Monuły folw. pryw. nad rzeczką, pow. wilejski, w 1 okr. pol, , o 49 w. od m. Wilejki, przy b. dr. poczt. z m. Ilii do m. Radoszkowicze, 1 dm. , 5 mk. kat. ; własność Tukałły. Monyliwka, ob. Moniłówka. Moon al. Mohn, wyspa na Bałtyku, należąca do Inflant, na płn. wsch. od w. Oesel, oddzielona od niej i z. Małym Sundem, podczas gdy na wsch. dzieli ją od lądu stałego gub. estlandzkiej Wielki Sund, Stanowi 13stą par. prow. Oesel. MoorBerstus niem. , ob. Medzokol Mcm. Moorbruch 1. niem. , kolonia do Sztegrów należąca, pow. człuchowski, st. p. i szko ła Sztegrowy. par. kat. Fersztnowo, ew. Elzanowo; 3 bud. , 1 dm. , 5 mk. kat. 1868 r. 2. M. , niem. , os. , pow. brunsberski, st. p. Gr. Rautenberg; w 1856 r. 22 mk. Kś. Fr. Moordorf niem. , folw. na Rugii, należy do dóbr ryc. Unrow. Moosberg niem. , ob. Mosberg. Moosbruch, wielkie bagna śród niziny kurońskiej. Wody tego bagna odprowadza kanał tymberski do rz. Niemonin ob. t. IV, 931. Moosbruch 1. wraz z Torfbruch, niem. , wś, pow. elbląski, st. p. Gronowo, par. kat. Elbląg, ew. Neuheide, szkoła i okr. urz. stanu cywilu. Neuhof. Zawiera 9 gbur. posiadł, i 10 zagr. , ma 1398, 81 mr. roli. W 1868 r. 150 mk. , 2 kat. , 148 ew. , 21 dm. Odl; od m. pow. 1 1 2 mili. Przy tej wsi rozległe torfowiska, mają ce przeszło 1000 mr. 2. M. , wyb. , pow. morąski, st. poczt. Maldeuten; należy do dóbr ryc. Maldeuten ob. . Kź Fr. Moosbude niem. , dobra, pow. królewiecki, st. poczt. Królewiec. W 1856 r. 42 mk. Moptaciszki, wś włośc, pow. oszmiański, w 2 okr. polic, o 19 w. od Oszmiany, 4 dm. , 45 mk. katol. Mora, Mohra al. Morawica, rz. na Szląsku austr. ; ma źródło na wysokości 1359 m. npm. , uchodzi do Opawicy pod Komorau w pow. opawskim. Przyjmuje z prawej strony dopływ Hiśnicę al. Hośnicę. Morachwa al, Murachwa, Morafa, Murafa, u Kromera Morakwa, rz. w gub. podolskiej, niegdyś granica wdztwa podolskiego od bracławskiego, odgraoicza Podole od Pobereża; jest ostatnią większą rzeką wpadającą do Dniestru i na górnym biegu więcej ma rozgałęzienia. Bierze początek w płd. zach. części pow. lityńskiego na pograniczu latyozowskiego, pomiędzy wsią Hołodkami i Łodziejówką Złodziejówką, gdzie już tworzy stawy aż do Tarasówki pow. jampolskiego, płynie z zach. na wsch, obok wsi Kudyjowce, Noskowieckiej słobódki i Aleksiejówki, gdzie tworzy duży staw, następnie wykręca się od Tarasówki z płn. ku płd. , mija Federówkę, Kopesterzyn m. Morachwę, poniżej której, od wsi Dłużka począwszy, nie tworzy więcej stawów; odlewa wszystkich 15. Dalej płynie jarem, oddzielając na małej przestrzeni powiat mohylowski od jampolskiego, mimo wsi Chomenek i Rekiczyniec, Kalitynki, Wołodzijówce, Sahinki, m. Czerniej owiec, wsi Widły do wsi Bukatynki ciągle z północy ku południowi, lecz ztąd zwraca się na płd. wschód i jar jej leży równolegle do jaru Dniestrowego, z którym się styka stromemi ścianami, poniżej wsi Białej przypierając do Dniestru, poniżej progów Dniestrowskich, do których przerwania znacznie się. przyłożyła. Poniżej Bukatynki oblewa wsie Mierzwińce, Busze, Petraszówkę, Mironówkę, Halsbijówkę i Białe i wpada do Dniestru o 4 w. powyżej Jampola, prawie na wprost wsi Jurańce. Przyjmuje od praw. brzegu Moraszkę al. Muraszkę, pod m. Czerniej owcami, i Łozowe, poniżej wsi Widły; od lew. brzegu Busze, pod wsią t. n. , na przestrzeni 4 mil od wsi Pilnówki z płn. ku płd. płynącą, oraz Klekotynkę, pod wsią Kiekotyną. Długość biegu M. wynosi 20 mil. Nad rz. M. , pod wsią Kopęsterzynem, w 1432 r. wojsko polskie, pod wodzą Wincentego z Szamotuł, odniosło zwycięstwo nad wojskami litewskoruskimi pod wodzą Fedka Ostrogskiego ob. Kopesterzyn. Morachwa al. Muraohwa, urzędownie Murafa i Morafa Stara i Nowa, mko nad rz. t. n. , pow. jampolski, o 10 w. od m. Szarogrodu, o I9 1 2 w. od Rachen, st. dr. żel. odeskoki jowskiej, o 60 w. od Jampola. W St. M. 250 dm. , 2500 mk. , razem z przedmiościami Trawną i Zajączkami, cerkiew, kościół i synagoga, a w N. M. 147 dm, , 400 mk. , cerkiew i synagoga. Ziemi włośc. 2956 dz. Jest tu szkoła wiejska, gorzelnia, 32 sklepów, 20 rzemieślników, 2 młyny, stawy rybne, zarząd gminny, do którego należą St. i N. M. , Murafska słobódka, Trawna, Zajączki, Klekotyna, Paciorowa, Dłużek, Miohałówka, Semenówka, Derebozyn Wielki i Mały, Księdzówka, Popielówka, Zwedenówko i Juliampol, razem 12 starostw, 1753 osad, ludność wiejska 5893 męż, , 6192 kob. ; ziemi w obrębie gminy należącej do włościan 13, 065 dz. , w tej ilości ornej 9, 990 dz. , wypada przeto na 1 włościanina 1, 08 dz. Oprócz tego w obrębie gminy zamieszkuje innych stanów 1071 męż. , 1150 kob. ; ziemi rządowej i prywatnych właścicieli 9283 dz. , w tej ilości ornej 5159 dz. W ogóle więc ziemi jest w obrębie gminy 22348, ornej 15749 dz. , ludności 14306. Jest tu także zarząd okręgu polic. stanu, st. poczt. konna wiejska, sąd pokoju i sędzia śledczy. M. jest bardzo starą osadą; już w 1432 r. wspominają o niej dzieje, wpobliżu bowiem od niej, pod wsią Kopesterzynem, Wincenty z Szamotuł

Montowskie pastwisko

Monuły

Monyliwka

Moon

Moor

Moorbruch

Moosbude 

Moptaciszki

Morachwa