śledzi i wszelkich ryb zamorskich 2 złp. ; h od beczki piwa angielskiego J 8 złp. ; i od beczki piwa dubeltowego przywozowego 1 złp. ; k od beczki miodu przywozowego tłustego 5 złp. ; 1 od beczki miodu ordynaryjnego przywozowego 2 złp. 15 gr. ; ł od ryb słonych, świeżych i wędzonych, po ocenieniu, od 100 złp. po 5 złp. ; od jesiotrów ile zaważą w ważnicy, od kamienia po szostaku 1 bitym, alias po 12 gr. i 2 szel; m od różnych fruktów miejscowych cła nie brać, od ukraińskich zaś i wołyńskich po ocenieniu, od 100 złp. po 5 złp. ; n za piwo wyrabiane przez osoby magistratowe i dla studentów sic I opłat nie brać. Nadto przemycane towary i trunki w połowie szły na rzecz skarbu a w połowie na poborców. Pieniądze od wyrabianych trunków poborcy wybierali regularnie za każdą robotę, nie mając prawa dopuszczać zaległości. Poborcy i ich pomocnicy zaprzysięgali swój obowiązek juramentami, a za spełnienie obowiązku byli dopuszczani do połowy zysków od sumy, po wyręczeniu wprzódy 9000 złp. czopowego na rzecz skarbu. Po uiszczeniu tej normy, poborcy już tylko połowę oddawali skarbowi, resztę zatrzymując sobie. Musiały być jednak nadużycia, skoro 1766 r. magistrat in gremio oddał czopowe i sosowe sic dochody w arendę sławetnym mieszczanom i poborcom Stefanowi Kalinowiczowi, Hrehoremu Kozłowskiemu i Ignacemu Tarankiewiczowi, za poręką p. Jana Szejby, burmistrza, za opłatą roczną 9, 500 złp. Należy też zaznaczyć kilka nazwisk znakomitych ludzi, którzy w M. urodzili się lub zasłużyli działalnością. I tak, długo tu żył i umarł 1784 r. Michał Korycki, wyjątkowy cnotą i nauką jezuita, wierszopis, autor. Tu się urodził w 1797 r. poważny astronom i profesor Michał Hłuszniewicz; tu długo pracował i umarł 24 paździer. 1848 r. znakomity. filantrop, pedagog i obywatel Dominik Moniuszko; tu urodził się około 1830 r. znakomity uczony Włodzimierz Spasowicz i ukończył nauki gimnazyalne. Wacław Żyliński, późniejszy me tropolita, uczęszczał w M. do seminaryum; Jan Chodźko, zacny obywatel i autor, tu żył i umarł 10 listop. 1851 r. Do malarzy miejscowych należą Walenty Wańkowicz, Adam Szemesz, Jan Damel, Adolf Sawicki. Długo pracowali w M. Wincenty Marcinkiewicz, autor białoruski, i Adam Pieńkiewicz, dr. medycyny, autor i poeta, tudzież Ignacy Legatowicz, bibliograf i satyryk, i wielu in. Pierwotny herb był nadany miastu 1592 r. przez króla Zygmunta III; wyobrażał on stojącą Najświętszą Pannę z różczką w nimbie, w polu błękitnem, otoczoną sześciu aniołami. Herb ten po ustanowieniu gubernii mińskiej w d. 22 stycznia 1796 r. otrzymał potwierdzenie nowego rządu z tem, iżby spoczywał na piersiach dwugłoSłownik geograficzny. Tom VI Zeszyt 66. wego orła państwowego. Przed kilku laty wyobrażenie N. Panny zmieniono na trzy wstęgi równolegle i poziomo w tarczy rozciągnięte, nad którą korona państwa. Wcale dobry, kolorowany plan obecnego Mińska, wykonał w 1883 r. zakład chromolitograficzny Salomona. Niegdyś całe miasto było opasane wałem ziemnym; okopy te miały najbardziej uledz. zniszczeniu w czasie wojen szwedzkich Karola XII; jeszcze 1480 były one znaczne wszędy, a do ostatnich czasów przetrwała reduta przy rogatce borysowskiej, w której przypadkiem uczniowie odkryli około 1840 roku zagwożdżonych 6 armat. Z bagniska około przedmieścia Komarówka w 1806 r. dyrektor gimnazyum Piotr Cejs wydobył niemało zabytków archeologicznych epoki bronzowej, a między innemi wytwornej roboty posążek Faustulusa pasterza. Wiadomość o źródłach dotyczących Mińszczyzny w ogóle, ob. pod artykułem Mińska gubernia. Miński Powiat od 1569 do 1795 r. w wdztwie mińskim, odtąd, w zmienionych granicach, w gub. mińskiej, pomiędzy 44 46 wschod. dług. i 53 55 płn. szer. położony, zajmuje północnozachodnią część gubernii i graniczy od północy z pow. borysowskim, od wschodu z pow. ihumeńskim, od południa z pow. ihumeńskim i nowogródzkim, od zachodu z pow. oszmiańskim i wilejskim gub. wileńskiej. Ma obszaru według Zieleńskiego 4, 429 w. kw. , według Schuberta 4, 600 2 w. kw. , czyli 95 08 m. kw. , według Fitinhofa 4, 572 w. kw. ; zwykle przyjmuje się 4, 465 w. kw. czyli 465, 100 dziesięcin. Grunta gliniaste i czarnoziemne, urodzajne, łąki, z powodu licznych rzek, wyjątkowo dobre, położenie wzgórzyste, malownicze, zachodzą tu bowiem ostatnie odrośla według jednych łańcucha gór Awratyńskich według zaś innych Wałdajskich. Najwyżej wzniesione punkta są pod wsią Zalesie 1, 091 2 st. ang. nad p. m. , w pobliżu wsi Sieczkowszczyzna 159 sąż. , pod zaściankiem Swierszczówka 1, 092 7 st. ang. . Łysa góra 1, 129 8 st. ang. , pod wsią Dubowo 1, 117 6 st. ang. , pod wsią Jezioro 722 3 st. ang. , pod wsią Adasiewszczyzna 687 8 st. ang. Miejsca których położenie oznaczono astronomicznie i trygonometrycznie są Jezioro, Iwiniec, Kojdanów, Mińsk, Więckowszczyzna i Zasław ob. Zieleńskiego, t. I, str. 51 52. Jezior właściwych prawie niema w M. pow. , oprócz pod wsią Jezioro, mające około 20 mórg przestrzeni; inne, jak Sołomereckie, Rudzickie, Gródeckie i Zaceńskie, są uformowane z zatamowania rzek Sołomereczy, Rudzicy, Wieśnianki i Cny i na nazwę jezior nie zasługują. Jezioro pod Mińskiem, w stronie przedmieścia Komarówka, oznaczone na dawnych mapach, jest już tylko bagniskiem. Wiele rzek biorąc początek na wzgórzach zra30

Mińsk