W. Lubień, Bzówko, Targowisko, Zajączkowo i Zajączkówko, Mątawy, W. i M. Komorsk, Tryl, Pastwisko i Zdroje. Pod W. Komorskiem przyjmuje M. t. z. Młyńską Strugę, która wypływa z Warlubskiego jez. i w Komorsku młyn pędzi. Ubiegłszy tak znów 45 kil. , wpada M. pod Nowem do Wisły w miejgdzie tejże wysokość nad poz. wynosi scu, 59 2 3 stóp. Tu znajduje sie duża śluza, która gdy woda w Wiśle wzbiera, bywa zamykaną wtedy M. występuje z swego koryta i zalewa przyległe łąki. Bieg M. jest łagodny; okolice, przez które płynie, są po części górzyste i le siste, po części szerokiemi i żyznemi łąkami przeplatane. Z ryb znajdują się w niej szczu paki, płotki, karasie, węgorze, liny i mnóstwo raków. Kś. Fr. Mątawski cypel, niem. Montauer Spitze, tak zowie się miejsce, gdzie Wisła dzieli się na dwa ramiona Nogat i właściwą Wisłę. Jest tu karczma i os. na Żuławach malborskich, pow. malborski, st. p. Piekło. Kś. Fr. Mątawy, niem. Montau, dok. XIV w. NweMontaw, wś między Mątawa i Wisłą, pow. świecki, st. p. Nowe, tamże par. ewang. ; par. kat. W. Lubień milę odl. ; szkoła ewan. w miejscu; ma 400646 mr. magdeb. obszaru, 97 bud. , między tymi 50 dm. , 466 mk. 1868, 255 ew. , 29 kat. ; podatek od gruntu 960 tal. , od bud. 65 tal. Tworzy osobny okrąg urz. cywil. , który wraz z przyłączonemi doń wioskami liczył 1880 r. 1576 mk. R. 1882 urodziło się 72 dzieci, umarło 61 osób, zawarto 15 małżeństw. Przywilej lokacyjny tej wsi bez daty został wystawiony niezawodnie między 1374 81 r. Ponieważ w nim wś nazywa się Nowemi M. Newe Montąw, stąd wynika, że istniały dawniej jeszcze i Stare Mątawy. Mocą tego przywileju nadaje Ulryk v. Hachenberg Hankenberger, komtur pokrzywiński. Nowym Mątawom 46 włók naprawie chełmiń. Sołtys i jego spadkobiercy dostali 4 włóki, sołectwo i trzeci fenig kar sądowych, z wyjątkiem sądownictwa nadrożnego; prócz tego rybołóstwo w Wisie dla własnej potrzeby, ale tylko małemi narzędziami. Komtur potwierdza przy tej okazyi, że sołtys te włóki sołeckie i sołectwo od Zakonu prawnie nabył und bekennen ym das her dassoholtisgut vnd amecht redelich von uns hat gekoft. Kościół ma. posiadać 10 włók, proboszcz ma prócz tego pobierać od każdej włóki w wiosce rocznie na ś. Marcina korzec owsa i jęczmienia; przysługuje mu także prawo rybołóstwa w Wiśle jak sołtysowi. Biskup ma pobierać od każdej włóki pół wiardunka fenigami. Każdy właściciel prócz tych, którzy posiadali wolne włoki, miał płacić zakonowi rocznie na M. B. Gromniczną 1 1 2 grzywny czynszu i gęś na ś. Marcina; winni nadto siano żąć dla zamku co rok, za co im się opuści od czynszu 9 skojców. Każdy właściciel ma prawo rybołóstwa w Mątawie w granicach swej posiadłości; nadto dajemy im jeszcze 3 morgi nad jeziorem w Zajączkowie. Ob. Wegnera Kreis Schwetz str. 59 62. Rejestra czynszowe z początku XV w. donoszą dalej, że M. miały wtedy 40 włók czynszow. , z każdej pobierał Zakon 4 1 2 wiardunka i gęś 1. c. str. 68. R. 1415 było tu 2 karczmy. Mątew, ob. Mątwy. Mątewki, folw. , pow. wieluński, gm. Mokrsko, par. Chotów, odl. od Wielunia w. 9; dm. 3, mk. 9. Folw. M. al. Montewki, rozl. mr. 270 gr. or. i ogr. mr. 254, łąk mr. 5, nieuż. i place mr. 11, bud. mur. 3, z drzewa 3, płodozmian 13 polowy; folw. ten w r. 1868 oddzielony od dóbr Chotów. Mątewna, kol. nad strum. t. n. , pow. wieluński, gm. Kamionka, par. Pątnów, odl. od Wielunia w. 9, dm. 4. Ob. Pątnów. Mątki, ob. Mątwy Małe. Mątowo, pow. ządzborski, ob. Muntowo. Mątowski przylądek, ob. Mątawski cypel. Mątwica al. Montwica, wś, pow. łomżyński, gm. Kupiski, par. Nowogród, leży przy trakcie prowadzącym z Nowogrodu do Łomży, o 11 w. od Łomży; posiada 83 dwor. , liczyła w 1876 r. 262 mężcz. W 1827 r. miała 66 dm. , 514 mk. Jest to obszerna i dobrze zabudowana włość, ciągnąca się blisko 2 wiorsty na długość, prostopadle do traktu. Należała kiedyś do uposażenia starosty łomżyńskiego, następnie weszła w skład ekonomii nowogrodzkiej; w 1845 r. z dobrami kupiskiemi dostała się w donacyą ks. Szachowskiemu. Przy uwłaszczeniu odpadło 2053 mr. , z tej liczby 1972 mr. ornej ziemi. Dwór kupiski posiada na Mątwicy obecnie niewielki folwarczek, złożony z gruntów dawnego wójtostwa i sołectwa M. Grunt pagórkowaty, miejscami szczerki z gliną pod spodem; na łąkach kopią torf. Lu. Krz. Mątwica 1. Mutwica, rz. , dopływ Niemna z prawej strony, ma ujście poniżej rz. Kamorodek. 2. M. , Mutwica, rz. , dopływ Stwihy z prawej strony, w pow. mozyrskim, ma ujście wprost wsi Ryczów. 3. M. . Mutwica, ob. Uborć. . Mątwiliszki, wś, pow. trocki, par, Merecz, należy do częściowych właścicieli. Łukaszewicz miał tu 170 dz. , Kirklewski 169 dz. , Noniewicz 60 dz. , Rowiński 40 dz. , Dobyszewski 34 dz. , Winiarski 80 dz. , Jacuński 40 dz. w 1850 r. . Mątwy al. Mątew, nazwa rz. Noteci od jez. Gopła do jez. Pakość. Mątwy al. Muntowy, niem. Montau, wś z kat. kościołem paraf. , pow. malborski, st. p. AltMünsterberg, okrąg urzędu cywil. Kończewice, tamże par. ew. Ma szkołę kat. i ew. ; zawiera 12 posiadłości chełmińskich i 13 zagród, razem Mątawski cypel Mątawy Mątewki Mątewna Mątowo Mątowski Mątwica Mątwiliszki