sława Krzywoustego, i sedes regni principales Mon. Biel I, 434, por. 439. Zatargi ze Zbigniewem późniejsze wykazują, że Kalisz i Gniezno W. Polska, Spicimir i Łęczyca wraz z Mazowszem stanowią dzielnicę Zbigniewa, nie Małopolskę, już oddzieloną Mon. Biel. I, 453 wyraźnie dla Krzywoustego w powyższym wykazie. Działy roku 1138 w którym umarł Krzywousty, nie 1139 uczyniły dzielnicę krakowską dożywociem każdorazowego wielkiego księcia, który to tytuł Gallus daje już Krzywoustemu. Sandomierz dostał się Henrykowi. Nieliczne akty jego rządów świadczą o granicach owoczesnych tego księstwa, obejmujących nietylko sandomierskie ale i późniejsze lubelskie. Cod. Poloniae III, str. 4 5, 9, I, str. 28, M. M. Ae. I, str. 42. Wzmianki. Cod. Pol. II, 589 590, K. W. , str. 17 19, Mon. Biel. II, 375 6, 775, Kronika Hipaciejow. Połn. Sobr. Rus. Latop. II. Zaczyna rządzić Henryk swoją dzielnicą między 1145 1153, w wyprawie na Jadźwingów ginie w błotach 1166 r. Sędomierz z najlepszą jedną trzecią częścią objął Bolesław IV Kędzierzawy; Kaźmierz, najmłodszy brat żyjący, objął Radomskie i rezydował często w Sieklukach pod Białobrzegami nad Pilicą. Czy były to dwie trzecie pozostałe puściny Henryka, czy jedna trzecia niewiadomo. Wygnanie Władysława II 1146 obaliło myśl zjednoczenia całości dzielnic w jednem ręku. Jeszcze za życia następcy Władysława II, t. j. za Bolesława Kędzierzawego 1146 1173 starał się Kaźmierz przywłaszczyć tron krakowski około 1171 r. por. Przegląd bibliogr. archeol. w Warszawie 1882, str. 401 404, z jednej strony mając poparcie syna i zięcia wygnanego i oślepionego przez Władysława Dunina, a z drugiej jednając sobie w Łęczycy poparcie biskupów przez znaczne dla nich i ich dóbr ludności ustępstwa. Zamach się nie udał; i dopiero śmierć Bolesława IV Kędzierzawego 1146 1173 skupiła pod rządami Kaźmierza II dzielnicę Kędzierzawego po jego synu Leszku 1186, t. j. Mazowsze, Sieradz i Kujawy, oraz Henryka, i dożywocie wielkoksiążęce, t. j. Kraków złączony z 1 2 sandomierskiego. Wyprawa Kazimierza II na Drohiczyn ruski z biskupem płockim, jakby w krucyacie na Połowców, przyniosła ostatniemu Kock z 4 wsiami M. M. Ae. III, str. 63, Kod. Mazow. , str. 337, Mon. Biel. II, 422, Kron. Hipac. Połn. Sobr. II, 414, r. 1179 Kończak. Ciekawym faktem etnograficznym może z tą wyprawą w związku jest nazwa Koziary, stosowana do okolicy położonej między Łukowem, Siedlcami, Mordami i Międzyrzecem, polskiej i katolickiej, ze stolicą w Zbuczynie. Ze śmiercią Kazimierza II rozdział następuje jego dzielnicy między dwu jego synów Leszka i Konrada. Mieszko III, ich stryj, o kasatę nowej zasady dziedziczenia Krakowa w rodzie Kazimierza II zabiegając, kilkakrotnie wdzierał się do Krakowa; dzięki gniewom Leszka z rodem Lisów oderwał od Sandomierza, kędy osiadł Loszko, Wiślicę Mon. Biel. II, 444 pod pozorem, że należała za Bolesła wa IV do Krakowa, oraz od dzielnicy Konra da Kujawy campestrium provinciola, Mon. Biel. II, 406, 443 4, por. K. W. 125, które oddał synowi swemu Bolesławowi 1195 z wojewodą Henrykiem, a po jego śmierci długo sam dzierżył 1202. Rządy Leszka Białego, księcia Krakowa, Sandomierza i Łęczycy M. M. Ae. III, str. 20, 39, scho dzą na zabiegach o uspokojenie Prus a wzglę dnie i Pomorza, przyczem Leszko 1227 ginie, oraz próbach owładnięcia Podniestrzem. Dalej Odrowąże spierają się z Gryfami, i Iwo Odro wąż marzy o arcybiskupstwie krakowskiem, ale umiera na wygnaniu Henryk Brodaty, upomniawszy się o swe prawa po Władysła wie II do Krakowa 1210 M. M. Ae. III, 12. Władysław Laskonogi z powołaniem się na układ na przeżycie z Leszkiem Białym M. M. Ae. I, 26 27 i Konrad brat Leszka, dobijają się o Kraków, i chwilowo każden z nich tam panuje. W Sandomierzu już zdaje się 1229 przebywa wdowa Leszka, Grzymisława, z sy nem, w otoczeniu swych panów wojew. i kasztel. Sandomierza, i kasztelanów Wiślicy, Lublina, Sieciechowa, Sądcza, Wojnicza, Tar nowa, Czchowa, Zawichosta, Małogoszcza M. M. Ae. III, 19, gdy Krakowem po marcu 1228 Cod. Pol. I, 19, M. M. Ae. I, 11 rządzi Laskonogi do 1230 M. M. Ae. I, 19. Później w Sandomierzu osiada Bolesław Kon dratowicz 1230 Cod. Pol. II, 9 a Bolesław Leszkowic na stałe 1239 Cod. Pol. I, 28, M. M. Ae. III, 30; por. 1234, Bart. Cod. Pol. III, 13 przyczem zaszedł ten godzien uwa gi fakt, że okrąg wiślicki z kasztelanii na wo jewództwo został zamieniony, lubo na krótko, może dla tego, by zastąpić brak drugiego wo jewody krakowskiego, który służy to Kon radowi, to Henrykom szląskim. Od czerwca 1243 M. M. Ae. I, 29, III, 26; Cod. Pol. Rzyszcz. II, 34 Bolesław Leszkowic tytu łuje się już stale księciem Krakowa i Sando mierza. Dla dziejów Małopolski, rządy tego niedołężnego księcia, który, zamiłowany w ło wach aż do przedajności, tchórzył przed żoną i Tatarami, mają znaczenie z wielu względów ważne. Najprzód religijnie zarysowywa się autonomia Lubelskiego zupełnie tak, jak całej Polski przez fundacyą biskupstwa w Łuko wie, czemu idzie w pomoc ostateczne wytę pienie Jadźwingów, dopełnione wspólnemi si łami Małopolski i Mazowsza patrz Jadźwingi, Powtóre najazdy tatarskie, niszcząc w okropny

Małopolska