Merke dok. , ob. Mirakowo. Merkelsdorf dok. , tak zwano Marxöwen w pow. szczycieńskim Script. rer. pruss. , III, 166. Merken niem. , ob. Mierki. Merken, inaczej Menanen, tak w archiwach krzyżackich zowie się część brzegów Niewiaży, prawie całe jej brzegi, wówczas śród gęstych lasów ukryte, choć posiadać już miały osady Opiten, Sase, Jaswojnie, Kałnaweże, Orwistów. Merkilshof niem. , była posiadłość pryw. w okolicy Fromborka Script. rer. Warm. , I, 219. Merklaniszki, zaśc. , pow. święciański, 2gi okr. polic, o 27 w. od Święcian, 3 dm. , 22 mk. kat. Położenie niskie, błotne. Merkowa, nazwa chat w obr. gm. Świnnej Poręby, w pow. wadowickim. Br. G. Merkszany 1 al. Merkszjany, jez. , pow. święciański, przy zaśc M. i Dugiszki. 2. M. , dwa zaśc. nad jez. t. n. , pow. święciański, 1szy okr. polic, mają 46 mk. kat. i 6 starow. Merkszyszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Giże, par. Wyłkowyszki, odl. 8 w. od Wyłkowyszek, ma 9 dm. , 83 mk. ; w 1827 r. wś rząd. , 6 dm. , 69 mk. Br. Ch. Merkułowicka gmina, pow. rohaczewski, o 43 w. od Rohaczewa, obejmuje 1353 dusz. Merl al. Merla, lewy dopływ Worskły, lewego dopływu Dniepru. Merlawa, lesiste wzgórze w płn. zach. stro nie obszaru Płatkowiec, w pow. borszczowskim, pod 43 37 11 wsch. dłg. g. F, a 48 55 płn. sz. g. Miejsce znaku triang. Wzniesienie 321 m. npm. Br. G. Merliszki, folw. szl, pow. oszmiański, 1szy okr. pol, odl. 15 w. od Oszmiany, 2 dm. , 17 mk. katol. Merlowa, zakład stadniczy dla poprawy rasy koni, na obszarze dworskim Izworu, w po wiecie radowieckim. Br. G. Merła al. Merło rz. w pow. bogoduchowskim gub. charkowskiej, lewy dopływ Worskły, lewego dopływu Dniepru, wpada na granicy gub. połtawskiej, poniżej m. Oposzni. Merława, grupa domów i folw. w Piłatkowcaoh, pow. borszczowski. Mermerowizna, kol i folw. , pow. olkuski, gm. i par. Kromołów. Wchodzi w skład dóbr Kromołów. Mermet, wś, pow, starogrodzki, st. p. Lubichowo, zawiera 9 gburstw, 4 zagrody, 387, 42 mr. obszaru, 98 mk. kat. , 15 dm. ; paraf. kat. Czarny las, ewan. Borzechowo, szkoła Wiele; odl. od Starogrodu 3 m. Mieszkają tu Kaszubi, zwani Lasaki ob. t. III, 906. Kś. Fr. Merone dok. , ob. Mirany. Merrettesfeldt niem. , ob. Maradki. Merseburg, miasto obwodowe nad rz. Salą, w części dawnej Saksonii, którą kongres wiedeński przyłączył do Prus, niedaleko Halli i Lipska, ma 13, 000 mk. Zawiązkiem miasta była katedra biskupia, którą tu założył w r. 968 cesarz Otton I na ziemi Słowian. Pierwszym biskupem był Bozon, mnich z klasztoru ś. Emmerama w Ratyzbonie, zmarły w r. 970; nastąpił po nim Giziler, który został później arcybisk. magdeburskim i zgodził się na kasatę biskupstwa merseburskiego, postanowioną przez papieża Benedykta VII w r. 98L Po jego śmierci w r. 1104, cesarz Henryk II fundował po raz drugi biskupstwo merseburskie dla kapelana swego Wigberta. Ten kazaniem i nauczaniem ciągiem nawrócił wielu pogan, wyciąl las święty i wzniósł na nim kościół pod wez. ś. Romana. Wigbert umarł w r. 1009 a po nim nastąpił syn Sigfryda hrabiego na Walbeku, Dytmar, autor szacownej kroniki, w której najwięcej szczegółów o Polsce znajdujemy, a zwłaszcza o Bolesławie Chrobrym; na niej oparł Karol Szajnocha znakomitą pracę Bolesław Chrobry Lwów, 1849. Cesarz Henryk II lubił zamek merseburski i często zwoływał tu zjazdy książąt i panów cesarstwa. Kilkakrotnie przyjeżdżał tam Bolesław Chrobry dla otrzymania ustępstwa na lenność zdobytej krainy łużyckiej. W r. 1015 założył biskup Dytmar gmach dzisiejszy katedry merseburskiej i w kilka lat później zakończył życie; zwłoki jego spoczywają w tej świątyni bez nagrobka. Katedra ta wraz z zamkiem biskupim przebudowaną została w XV w. przez biskupa Tilona z Troty. W r. 1545 większa część kapituły przyjęła protestantyzm i uprosiła na administratora dyecezyi książęcia Augusta saskiego. Odtąd administracya ta została dziedziczną w ich domu a w r. 1653 przybrała tytuł młodsza linia, książąt saskomerseburskich. W r. 1738 księstwo to połączyło się z elektorstwem saskiem za Augusta HI, króla polskiego. Ciekawe pomniki grobowe i zabytki starożytne, w skarbcu zachowane, opisał Aleksander Przeździecki Bibl. Warsz. t. III, z r. 1863. W tak zwanej Białej wieży, przechowano jest bogate archiwum kościolno z oryginalnemi dyplomatami z X, XI i XII w. Piękny park otacza zamek merseburski od strony rz. Sali. Mersewen dok. , ob. Mierzejewo. Mersin niem. , ob. Mierzyno. Mersina dok. , ob. Mierzyno. Mersinke niem. , ob. Mierzynko. Mertenhain, Mertenheim niem. , ob. Martyany. Mertensdorf al Mertinsdorf niem. , ob. Marcinkowo. Mertinischken al Kl. Pelledauen niem. , wś na Litwie prus. , pow. darkiejmski, st. p. Darkiejmy, okr. urz. stanu cywil Gudwallen, Merke Merke Merken Merkilshof Merklaniszki Merkowa Merkszany Merkszyszki Merkułowicka Merl Merlawa Merliszki Merlowa Merła Merława Mermerowizna Mermet Merone Merrettesfeldt Merseburg Mersewen Mersin Mersina Mersinke Mertenhain Mertensdorf Mertinischken