się nad Wisłą za ujściem Sanu; na zachód u Opatowa, Ptkanowa, Szewnego, zetknął się z prob. kieleckiem; na północ nad Wisłą u Piotrowina, a dalej u Rybitw i Dzieszkowic przy rus. Urzędowie z archidyakonatem lubelskim. Potok, Biała leży na wschodzie. Trzeci archidyakonat dyecezyalny objął Sandomierz, bieg Sanu po Racławice ujść Tanwi, bieg Wisły w górę rzeki po ujścia Wisłoki Gawłuszowic. Granica zachodnia u Niekwasowa Osieka, Strzegomi, Kiełczyny, Ujazdu, Modliborzyc t. j. dek. kijski, prob. kieleckie. Na północ Włostów, Obrazów, oddzielają archid. sandom, od archidyakonatu zawichojskiego. Czwarty archidyakonat radomski na północ Iłży od Wierzbicy i Ciepielowa przez Radom, Sieciechów, Korytnicę, Żelechów, sięga do Łukowa na północ. Skaryszew, Tczew, stanowią wschodnią granicę od archidyakonatu lubelskiego, który zaczyna się na zachodnim brzegu Wisły u Krępy, Chotcza i Solca, przez Opole, Kraśnik, Bychawę, Częstoborowice z południa, a przez Jaroczyn, Kock, Syrokomlę, Czemierniki z północy dochodzi do granic dyecezyi krakowskiej z chełmską i łucką. Prócz tych archidyakonatów w 1326 r. była jeszcze kolegiata w Szkalbimierzu, Wiślicy, Opatowie i Kielcach, do których należał obszar zawarty między Kielcami, Mirem, Iłżą, Kurowem, Maminą, Szumskiem, Łagowem i Działoszycami, dotykający na W. dekanatów radomskiego, lubelskiego, zawichojskiego i sandomierskiego, a na płd. kijskiego. Klasztorne probostwa były w Zwierzyńcu, Imbramowicach, Krzyżanowicach, w Busku było premonstrantów i ich klasztor w Brzesku; klasztory benedyktynów w Tyńcu, Staniątkach, Sieciechowie, Łysogórze i ich probostwo w Mstowie. Cystersi w Mogile, Jędrzejowie, Szczyrzycu, Koprzywnicy, Wąchocku; w Miechowie Bożogrobcy, przeorstwo w Łubiechowy ś. Marka, klaryski w Sączu i u ś. Andrzeja w Krakowie. W 1359 jeszcze powiaty koto Długopola, Czorsztyna, t. j. między drogą, która idzie od Myślenic do Twardoszyna, oraz między Słonogorą i Obidową nad Dunajcem, z powodu płonności gruntów i wielkiego zimna, miały składać dziesięcinę niesnopową, lecz 3 skojce 6 groszy z łanu na ś. Marcin Ordin. Bodz. 4; Bandtke Jus pol. 165. Długosz zapisał ciągły przyrost kościołów w lubelskim archidyakonacie powodu ciągłego przyrostu ziemi lubelskiej Lib. benef. II, str. 536. O tym rozroście mamy niektóre wskazówki. Tak np. Bychawa w XV w. str. 544 jest czteroimienna choć jedną nazwą ogólną objęta na skraju wsi we dlach, jak mówiono Szdrapy, w środku Bychawa, na początku Wola, w końcu odróżniający się krzakami Olszowiec. Na mapie Kolberga trzy ostatnie są już osobnemi nomenklaturami, gdy w wykazach 1326 i 1320 o nich nie słychać. W Biskupicach dopiero Zbigniew Oleśnicki 1444 i sadzawkę z młynem w Giełczwi założył. Wojcieszków należał do parafii Tuchowiec pod Łukowem, a kościół założył w nim tenże Zbigniew Oleśnicki, który też i w Batorzu i Piotrawinie 1441 ufundował lub zmurował nowy. Na krudunkach powstawały Ruda Jankowska, także w Janikowie za Rudą w Psarach, świeżo pola wyczynione nad Czerwoną strugą, a nadto młyn nowy, wszystko robota przybylca Profety dziś Wolka Profeska. Z Chotczy nad Wisłą utworzyła się nowa parafia aż w Siennie, daleko na lewym brzegu Wisły. 1497 r. Zbigniew z Oleśnicy bisk. krakowski utworzył nowy archidyakonat sandecki, ujmując część archidyakonatowi krakowskiemu i probostwu wiślickiemu, zwróconą ku Węgrom i Karpatom Lib benef. IT, 234 5 nast. . Dzielił się się on na dekanaty biecki, dembicki, sandecki i tarnowski albo tuchowski, a objął dawniejsze z 1326 zręciński, dembicki, sandecki i tarnowski oraz część oświecimskiego. Archidyakonat krakowski objął dekanaty czarnociński, pałecznicki albo słaboszowski, dobczycki albo szczyrzycki zawierający północną część dawnego tarnowskiego, Zatorskiego i szczyrzycki. Dekanat Wielkiej Kaźmierzy albo Witowski objął obie Kaźmirze, dawniejsze oba dekanaty ploszowski i kazimierski. Poniższy cytat statystyczny wykaże zmiany hierarchicznoadministracyjne w w. XVI. Stan mianowicie kościoła katol. a w części protestanckiego przedstawiony w cyfrach statystycznych i rozwoju geografiicznym w latach 1595 1598 mamy w pracy kś. Bukowskiego Dzieje reformacyi w Polsce 1883. Jest to obraz co prawda niekompletny, bo materyał skąd pochodzi, t. j. wizyta bisk. Radziwiłła lub Padniewskiego, nie objął wszystkich dekanatów dyecezyi krakowskiej np. na 41 dekanatów za Padniewskiego zwiedzono tylko 11, ale zawsze daje pewne jakieś wskazówki; i tak archidyakonat krakowski dekanat dobczycki kościołów 30 w tem heretycki 1; jędrzejowski koś. 25, her. 10; kielecki koś. 27; kijski koś. 22, her. 6; lelowski koś. 38, her. 8; lipnicki koś. 23, her. 2; nowogórski kos. 26, her. 3; opatowiecki koś. 21, her. 5; oświecimski koś. 33, her. 9; pacanowski koś. 16, her. 6; proszowicki koś. 29, ber. 3; pszczyński koś. 20, her. 16; skawiński koś. 18, her. 1; skalski koś. 29, her. 6; sokoliński koś. 16 her. 6; siewierski bytomski koś. 36, her. 15; tarnowski koś. 17, her. 1; wielicki koś. 10; witowski koś. 13, her. 5; wojnicki koś 17, her. 1; wolbromski koś. 13, her. 1; wrocimowski koś. 16, her. 7; zatorski koś. 32, her. 11. Archidyakonat sandecki dekanat bobowski koś. 20,

Małopolska