmentarzu grzebalnym. Da wniej leżało w wojew. brzeskiem, pow. piń skim i wraz z przyległościami stanowiło sstwo, które, podług spisów podskarbińskich z 1766 r. , posiadał Michał Ogiński, wojew. wileński, opłacając zeń kwarty złp. 1016 a hyberny złp. 1280. Dwie włóki z tego sstwa dzierżył Marein Wołuński. Niegdyś była majętnością ła wry Pieczerskiej w Kijowie ob. Arch. J. Z. R. , cz. I, t. I 387; cz. III, t. 1 79. Gmina M. liczy 1547 dusz. M. parafia prawosł. de kanatu błahoczynia janowskiego Iwanow skiego ma 5461 wiernych 2709 męż. i 2752 kob. . J Krz. Motolewicze, wś cerkiewna, w płn. wsch. części pow. żytomierskiego, w pobliżu wsi Ryżan, w 1 okr. polic, gm. Horoszki; uroczyska noszą nazwy Wasilewszczyzna i Zaniejewszczyzna Motolskie al. Metelskie, jez. w pow. kobryńskim, na linii biegu Jasiołdy, pod mkiem Motol, ma do 5 w. dług. Wody jego ściąga Jasiołda do Prypeci. Poniżej jez. M. przechodzi kanał Ogińskiego, łączący Jasiołdę ze Szczarą. Na brzegu jeziora leży wś Diedowicze. Motor al. Motora, jez. w pow. lidzkim, na gruntach wsi Horodno, jedno z większych w powiecie; podług niektórych źródeł wypływa z niego rz. Kotra. MotorówKruh, uroczysko leśne śród mo czarów, nad rz. Stwigą, w płd. str. pow. mozyrskiego, o parę wiorst na płn. zach. od wsi Chrapunia. A. Jel. Motorowo, wś i folw. , pow. ihumeński, w 2 okr. polio. smiłowickim, gm. Smiłowicze, par. kat. do 1867 r. smiłowicka, dziś korole

Moszurów

Motłakiszki

Motława

Motniewicze

Motol

Motolewicze

Motolskie

Motorów

Motorowo