rysowicz sprzedaje Zamek Biełohorodzki ze wszelkiem zabudowaniem i ruchomością wojskową przytem mczko z placami, gruntami i folw. Bielniakowskim za 6000 kop groszy litew. Adamowi Aleksandrowi Wojciechowiczowi Szorcowi Sławeckiemu. W 1629 r. kn. Bazyli Łukomski, sędzia ziemski orszański, sprzedaje Leonowi Sapieże, wojew. wileńskiemu, hetm. w. litew. , majętność M. z folw. Sobolami i Choniewiczami i ze wszelkiemi przynależnościami za 40, 000 złp. ; tenże Sapieha w 1631 r. nabywa od Jana Śzorca zameczek Białohorodek Mieleszkowski na wieczność, z miasteczkiem, z folwarkiem za rzeką Uświją i t. d. Od tej pory M. , jako część obszernych dóbr czerejskich, dziedziczne Sapiehów, pozostały we władaniu tej zamożnej rodziny aż do końca zeszłego wieku. Płn. wsch. część Rusi litew. , jakkolwiek wolna od nawały tatarskiej, niemniej jednak częste i dotkliwe ponosiła klęski. Nie licząc bowiem bratobójczych walk, w dawniejszej epoce pomiędzy kniaziami połockimi i kijowskimi, w czasach późniejszych krótkiego stosunkowo używała spokoju za silnych rządów Gedymina, Olgierda i Witolda. Po zgonie tego ostatniego nastąpiła długa i rujnująca mieszkańców zawierucha domowa pomiędzy Zygmuntem Kiejstutowiczem i niespokojnym Świdrygiełłą, sprzy; mierzonym rycerzami mieczowymi z Inflant. Później za Jagiellonów i Wazów kraj ten staje się placem długoletniej walki z Rossyą, i która za Zygmunta Augusta, po zdobyciu Poj łocka, sięgać zaczęła w głębszą Litwę. Tak np. na polach iwańskich około Czasznik w sąsiedztwie M. szczupły oddział wojsk litewskich pod dowództwem Mikołaja Radziwiłła, hetm, w. ks. litew. , stanowczą zadał klęskę wojskom Iwana Groźnego, dowodzonym przez Szujskiego d. 26 stycznia 1569 r. Za Jana Kazimierza walka wrzała tu nieustannie. W r. 1660 armia Chowańskiego stała obozem pod Czereją również w sąsiedztwie M. i w tejże okolicy wojska polskie zniosły znaczny oddział Chowańskiego, który sam omal nie wpadł w niewolę, zostawując na pobojowisku działa i chorągwie. Szczupłe siły Czarnieckiego gromiły nieprzyjaciela cztery razy z rzędu w okolicach Czerei, o ozem świadczy Pasek w swych Pamiętnikach. Taki stan rzeczy ujemnie wpływał oczywiści na dobrobyt całej okolicy. Ów Zamek Biełohorodek Mialeszkowski zrujnowany do szczętu, chociaż jeszcze w w. XVIII posiadał załogę milicyi nadwornej Sapieżyńskiej, nawet w tradycyi ludowej wspomnień ni zostawił; teraz zaś zaledwie niewyraźny ślad wałów obronnych świadczy o dawno minionej epoce. Nie mniejsze też zmiany zaszły pod względem ekonomicznym. Same fundum M. składały niegdyś dwa osobne dwory kniaziów Iwana i Romana Łukomskich. Scheda tego ostatniego była następnie w dożywotniem władaniu Maryny z Łukomskich Szczyttowej. Za rządów Sapieżyńskich utworzył się jeden tylko folw. Wzmiankowane w inwentarzach folwarki Sobolewicze alias Sobole, w końcu XVIII w. wcale nie istniały i na nowo odbudowane zostały przed laty kilkudziesięciu; Cholniewicze zaś, o 20 w. położone, przy wyprzedaży ogólnej Czerejszczyzny w końcu XVIII w. przeszły w obce władanie. W tej epoce jednak klucz mieleszkowski jeżeli nie w kwitnącym, to w znośnym, stosunkowo zostawał położeniu. Włościanie za rządów Sapieżyńskich i późniejszych odznaczali się zamożnością, płacili niewielkie czynsze i umiarkowaną odbywali pańszczyznę. W początkach wieku bieżącego nowa katastrofa polityczna przeważny znów wpływ miała na stan ekonomiczny M. , gdyż tameczna okolica była teatrem krwawej walki wojsk rossyjskich i francuskich w 1812 r. ; wówczas kilka wsi mieleszkowskich spalono, na opustoszałych zaś gruntach potworzone zostały około 1820 r. folwarki Słobódka i Sobole; w nowszych zaś czasach, przed uwłaszczeniem włościan, stanęły jeszcze nowe folwarki Starosiel, Krynki i zaścianek Myszki czyli Autuchy. Przy końcu XVIII w. niepomyślny stan interesów majątkowych skłonił ks. Franciszka Sapiehę do sprzedaży częściowej hrabstwa czerejskiego. Tym sposobem na przestrzeni pomienionych dóbr potworzyły się drobniejsze, niemniej jednak obszerne posiadłości kilkunastu najmniej nowych właścicieli. Klucz mieleszkowski nabył w 1798 r. Adam Chmara, wojew. miński, za 534, 000 złp. , z warunkiem spłaty zastawnika mieleszkowskiego w terminie prawnym, t. j. w 1800 r. w ilości 318, 000 złp. , pozostałość zaś umówionej sumy wypłacił przy zawarciu tranzakcyi. Po zejściu wojewody mińskiego w 1805 r. M. razem z innemi jego dobrami przeszły we władanie wdowy jego Maryanny z Orańskich, jako dożywotniczki. M. posiadały wówczas przeszło 300 chat włościańskich i jeden tylko folwark, t. j. Samo fundum; główny zaś dochód stanowiły czynsze włościańskie, dzierżawa z jeziór, karczem i młynów. Dziedzictwo M. spadło na rodzonego brata wojewody Joachima Chmarę, wojskiego mińskiego, zmarłego w 1811 r. ; dożywotniczka zaś zgasła w 1816 r. a wówczas M. stały się własnością Hilarego Chmary syna wojskiego, który rządził tym majątkiem przez lat kilkadziesiąt, umierając zaś przekazał całkowitą spuściznę dwom synom Adamowi i Joachimowi. Nowi dziedzice wspólnie, bez podziału władali tym majątkiem do zgonu Joachima Chmary w 1868 r. Nareszcie skutkiem układów familijnych przeszły M.

Mieleszkowicze