szy tituli s. Crucis zbudowany był w mur pruski. W kościele były 2 ołtarze, murowana chrzcielnica, zakrystya była cała murowaDzwonnica do kościoła przybudowana na. wincyi. M. należy do starych osad, była własnością cystersów w Oliwie; na roli należącej do szkoły miejscowej, znaleziono bowiem cmentarzysko i to w pobliżu bożejmęki, pomiędzy drogą wiodącą do Darzlubia i drożyną polną, we wschodniej strome wsi. A przed 20 25 laty znaleziono w pobliżu kościoła, w zachodniej jego stronie, w ogrodzie popielnicę odosobnioną, przykrytą kamykiem płaskawym. Miejsce to leży przy samej już dolinie łąkowej i niewiele jest wzniesione nad jej poziomem. Wydobyto tę urnę na głębokości 1 l 1 2 stóp wynoszącej, ale przy wykopaniu zniszczono ją. Wreszcie znaleziono w torfowiskach wsi tutejszej narzędzie dziwnego kształtu, do niewiadomego użytku. Wyrób ten znajduje się w Muzeum Towarz. Nauk. w Toruniu, wsekcyi znalezisk wyrobów żelaznych ob. Ossowski Objaś. do mapy archeol. Prus Zach. , str. 63, 91 i 107. Tutejszy kościół pod tyt. św. Jakóba i św. Mikołaja wystawił opat oliwski Rybiński r. 1742. Tegoż roku został kościół benedykowany; to też dawniej opaci byli patronami. Paraf. mechowska wraz z filią liczyła według szematyzmu dyec. z r. 1867 w ogóle 3771 dusz, między temi 2534 komunikantów; wsiami parafialnemi są Mechowo 300 dusz, Zdrada 121, Darzlub 488, Leśniewo 303, Domatowo 388, Domatówko 80, W. Piaśnica 29, M. Piaśnica 64, Czechy, Sikorzyn i Bieszki razem 32 dusz. W Starzynie jest kościół filialny pod tyt. ś. Michała Arch. , zbudowany r. 1649. Do niego należą Starzyn 357 dusz, Werblin 433, Starzyński dwór 199, Parskowo 94, Radoszewo 96. Kłanin 62, Sulice 68, Polchówko 42. Głuszewo 62; szkoły katol istnieją w Mochowie 63 dzieci, w Darzlubiu 83, w Leśniewie 95, w Starzynie 70, w Werblinie 79, w Radoszewie 46. R. 1300 d. 19 paźd. zeznaje Swenza, wojew. pomorski, że Radzisław z Darzlubia sprzedał wieś swoję Mechowo, którą mu był darował książę Mestwin, opatowi oliwskiemu quod Radislaus miles de Darsolube. .. domino abbati de Oliva. .. villam suam Mechov. .. , quam ex donatione illustria principis domini Misciwgii longo tempore pacifice possederat, pro condigna pecunia vendidit. .. . Datum et actum in Gdanzk; ob. Perlbach Pom. Urk. B. , str. 526. R. 1301 d. 16 sierp. zrzeka się biskup kujawski Gerward dziesięciny z wsi klasztoru oliwskiego, między któremi jest wyliczone i Mechowo. Za to ustępuje mu klasztor 3 wioski, Radostowo, Chwaszczyn, Brzeżno str. 530. R. 1303, 13 stycz. Wacław II, król czeski i polski, potwierdza, że klasztor oliwski prawnie posiada M. i inne wioski str. 540. Wizytacya bisk. Madalińskiego z r. 1686 87 donosi, że kościół tutejbyła drewniana, w niej 2 dzwony; kostnica pokryta była deszczułkami. Do probostwa należały dawniej 4 włóki, ale podówczas było tylko tyle roli, ile 9ciu korcami żyta obsiać można. Kościół nic nie posiadał, tylko co w dzwonek dawano w święta i niedzielę i co wpływało za dzwonienie. Do parafii mechowskiej należały wsie następ. Mechowo, Darzubie, Mechowski młyn, Nowe Mechowo al. Leśniewo i Piasnice; z tych płacą meszne; dusz było razem około 300; plebania z 3 izbami dosyć dobra, do niej przytykał ogród i 2 sta wy rybne; do probostwa należała jeszcze i łą ka, zwana Eschembruk. Bo szkoły należał także ogród; nauczyciel pobierał od gburów, a singulis per gr. 50 pro anno, prócz tego to, co zebrał na kolędzie, i od zagrodników po 3 grosze a hortulanis per gr. 3; od kościelnych zaś, jeżeli w duże święta grał dwa razy, po 3 gr. a vitricis vero, dum in festis solennioribus duplicat, per 3. Podówczas był prob. Mar cin Kwitosicz, z dyec. poznańskiej. E. 1782 uległ i ten majątek klasztorny sekularyzacyi i rząd wydał go w dzierżawę, a r. 1808 d. 27 lipca dał go 8 czynszownikom na własność. 2. M. al. Tuczno, os. , pow. kościerski, st. p. Kalisz. Ob. Lipusz. Kś. Fr. Mechsen, ob. Miechcin. Mechwitz niem. , ob. Miechowice. Mecken niem. L al. Wenzkehmen, wś, pow. stołupiański, st. p. Bilderweitschen. 2. M. Klein, szkoła, pow, stołupiański, st. p. Ejtkuny; 177 mk. 1856. Mecsedelfalva, ob. Mecedelowce. Meczetna Wielka 1. wś, pow. bałcki, nad rz. Sekretarką, dopływem Bohu, odl. 14 w. od Bohopola, a 24 w. od Krzywego Jeziora. Ma 127 dm. , 910 mk, , ziemi włośc. 2512, dwors. 1562 dz. Należała do dóbr skarbowych i wraz z w. Czausową, Kamienną białą i Tokarówką w 1816 r. , nadana na 12 lat Michałowi Bałubiańskiemu, a od niego, za potwierdzeniem monarszem, ustąpiona Francisz. Markowskiemu z opłatą kwarty 666 rs. W ostatnich czasach cala ta majętność darowana admirałowi Lawojko. Jest tu cerkiew pod wezw. N. F. , licząca 1400 par. i 100 dz. ziemi, stacya pocztowa wiejska i zarząd gminny, do którego należą Meczetna Wielka i Mala, Tokarówka, Czausowa, Bogaczówka, Berezki, Łukanówka, Ternowata, Onyskowa, Hołosków, Pokutyłowa, Manszurowa, razem 13 starostw, osad 1327, ludn. włośc. 4224 męż. , 4319 kob. ; ziemi we władania włośc 12204 dz. , w tej ilości 7207 dz. ornej, wypada więc na jednego mieszk. 1 41 dz. Oprócz tego w obrębie gmi

Mechsen