ryskodyneburskiej, długie do 40 w. , szerokie do 7 w. , ma 136 w. kw. rozl. , otoczono lasem. Od płn. zach. ciągnie się granica pomiędzy pow. dyneburskim a rzeczyckim, na granicy płd. płynie rz. Tartak. Bagnisko to przy wsi Nadizern i folw. Cargrad rozdziela się wzniesionym brzegiem rz. Dubny, po którym przechodzi droga z Dyneburga do mi Lievenhof Mosznica 1. wś rząd. nad rz. t. n. , Pow. trocki, w 4 okr. polic, gm. Merecz, okr. wiej ski Nerowo, o 18 w. od gm. , 4 dm. , 31 mk. kat. 19 dusz rew. . 2. M. , folw. nad rz. Dokołką, prawym dopł. Ptyczy, pow. bobruj ski, w okr. pol. hłuskim, o 9 w. na płd. od mczka Hłuska, dziedzictwo Bykowskich, ma 40 wł. obszaru w glebie lekkiej, łąki obfite, młyn, propinacya; miejscowość odludna, poleska. 3. M. , mała wś poleska w płd. wsch. stronie pow, ihumeńskiego, w okr. pol. berezyńskim, gm. brodzka, w pobliżu granicy pow. bobrujskiego i drogi wiodącej ze wsi Ostrowia do wsi Kobylanki; miejscowość odludna, grunta piaszczyste. 4. M. , wś i folw. nad bezim. dopł. Usy, pow. miński, w okr. pol. kojdanowskim, par. kat. kojdanowska, przy dr. ze wsi Czernikowszczyzny do wsi Pousie, w miejsco wości wzgórzystej, małoleśnej; wś ma 24 osad pełnonadziałowych; folw. ma 824 dzies. ziemi dworskiej, w glebie dobrej, łąki piękne. Da wniej własność Chrapowickich, dziś Ant. hr. Zabiełły. A. Jel. Mosznica, niem. Moschnitz, wś na polskoprus. Mazurach, pow. ostródzki, st. poczt. W. Gardejny, okr. urz. stanu cywil. Ruszkowo. W 1856 r. 196 mk Moszniki, wś, pow. newelski, była tu filia par. katol. Newel. Mosznina, folw. szl. , pow. oszmiański, w 2 okr. polic, o 54 w. od Oszmiany, 1 dm. , 51 mk. katol. Mosznohorski, monaster, Woźniesieński, na lew. brz. rz. Olszanki, pow. czerkaski, naprzeciwko mczka Moszny o 3 w. , śród gór i lasów położony. Założony w połowie XVIII w. Hetman Doroszenko uniwersałem z d. 22 czerwca 1671 r. nadał mu młyn Kwaczny na rz. Rosi, w mku Steblowie; het. Mazepa potwierdził 30maja 1708 r. dawne nadania. Obecnie do monasteru należą dwa chutory, Lutorowski o 2 w. i Szpolański o 70 w. , w pobliżu Szpoły, mający 42 dz. Nadto należy do monasteru pod M. 292 dz. ziemi. W monasterze znajdują się 2 cerkwie i 24 mnichów. Mosiny, mczko, pow. czerkaski, oddalone o 30 w. od Czerkas, o 50 w. od Śmiły a 150 w. od Kijowa, leży w widłach prawie bagnistego ujścia rz. Olszanki dawniej w tych miejscach Moszną też nazywanej i źródeł Irdynia, w nizinie, jakby jaka poleska sadyba. Tak zwane błota irdyńskie zaraz się za miasteczkiem ciągną, na szerokości może 5 w. Wnosićby można, że to stare łoże Dniepru. Wzdłuż Irdynia biegnie łańcuch gór, poprzecinany głębokiemi dolinami i zarosły odwiecznemi lasy. Dziś jeszcze spotykać tu można podziwu godne dęby. Na pośrednim paśmie tych leśnych wzgórzystości wznosi się w guście angielskim pałacyk, wzniesiony przed laty przez głośnego z dostatków i znaczenia rossyjskiego magnata, dziedzica M. , ks. Worońcową twórcy Alupki, rozkosznej rezydencyi w Krymie. , Pałacyk ten otaczają ganki, owite zieloną siecią pnących się dokoła bluszczów. Przy kilku schodach, które wiodą do domu, spostrzegamy złomki dawnego posągu. Powiadają, że były wykopane w ziemi w blizkości Białejcerkwi. W sali portrety familijne carów i carowych rossyjskich bitwa na Kulikowem polu i t. d. Na wzgórzach zaś domowi przyległych, które noszą nazwę Mosznogórza, rozlega się park czyli zwierzyniec, który ma długości przynajmniej 8 w. W parku jest bażantarnia i schronienie dla lam; dalej dom Olgi, w stylu gotyckim, nazwany tak od imienia hr. Naryszkinowej, mieszkającej tu przed laty. Na jednej z gór panującej miejscowemu położeniu, wznosi się wśród tegoż parku, tak zwana wieża Światosława, która w każdym razie nie jest żadnym po tym ruskim paladynie archeologiczaym zabytkiem, ale jest tylko przez dziedzica miejsca, na pamiątkę tego walecznego księcia wzniesiona. Wieża ta ze wszech stron wygląda malowniczo; na jej szczycie postawiono altankę oszkloną, w której zawsze płonący utrzymuje się świecznik Z jednego punktu tychże gór wzrok pyszną obejmuje panoramę. U stóp rozkłada się mko Moszny, z naciśnionym tłumem swoich domów i chat wieśniaczych; dalej widać bagna Irdynia, zarosłe olchą i oczeretami, a dalej jeszcze modrzy się Dniepr i widnieją nizkie piaszczyste brzegi, wsie i monastery połtawskiej gubernii. Widok ten natchnął toż był S. Goszczyńskiemu znany wiersz w Zamku kaniowskim Tu pod nogami, na równi poziomej Moszen, spojrzeniem policzone domy, etc, etc. Z zabytkowych uroczysk Mosznogórza następujące są po drodze z Czerkas do M. wał w kwadrat usypany, na dwa sążnie wysoki, otoczony w koło rowami, 2 sążnie szerokości przestrzeni wewnątrz zawierający, obwodu zaś mający 30 sążni. Hora didowa tu według podania jakiś dziad ostatnie dni zgrzybiałego żywota przepędzał. Jar pokajania pokuty nosi nazwisko od pokutowania objętego skruchą hajdamaki. Pokazują też w okolicznych górach miejsca kurzeni hajdamackich. O mogile, . czartowej w pobliżu M. wspomina Paprocki. O geologicznych stosunkach M. i okolicy pi

Moszkowice

Mosznica

Moszniki

Mosznina

Mosznohorski