zach. także z przewozem do Radomyśla. W pobliskich wsiach t. j. w Podleszanach i Woli Mieleckiej, dzielą się te drogi na kilka ramion. Miasto oblewa Wisłoka od płd. i zach. , od wsch. zaś otacza je olbrzymi sosnowy bór, będący połudn. częścią puszczy sandomierskiej. W płn. stronie miasta nad rzeką jest fol. Babia góra, a przy drodze do Woli Mieleckiej na zach. , gdzie Wisłoka zagina się prawie pod kątem prostym, zmieniając bieg zachodni na północny, na miejscu w tym już wieku rozebranego zamczyska, znajdują się zabudowania więk. pos. Gmina uboga nie posiada żadnego majątku, wszystkie zaś wydatki dla utrzymania porządku opędza z poboru należytości targowych i z dodatku do podatku konsumcyjnego od mięsa, co razem w r, 1883 przyniosło 4674 zł. w. a. Starostwo wraz z urzędami z niem połączonymi, mianowicie urzędem budowniczym, załatwiającym także sprawy powiatu tarnowskiego i urzędem podatkowym, mieści się w budynku suprymowanego w końcu zeszłego stulecia klasztoru ks. trynitarzy. Oprócz sstwa znajduje się tutaj sąd pow. złożony z sędziego, 2ch adjunktów i 2ch kancelistów, załatwiający sprawy sporne 51 gmin i 35 obszarów więk. pos. z ludnością 32, 998. Dalej jest Mielec siedzibą notaryusza, urzędu poczt. i telegr. , rady powiat. , rady szkolnej okręgowej dla okręgu mieleckiego i tarnobrzeskiego, urzędu katastralnego, wydziału okręgowego towarz. kredyt. ziems. i okręgowego towarz. rolniczego. Stale przebywa w tem mieście 2ch lekarzy, 2ch magistrów chirurgii i weterynarz. Jest apteka i kilka dosyć dobrze urządzonych sklepów z towarami korzennemi i bławatnemi. Dla oświaty zrobiono dotychczas nie wiele, jest bowiem tylko szkoła ludowa 4klasowa mieszana. Przemysł popiera towarzystwo zaliczkowe, liczące 844 członków, którzy złożyli 12, 206 zł w. austr. w udziałach, 2494 zł. na fundusz rezerwowy. Koszta administracyi w r. 1883 wynosiły 1038 zł. w. a. , dano pożyczek w kwocie 91, 815 zł, a cały obrót kasowy wyniósł 135, 319 zł. w. a. Celom humanitarnym służy zakład ubogich z kapitałem 2063 zł. i fundacya szpitalna Pinkasa Kranza, mająca dom drewniany szacowany na 2574 zł. w. a. i 5588 zł. w papierach wartościowych. M. był gniazdem Gryfów Mieleckich, których ród wygasł w r. 1771, a którzy pierwotną wś zamienili na miasteczko. W 1502 r. zniszczył je pożar i dla tego król Aleksander uwolnił mieszkańców na 10 lat od wszelkich podatków; w 1516 r. odbył się tutaj zjazd panów rad koronnych dla obmyślenia obrony przeciw Tatarom, a w 1522 r. dozwolił król Zygmunt I, przywilejem wydanym w Grodnie, aby Stanisław Mielecki. dla kosztownego utrzymania dróg, grobel i mostów w okolicy bagnistej i trudnej do przebycia, pobierał od ładownego wozu po 4 denary czyli obole. Na prośbę Stanisława i Sebastyana Mieleckich podniósł król Zygmunt I w 1532 r. opłatę myta, a około r. 1580 przeszło mko w wianie Zofii Mieleckiej w dom Tarnowskich. Później przeszedł Mielec spadkiem na hetm. koron. Karola ChodkiewiI cza, po którym nabył go Zbigniew Ossoliński podkomorzy sądecki w 1610 r. i w tej rodzinie był 200 lat z górą. Teraz właścicielem więk. pos. jest Ludwik hr. Starzeński. Teraźniejszy kościół mur. pochodzi z 1826 r. i ma godne widzenia pomniki rodziny Mieleckich. Do końca zeszłego wieku była z nim połączona prepozytura z 4 mansyonarzami, a do r. 1854 obejmował kościół w Chorzelowie jako filią. Par. starożytna dyec. tarnowskiej, dek. mieleckiego, obejmuje Wojsław ze Smoczką, Cyrankę, Biesiadkę, Rzędzianowice, Trzcianę i Złotniki, z ogólną liczbą 5948 rz. kat. , 45 ew. i 2695 izr. Jeszcze w r. 1611 dozwolił Zygmunt III dla podniesienia miasta na zaprowadzenie targów co wtorek a jarmarków na ś. Jakuba i M. B. Gromniczną. Teraz odbywa się 5 jarmarków dorocznych we czwartki po M. B. Gromnicznej, ś. Trójcy, po Wniebowzięciu, po ś. Mateuszu i ś. Marcinie. Głównym przedmiotem handlu jest na tych targach zboże, trzoda i płótno. Obszar więk. pos. wynosi 153 mr. roli, 26 łąk i ogr. , 16 pastw. i 27 mr. lasu; pos. mn. 510 roli, 38 łąk i 87 mr. pastw. Na płd. wsch. graniczy M. z Wojsławiem a na płn. z Cyranką i Złotnikami. Powiat mielecki w Galicyi obejmuje nisko położone piaszczyste i sosnowemi borami pokryte dorzecza Brenia i Wisłoki dolnej, granicząc na zach. z pow. dąbrowskim, na płd. z pow. tarnowskim i ropczyckim, na wsch. z kolbuszowskim i tarnobrzeskim, a na płn. z Wisłą, stanowiącą granicę Galicyi od królestwa polskiego. Obszar powiatu wynosi 8 3788 kw. miriam. z 66, 264 mk. , rozsiedlonymi w 106 osadach i 91 gminach katastralnych. Należy zatem do najsłabiej zaludnionych, albowiem na 1 kil. wypada zaledwie 80 mk. W całym powiecie są dwa sądy w M. i Radomyślu i nie ma żadnej szkoły średniej. Miasteczek jest 4 M. , Radomyśl, Rzochów i Przecław. Podług wykazów statystycznych z r. 1869 wypadał ślub w tym powiecie na 56 par, narodziny na 26 par, a śmiertelność, z powodu wilgotnego położenia, była znaczną, mianowicie 1 wypadek śmierci na 29 mk. Pod względem rozdziału powierzchni zauważać należy, że w posiadłości większej lasy zajmują o 1905 mr. więcej niż role, łąki i pastwiska razem; lasy bowiem zajmują 37, 588, role 26, 414, łąki 4511, a pastw. 4, 758 mr. Powodu należy szukać w nieurodzajności piaszczystej gleby, która nie zwraca

Miejska Wólka