Moskałowka, strumień wpadający do Desny ob. . Moskałówka I. wś, pow. kosowski, odl. o 3 7 kil. na płd. od Kosowa, od którego ją tylko rzeka Rybnica oddziela, stanowi wła ściwie przedmieście Kosowa. Graniczy na wschód z Starym Kosowem i Smodnem, na płd. z Czerniówką, Rożenem m. i Babinem, na zach. z Horodem i Monasterkiem, na płn. z Kosowem miastem. Przez tę wieś przecho dzi gościniec murowany, łączący Kosów z Kutami. Obszaru dworskiego niema, włośc. gr. or. 224, łąk 210, pastw. 64 kw. m. , ludn. rzym. kat. 355, gr. kat. 1114, obydwie para fie w Kosowie. M. należała do dóbr rządo wych. 2. M. , rus. Moskaliwka, część Krzyworówni, w pow. kosowskim. B. R. Moskalowska, grupa zabudowań w obrębie gm. Podobina, w pow. limanowskim. Moskaluki, wś nad rz. Bereźnicą, pow. dzisieński, w 2 okr. polic, gm. Ihumenowo, okr. wiejski Julianowo, o 8 w. od gminy a 56 w. od Dzisny, 8 dm. , 73 mk. 21 dusz rew. ; należy do dóbr Zapuszczany Tomaszewskich. Moskarnia, ob. Moskornia. Moskarzew, Moskorzew al. Moskorzów, wś nad rz. Nidą, pow. włoszczowski, gm. i par Moskarzew, odl. 23 w. od Włoszczowy, 27 w. od Jędrzejowa a 8 w. od Szczekocin. Leży w dolinie błotnistej w pobliżu źródeł Nidy, przy drodze bitej do Jędrzejowa, między wsiami Goleniowy siedzibą Wespazyana Kochowskiego, poety a Chlewiskami. Posiada kościół par. murowany z 1230 r. , fundacyi Klemensa Pilawity, dziedzica Moskorzewa, kaszt, wiślickiego, urząd gminny, gorzelnię, cegielnię, młyn wodny, tartak. W 1827 r. było tu 31 dm. 206 mk. M. pierwotnie płacił dziesiecinę arcybiskupom gnieźnieńskim, lecz dziedzic M. Klemens Pilawita, założywszy tu kościół paraf. , wyjednał, pieniędzmi, jak podaje z tradycyi Długosz, u arcyb. Trąby ustąpienie na rzecz nowego kościoła dziesięcin nietylko z M. ale i z Czekarzowa, Grabowa, Kokawy, Łochini, Mykanowa i Rudnik. Następca Trąby na arcybiskupstwie Wojciech Jastrzębiec, usiłował napowrót odzyskać te dziesięciny, egzekwował je z pomocą siły, ale nic nie wskórał. W XV w. dziedzicem M. był Jan Pilawita. Obok łanów kmiecych, zagrodników i karczem był już wtedy folwark Dług. I 22 i II 101. Z tej rodziny wyszedł i tu się urodził Hieronim Moskorzowski, uczony teolog i kaznodzieja, propagotor aryanizmu. Przechował się tu starożytny budynek, zwany murowańcem, o wysokim parterze, na obszernych piwnicach z cegły, za zbór aryański niegdyś służący, obecnie mieszkalny. Na chorągiewce, umieszczonej na szczycie wieży frontowej kościoła, a także na oknach presbyteryum, oraz na froncie kościoła Słownik geograficzny. Tom VI Zeszyt 69. widoczne są herby Potockich, do których obecnie dobra Moskorzowskie należą. Oddrzwia, a także futryny okien z kamienia ciosowego. W M. znajduje się domów murow. 15, drewn. 37, ludności 523. Ogólna rozległość gruntów wynosi 2503 mr. , w tem gruntów orn. dwors. 447 mr. , nieuż. 54, łąk 70 mr. , pastw. 25 mr. , lasów 1481; włośc. gr. or. 387, nieuż. 17, łąk 22 mr. Gleba rędziniasta, z obfitą domieszką wapniaka, dosyć wilgotna i urodzajna. Łąki nad Nidą dają dobre siano. Lasy w stronie wschodniej i północnej położone, na piaskach, przeważnie wysokopienne sosnowe, dobrze utrzymane i podzielone na poręby. We wsi, tuż pod dworem znajdują się liczne i bardzo obficie wytryskujące źródła, dające początek rz. Nidzie. Istnieje tu gorzelnia, produkująca rocznie okowity za 34450 rs. , oraz młyn z prod. roczną 360 rs. i piła z prod. 100 rs. Są również łomy kamienia wapiennego. Do M. należą folwarki Hebdzie i Lubachowy, liczące po 400 mr. ziemi ornej. Mieszkańcy biedni i ciemni. We wsi znajduje się urząd gminny. M. par. , dek. włoszczowski dawniej dzierzgowski, 1100 dusz. Gmina M. leży we wschodniej części powiatu. Graniczy od płd. z gm. Słupia, od wsch. z pow. jędrzejowskim, od płn. z gm. Radków i Secemin, od zach. z gm. Secemin, Irządze, Szczekociny i Rokitno. Gmina M. zajmuje pas ziemi, idący od wschodu ku zachodowi, długi w. 15, szeroki w miejscu największej szerokości wiorst 8. Ogólna rozległość wynosi 184721 2 mr, Dwors, gruntów posiada 109131 2 mr. , włośc, w ogóle 7559 mr. Większych posiadłości 8, osad włośc. 1443. Na większą posiadłość przecięcie wo przypada po 13641 mr. , na małą posiadłość po 17 mr. Na ziemię orną w gminie w ogóle przypada 103881 2 mr. , na nieuż. 1547, na łąki 502 1 2, na pastw. 586, na lasy 54681 2 mr. Grunta orne znajdują się przeważnie w strome płd. i płd. wsch. gminy, częścią w stronie płn. i płn. zach. ; lasy zajmują przeważnie płn. część gminy; łąki i pastwiska, wcale nierozległe, znajdują się głównie w środku gminy. Nieużytków jest bardzo wiele, bo aż 1547 mr. , znajdują się głównie przy płn. granicy gminy. Gleba gruntów ornych rędziniasta, z podłożem wapiennem a niekiedy iłowatem, nieprzepuszczalnem; miejscami grunta są sapowate i piaszczyste. Ziemia w ogóle urodzajna, wybornie rodzi się pszenica, rzepak, żyto, owies, wszelkie rośliny okopowe i ogrodowe. Powierzchnia ziemi lekko falowata, przoważnie w południowej stronie, gdzie sterczą gołe skaliste wzgórza. Doliny niegłębokie, spadki wszędzie łagodne. Łąki i pastwiska rozłożone są częścią w lasach, częścią w dolinie rz. Nidy. Lasy obecnie tylko sosnowe, w mniejszej połowie wysokopienne, głównie zaś niskopienne, 45 Moskal Moskałowka Moskałówka Moskarzew