ła własnością Jana Długosza starszego, historyka, i należała do par. w Czarnocinie. Miała 9 łanów kmiecych i 5 folw. Dług. , I, 134. Mękowy al. Mankowy, niem, Mankau, majątek szlach. , pow. chojnicki, st. p. Wierzchowo Firchau, 1 milę od Człuchowa, a 1 2 mili od kolei żel. tczewskopilskiej, w klinie wsuwającym się głęboko w pow. człuchowski; obwód wójtowski Zamarte, sąd okręg. Chojnice, par. kat. Człuchowo, ew. Gronowo, szkoła Wierzchowo. W 1868 r. 9 bud. , między tymi 4 dm. mieszkalne, 46 mk. , 23 kat. , 23 ew. M. mają 14681 ha roli or. i ogr. , 53 61 łąk, 3 50 nieużyt. , 29 36 wody, razem 233 28 ha; czysty dochód z gruntów obliczają na 1500 mrk. Jest tu cegielnia. Według taryfy poborowej na symplę wyrachowanej z r. 1717 płaciły M. 9 groszy. Ki. Fr. Mękwa, 08. młyn. nad rz. Wartą, pow. noworadomski, gm. Gidle, par. Pławno, ma 3 dm. , 20 mk. , 3 mr. Młyn wodny przy ujściu do Warty rzeczki bez nazwiska, płynącej od wsi Cadow. Mętgirżeje, wś i posiadł. rząd. nad jez. t. n. , pow. trocki, 1 okr. adm. , 10 w. od Trok, 15 dm. , 169 mk. kat. Ziemia rząd. ma 1 dm. , 30 mk. kat. Mętków Mały i M. Wielki, dwie wsie tworzące jedną gminę administracyjną i katastralną, w pow. chrzanowskim, w par. rzym. kat. w Babicach, 4 kil. od urz. poczt. w Lipowcu. M. Wielki leży u ujścia pot. Chechła do Wisły; M. Mały zaś nieco na wsch. od M. Wielkiego, nad dużym stawem mającym 0 8 kil. długości a 0 4 kil. szerokości. Lewy brzeg Wisły, tutaj bardzo niski, sprawia, że prawie trzecią część obszaru tych wsi stanowią łąki i pastwiska. Od płn. zasłania obydwa M. duży, przeważnie szpilkowy las, pokrywający małe wzgórza. M. Wielki graniczy na zach. z Żarkami, M. Mały jest oddzielony od Wielkiego lasem, potokiem płynącym od Płaz po pod ruiny Lipowca, który tworzy przed ujściem do Wiały wązki ale prawie kilometr długi staw, ciągnący się od wsi Jankowic. Na płd. tych wsi, po prawym brzegu Wisły, jest położone Koło lipowieckie. Obie wsie mają 690 mk. kat. , z których 22 przebywa stale na obszarze więk. pos. Ta wynosi 129 urodzajnej namulistej roli, 66 łąk, 10 past. i 875 mr. lasu; pos. mn. 380 roli, 16 łąk, 64 past. i 19 mr. lasu. Mm. Mętlew, kol. i fol. nad kanałem rz. Bzury, pow. łęczycki, gm. i par. Tum, odl. od Łęczy cy w. 5; kol. dm. 23, mk. 197; fol. dm. 3, mk. 6. W 1827 r. wś rząd. , 22 dm. , 153 mk. Wspo mina tę wieś Lib. Ben. Łaskiego t. II, 430, pod nazwą Manklów. Fol. i wś M. rozl. mr. 231 gr. or. i ogr. mr. 202, łąk mr. 15, nieuż. i place mr. 14, bud. z drzewa 11. Wś M. os. 28, z gr. mr. 298. Br. Ch. Mętne, ob. Miętne, Mętula, ob. Mentula. Mężenin 1 al Mężenino, wś, pow. łomżyński, gm. Kossaki, par. Rutki, przy drodze bitej z Warszawy do Białegostoku, o 16 w. za za Zambrowem a 28 w. od Łomży. W 1827 r. 19 dm. , 163 mk. Są tu 4 stawy, 3 młyny wodne i folnsz. Założyli tę osadę Jan i Stefan synowie Mikołaja z Mężenina ciechanowskiego, pierwotnie na włókach 10ciu, kupionych w r. 1466 od sukcesorów Konrada z Zaćwiaczyna, między granicami Rutek, Dębnik, Waloch i Idźków. Mężeńscy powiększyli znacznie swoje dziedzictwo, a już r. 1603 Maksymilian Mężeński, kasztelanio wiski, żeniąc się z Zofią Górnicką, córką Łukasza, autora Dworzanina, posag jej i oprawę zabezpieczył na dobrach swych Lasach, M. , Ożarach, Butkach, Zawadach, Małej Kołomyi, Zajkach, Chlebiotkach, Srebrowie i Zabłociu. Córka tego Mężeńskiego wyszła za Wojciecha Opackiego, wielokrotne, go posła do dworów zagranicznych od króla Jana Kazimierza, i M. wniosła w dom Opackich. Z tych praprawnuk Wojciecha, Gabryel Chryzanty Opacki, kasztelan wiski, słynny gospodarz i przedsiębiorca, założył w M. prześliczny ogród, wykopał znacznym kosztem 6 stawów i urządził w nich gospodarstwo rybne, pobudował przy stawach 4 młyny, założył browary, chmielniki, ogród botaniczny, szkółki drzew owocowych i dzikich, zaprowadził bydło holenderskie, wzniósł pierwsze w okolicy murowane budowle gospodarskie, prostował drogi i wysadzał drzewami, a chcąc uczynić z M. miasteczko, założył juryzdykcyą rzemieślniczą i wyjednał u króla r. 1782 przywilej na targi; prowadził obszerny handel zbożowy z Gdańskiem, Elblągiem i Warszawą. Opacki miał jedyną córkę, słynną z wykształcenia, która wyszła za R. Rembielińskiego, a później za Bechona, pułkownika b. w. p. , a jakkolwiek była bezdzietną, to jednak M. przeszedł drogą układów na rodzinę pierwszego męża i przez Eug. Rembielińskiego sprzedany izraelitom berlińskim, następnie po wycięciu wielkich lasów rozparcelowany na zagony. Dziś już z dawnej rezydencji, malowniczego ogrodu, gospodarstwa, przemysłu eto. nawet ślady zniszczone i zatarta zostały. Dobra te przed rozparcelowaniem, razem z Kołomyją, Walochami i Pęsami miały przestrzeni mr. 7500. W tem lasu sosnowego i dębowego mr. 3360. Dziś przestrzeń powyższą m. 7500 należy do kilkudziesięciu posiadaczów, których liczba powiększa się ciągle. obecnie folw. M. z wsiami M. , Ożary, Rutki, Góra Strękowa, Kołomyja, Kołomyjka, Ożarki, Pęsie Lipno i osady Górki Ponikłystok, rozl, mr. 1346 grunta or. i ogr. mr. 696, łąk mr. 283, past. mr. 38, wody mr. 10, lasu mr.

Mędrzyny

Mękowy

Mękwa

Mętków

Mętlew

Mętne

Mętula

Mężenin 1