ne są łąki. Grunt w ogóle średnio tylko jest urodzajny; 42 obszaru składa się z roli uprawnej; 5 5 jest łąk, 6 2 pastw. ; przeszło 40 lasów, reszta wody. Chów bydła nie jest znaczny, liczba przeciętna w całem państwie pruskiem o wiele przewyższa pow. międzychodzki. Dwie większe rzeki przerzynają obszar powiatu Warta i Obra. Warta płynie przez całą szerokość ze wsch. na zach. ; niedaleko karczmy Trzy buki Dreibuchen dochodzi do powiatu, dąży pod miastami Sierakowem, Międzychodem i Skwierzyną ku zachodowi i pod wsią Czajką opuszcza powiat, płynie następnie jeszcze przez 5 5 kil. na samej granicy i pod wsią Birkenwerder wdziera się do Brandeburgii; w powiecie całym jest spławną. Przybiera z lewej str. Kwilcz i Kamionnę; po za Skwierzyną Obrę. Obra wpływa do pow. pod Borowym Młynem Küntzelmühle, o 3 kil. na płd. od Bledzewa z pow. międzyrzeckiego, płynie z płd. na płn. , przybiera dwie mniejsze rzeki Tymę i Tarnakal i łączy się z Wartą pod Skwierzyną. W jeziora większe i mniejsze powiat bardzo jest bogaty; do większych, których jest blisko 20, należą Wielkie, na granicy pow. międzychodzkiego i szamotulskiego. Chrzypsko na wsch. od Sierakowa, Bielsko pod Międzychodem, Libichowo Libuch na płd. od Przytoczni na południowej granicy, Lutom na płd. od Sierakowa. Mieszkańców miał powiat w 1880 r. 50365; 23925 ew. , 25241 kat. i 1135 żydów; z pomiędzy katolików znaczna większość należy do narodowości polskiej; w r. 1875 było ludności 47955; w r. zaś 1871 47449 mk. , w miastach samych 14333 mk. Gmin miejskich jest 5 1 Bledzewo Biesen, 2 Kamionna Kähme, 3 Międzychód Birnbaum, 4 Sieraków Zirka, 5 Skwierzyna Schwerin a. W. ; 41 jest obwodów dominialnych; 102 gmin wiejskich, ogółem 157 gmin 281 miejscowości, 4343 dm. mieszkalnych. Ludność w r. 1871 dzieliła się na 22558 męż. , 24891 kob. ; 23299 ew. , 22614 kat, 14 dysyd. , 1522 żydów. W przecięciu na milę kwadratową przypada około 2000 mk. ; pow. międzychodzki wraz z międzyrzeckim najmniejsze mają zaludnienie w W. Ks. Poznańskiem. Głownem zatrudnieniem mieszkańców jest rolnictwo, gorzelnictwo, piwowarstwo, praca w fabrykach, w kopalniach węgla brunatnego, handel spedycyjny, palenie smoły, wypalanie wapna, chów bydła. Miejscem urzędowania landrata jest M. Powiat jest podzielony na cztery obwody czyli komisaryaty 1 międzychodzki, 2 miłostowski, 3 sierakowski i 4 skwierzyński. Urząd poborowy jest również w M. Przed reorganizacyą sądową z r. 1879 był w M. sąd kolegialny; od tego czasu powiat posiada dwa sądy okręgowe 1 w Międzychodzie, 2 w Skwierzynie Mię należące do pow. ziemiańskiego w Międzyrzeczu. Parafii katolickich jest piętnaście a w dekan. lwoweckim 1 Chrzypsko, 2 Kamionna, 3 Kwilcz, 4 Lubosz, 5 Lutom, 6 Międzychód, 7 Sieraków, 8 Wierzbno; b w dekan. zbąszyńskim 9 Bledzew, 10 Goraj, 11 Rokitno, 12 Skwierzyna, 13 Przytoczna, 14 Palkenwalde, 15 Trzebiszew Trebisch. Kościoły filialne są we wsiach Łężce, Gorońsko, Popowo, Zemsko, Chemsko, Kolsko, Twierdziciewo, Osiecko, Nowa Wieś. Parafii protestanckich jest 7 a do dyecezyi międzychodzkiej należą 1 Międzychód, 2 Przytoczna Prittisch, 3 Świniary Schweinert, 4 Wiejce Waitze, 5 Sieraków Zirke, 6 do dyecezyi międzyrzeckiej b Skwierzyna; c do dyec. poznańskiej drugiej 7 Orzeszkowo, dawna kalwińska parafia. Żydzi mają synagogi w Bledzewie, Międzychodzie, Sierakowie i Skwierzynie. Szkół wyższych nie ma w powiecie, rektorskie są w M. , Sierakowie i Skwierzynie; obok nich tylko szkoły elementarne; w r. 1871 było 8277 analfabetów. Czytelnia istnieje w M. ; drukarnie w M. i w Skwierzynie. Powiat ma obszaru 506112 mr. ; większa własność obejmuje 286224 mr. , wliczając królewszczyzny mające 101535 mr. rozl. Polskich właścicieli mają tylko jeszcze następujące majątki Kwilcz hr. Kwileckiego, Ławica Rutkowskiego i Mościejewo Stablewskiego; do tych jeszcze dodać można Łężeczek, wieś należącą do probostwa w Biezdrowie, a mającą gruntów proboszczowskich 1698 mr. Ogółem w ręku polskim jest jeszcze blisko 20000 mr. Po r. 1848 przeszły w ręce niemieckie Dłusk hr. BelinówWęsierskich, Niemierzewo Kierskiego, Białcz hr. Skarbka i Chalin Trzebińskiej, razem blisko 21000 mr. Kopalnie węgla brunatnego znajdują się pod Sierakowem, Bielskiem, Henriettenhof i Maryanowem. Gorzelnie istnieją w Wielkiej Wsi, w Starej Gorzycy AltGoerzig, w Gorzynie, w Nowej Gorzycy, w Wierzbnie Wiersebaum, w Muchocinie, w Wiejcach Waitze, w Małych Mnichach Klein Münche, w Wielkich Mnichach GrossMünche, w Rozbitku, w Kwilczu, w Wituchowie, w Łubuszu Lubosch, we wsi Łęczec, w Starym Rowku Althöfchen, w Dłusku Lauske, w Łubikowie Liebuch, w Przytoczni Prittisch, w Chemsku Gollmütz, w Nowej Wsi Neudorf; browary są w Międzychodzie, w Skwierzynie, w Sierakowie i w Przytoczni; fabryka tabaki w M. , fabryka cygar w Skwierzynie, fabryka ram złoconych w Skwierzynie, fabr. syropu w Goraju; piece do wypalania wapna 2 w Skwierzynie, w Sierakowie, w Wielkiej Wsi, w Aleksandrowie; młyny parowe w M. , w Bledzewie Biesen, w Skwierzynie, w Sierakowie, w Vorheide, w Kwilczu, w Rozbitku, w Lu

Miedzybrodzie

Mię