MorszańskoSyzrańska droga żel. , idzie w kierunku wschodnim od Morszańska, gdzie łączy się z dr. żel. riaskomorszańska, przez gub. tambowską, penzeńską i samarską do st. Batraki, gdzie łączy się z dr. żel. orenburską Długa 498 w. Główne stacye Paczelma, Wojejkowska, Penza, Kuźnieck, Nikulino, Syzrań. Koncesya na budowę wydana d. 28 kwietnia 1872 r. ; otwarcie, z wyjątkiem stacyj Syzrań i Batraki, nastąpiło w d. 12 paździer. 1874 r. Morszczynowicze. wś nad Słuczą, pow. mozyrski, między Leninem a wsią Wilczą, o 23 w. od ujścia Słuczy. Morszówka, wś, pow. żytomierski, na zachód od Iwnicy. Morszoliówka, ob. Kraszewski, Sztuka u Słowian, str. 99 i Grabowski, Ukraina, str. 85, właściwie Mormolijówka ob. . Morszyn, wś i zakład kąpielowy, pow. stryjski, 12 kil. na płd. od Stryja a 89 kil. od Lwowa. Urząd poczt. st. kolei arcyks. Albrechta, st. tel. w miejscu. Na płn. zach. , płn. i płn. wsch. leży Dołhe, na płd. wsch. Lisowice, na płd. zach. Niniów obie w pow. dolińskim. Wś leży u stóp podnóża karpackiego a w dorzeczu Dniestru za pośrednictwem jego dopływu Bereźnicy. Wchodzi ona tutaj od płd. a płynie na płn. i dzieli wś na część większą zachodnią i mniejszą wschodnią. Od lew. brzegu przyjmuje B. w obrębie wsi jedne znaczniejszą strugę, płynącą z Dołhego od zach. na wsch. i kilka strug mniejszych. We wsch. kończynie wsi nastaje dopływ Bereźnicy pot. Wiedernica i płynie na płn. wschód. Wsch. część wsi lesista. Zajmuje ją las Wiedernica ze szczytem t. n. 370 m. wys. znak triang. . Lesista jest także płd. zach. część obszaru. Zabudowania wiejskie leżą w płn. stronie wsi, a na płn. zach. od nich dwór. W płd. części wsi leży zakład zdrojowy Wyhadówka Wyhadiwka. Przez wś idzie gościniec stryjskobolechowski i kolej arcyks. Albrechta i ma stacyę w Wyhadówce, tuż obok zakładu zdrojowego. Własn. wiek. ma roli or. 117, łąk i ogr, 73, past. 4, lasu 323 mr. ; wł. mn. roli or. 187, łąk i ogr. 261, past. 28 mr. W r. 1880 było 303 mk. w gm. , 29 na obsz. dwor. między nimi 15 obrz. rz. kat. . Par. rz. kat. w Bolechowie, gr. kat. w Dołhem. We wsi jest cerkiew. Niegdyś była w M. warzelnia soli. Zygmunt I mianowicie pozwolił r. 1538 Mikołajowi i Annie Branickim tak tutaj jak i w sąsiedniem Dołhem otworzyć szyby czyli okna solne. W r. 1684 Katarzyna Buszowska, wikarya bełzka, Wiktorya Prusinowska, suppryorysza, i trzy konąyliarki zakonu dominikanek w Bełzie, pozwalają Zofii na Hoczwie Bełzeckiej, wojewodzinie podolskiej, starościnie bełzkiej, przenieść ubezpieczenie zapisanych klasztorowi przez Aleksandra Stanisława z Bełzca na Cieszanowie Bełzeckiego, wojew. podolskiego, sstę bełzkiego, a męża Zo fii, 5000 złp. ze wsi Dołhe i Morszyn, odstą pionych Kaz. Łabęckiemu, sście kiszyńskiemu, na inne wsie ob. Arch. Bernard. we Lwowie, T. t. 83, str. 1338. W ostatnich czasach za słynął M. z kąpieli solankowych i borowinowych, a w r. 1884 objęło te dobra w posiada nie Towarz. lekarzy galicyjskich. Ostatni właściciele bowiem, Magdalena i Bonifacy Stillerowie, przeznaczyli aktem fundacyi z r. 1881 dobra Morszyn wraz z znajdującym się tam zakładem leczniczym i prawami, do zakładu nabytemi, po śmierci Stillera, na wieczystą własność wspomnianego towarzystwa, a mia nowicie na rzecz funduszu zapomogi dla wdów i sierot po zmarłych członkach tego towa rzystwa wyznania chrześciańskiego. Towa rzystwo wydzierżawiło zakład kąpielowy do ktorowi Aleksandrowi Medwejowi od 1 kwie tnia 1884 r. na lat 12, względnie na lat 8. Zdroje morszyńskie i prawo wyrobu i sprze daży produktów zdrojowych oddano w dzier żawę od 1 kwietnia 1884 r. Piepesowi, apte karzowi ze Lwowa. Obecnie istnieją tu zdroje solanki słonogorzkiej Magdalena i Boni facy a będące odnowionemi studniami po za rzuconej eksploatacyi soli jeszcze w XVI w. Studnie te dostarczają wody do użycia lekar skiego i do kąpieli w urządzonych tu niewiel kich łazienkach. Obfite pokłady borowiny dają wyborny materyał do kąpieli. Malowni cze położenie śród podgórza karpackiego i ła godny górski klimat stanowią ważne uzupeł nienie uzdrawiających czynników dostarczo nych tu przez przyrodę. Zakład sam zresztą za czyna zaledwie się rozwijać i przedstawia się jeszcze bardzo ubogo pod względem urządzeń mających na celu wygodę gości i uprzyjemnie nie im pobytu. ,, 0 wodzie gorzkiej morszyńskiej w porównaniu z innemi wodami gorzkiemi, pisał dr. Korczyński w, , Gazecie lekar skiej. Warszawa 1882. Woda gorzka ze zdroju Bonifacego, najobfitsza w części skła dowe stałe, działa silnie, szybko, bez bólu i bez upośledzenia trawienia. Wyszczególniona na sześciu wystawach, między innemi także w Nicei w r. 1883. Rodzima sól gorzka z te goż zdroju sporządzona jest pod kontrolą komisyi Towarzystwa lekar. galicyjs. na sposób soli karlsbadzkiej. Rozbiory wód morszyńskich dokonywa znany chemik prof. Bronisław Radziszewski we Lwowie. Lu. Dz. Mortangen dok. , ob. Mortęgi. Mortąg, niem. Mortung, wś, pow. morąski, st. p. i okr. urz. stanu cywil. AltChristburg. W 1856 r. 273 mk. R. 1601 mieszkał tu 1 kaszuba i 2 niemców ob. Kętrz. , O ludn. pol. , str. 572. Z szlacheckich familij mieszkali tu dawniej Rolbieccy tamże, str. 585. Kś. Fr. Morsko Morszańsko Morszczynowicze Morszówka Morszoliówka Morszyn Mortangen Mortąg