wych, niegdyś były w mohylewskiej archid. cztery seminarya. Najliczniejsze z nich było w Kraslawiu, gdziegłównie przygotowywano I duchownych dla Łotyszów. Inne seminarya były w M, , Białymstoku i Zwienigródku, w gub. kijowskiej. Kierownictwo wszystkich było powierzonem zgromadzeniu księży misyonarzy. Najmniej liczne seminarya były w Białymstoku, gdzie był fundusz na utrzymanie 5 kleryków, i Zwienigródku na 6. Na schyłku 1843 r. zniesione zostały seminarya w Krasławiu, Zwienigródku i Białymstoku i połączone z mohylewskiem. Wkrótce jednakże seminaryum. mohylewskie przeniesiono do Mińska i połączono razem z tamecznem dyecezyalnem. Klerycy kształcili się wspólnie, a przy wyjściu z zakładu rozdzielali się na dwie dyecezye. W 1879 r. założono w miejsce dawnego seminaryum na 40 alumnów w Petersburgu, gdzie też istnieje akademia duchowna, przeniesiona w 1842 r. z Wilna, licząca 33 alumnów w tej liczbie 20 z król. polskiego i 12 profesorów. Arcybiskupów mohylewskich było dotychczas ośmiu 1 Stanisław Bohusz Siestrzeńcewicz, 1826 r. 2 Kacper Kazimierz Kolumna Cieciszowski, mianowany w 1827 r. , rezydował w Łucku i tam zmarł w 1831 r. 3 Ignacy Ludwik Pawłowski h. Korwin, mianowany w 1841 r. , zmarły 1842 r. w Petersburgu. 4 Kazimierz Dmochowski, przyjął palium w 1848 r. w Petersburgu, gdzie też zmarł 23 stycznia 1851 r. 5 Ignacy llołowiński, od 23 listop. 1851 r. do 19 paździer. 1855. 6 Wacław Żyliński, od 18 wrześ. 1856 r. do 5 maja 1863 r. 7 Antoni Fijałkowski, instalowany 16 czerwca 1872 r. 8 obecnie od 1883 r. rządzący archidyecezya Kazimierz Aleksander Gintowt. Mohylewskie starostwo grodowe, leża ło w województwie mścisławskiem i witebskiem, w powiecie orszańskim. Podług metryk litewskich składało się z miasta Mohylewa ob. i z wsi Suchary, Chłodnie i Pluszcze. W 1600 r. posiadał je Lew Sapieha, kanclerz w. litew. Następnie dzierżyli je Tryznowie, Madalińscy, Wiazewiczowie, Dziewałtowscy, Mosiewiczowie, wreszcie z mocy przywileju Augusta III z dnia 24 czerwca 1736 r. otrzy mał je na dożywocie Michał Pociej, starosta rohaczewski. J. Krzywicki. Mohylewka, wś, pow. orszański, gm. serekorotniańska, 14 dm. , 53 mk. Mohylice 1. karczma na obsz, dwors. Michałowic, pow. rudecki. 2. M. , wzgórze 300 m. wys. , w płd. stronie Orchowic, pow. mościski. Mohylna, ob. Mogilno. Mohylna al. Mohilna, Mohilno, starożytne mczko nad Niemnem, w płd. zach. krańcu powiatu ihumeńskiego, przy gościńcu wiodącym z Nieświeża do Uzdy, w 1 okr. polic. uździeń skim, o 105 w. od Ihumenia. Ma przeszło 150 dm. , 800 mk. obojga płci; cerkiew para fialną, szkołę żydowską, zarząd gminy skła dającej się z 5 starostw wiejskich, 33 wiosek i do 1300 włościan płci męzkiej; szpital, szkół ka gminna, przewóz na Niemnie. W 1235 r. pod M. zaszła mordercza bitwa o supremacyę nad Rusią litewską pomiędzy połączonymi siłami kniaziów waregskich kijowskim, włodzi mierskim, druckim a ks. lit. Ryngoldem, któ ry rozbiwszy na głowę nieprzyjaciół i za pewniwszy swą władzę nad temi stronami, po wrócił zogromnemi łupami do Nowogródka. Po zhołdowaniu tych stron przez Litwę M. była własnością ks. litewskich; Witold w XIV w. oddał ją jednemu z książąt krwi a później dro gą spadku władali tu kniaziowie Kobryńscy; w XIV w. M. należy do Paców, później prze szła do Radziwiłłów i stanowiła z przyległo ściami część ordynacyi nieświeskiej; w dwu dziestych latach b. w. odłączona od ordynacyi i oddana, jako. wiano, jedynej córce ks. Domi nika, Stefanii, przeszła w dom ks. Wittgenstei nów; obecnie jest własnością ks. Piotra Wittgensteina, syna Stefanii. Propinacya wynosi przeszło 300 rs. Miejscowość bezleśna, grun ta piaszczyste; na wiosnę przystań na Nie mnie do wiązania płytów drzewa towarne go. Nigdy tu nie było wypadków cholery, chociaż okoliczne wioski wielce od niej cier piały. A. Jel. Mohylna al. Mohilna, wś nad rz. Mohylanką, dopł. Bohu, pow. hajsyński, 278 dm. , 1216 mk. , 2036 dzies. ziemi włośc, dworskiej wraz z Zawałem i Salkowem ma 6615 dzies. ziemi używal. i 200 nieuż. Cerkiew N. P. Różań cowej z 1500 paraf. i 100 dz. ziemi; par. katol. Ternawka; fabryka cukru założona w 1859 r. ; st. poczt. w Chaszczewskiej o 6 w. , telegr. w Bałcie o 50 w. , najbliższa st. dr. żel. Lubaczówka o 50 w. M. należała do klucza chaszczowackiego hr. Jarosława Potockiego, syna Szczęsnego, dziś Gincburga. J Krz, Mohylów, dawniej Mohyłów, zwany także Mohylów podolski lub Mohylów nad Dniestrem, miasto pow. gub, podolskiej, przy ujściu rz. Derły do Dniestru, pod 48 27 płn. szer. i 45 27 wsch. dłg. od F. , w prześlicznej dolinie, okolonej górami, skutkiem czego klimat jest tu nierównie łagodniejszy jak w innych miejscowościach i wiosna wcześniejsza. Odległe o 132 w. na płd. wsch. od miasta gub. Kamieńca, o 67 1 2 w. od st. dr. żel. odeskoki jow. Rachen, jest jednem z większych i handlowniejszych miast na Podolu; mieszkańców liczy do 20000, zajmuje więc 4te miejsce pod względem ludności w rzędzie miast podolskich Kamieniec, Bałta, Winnica, M. . Ludność składa się przeważnie z żydów, którzy prowa Mohylew Mohylewka Mohylice Mohylna Mohylów