rej należy 59 dz. ziemi; gorzelnia, poczta, sąd w Zinkowie, okr. poi w Michałpolu. M. należały do klucza zinkowskiego Odrowążów, Kostków, Sieniawskich i Czartoryskich. Była to scheda Maryi z Czartoryskich ks. Wirtemberskiej, obecnie własność Ludomira Skibniewskiego. Mazolin, dwór, pow, rossieński, par. botocka, własn. Minkiewicza. . Mazoray dok. , ob. Mosurau. Mazów 1. folw. i karczma na obsz. dwors. Łahodowa. 2. M. , folw. na obsz. dwors. Słowity, pow. przemyślański. 3. M. , błota w pow. przemyślańskim, ob. Krsywice. Mazowiecka gub. królestwa polskiego, utworzoną została w 1840 r. z dawniejszego wojew. t. n. , lecz w kilka lat potem zniesiona przy wprowadzeniu nowego podziału kraju na pięć gub. , który to podział trwał do 1866 r. Mazowiecka wólka, wś, ob. Wólka Mazomecka. Mazowiecki bór, las, w pow. kolbuszowskim, ob. Lipnica 6. Mazowiecki powiat, ob. Wysokie Mazowieckie. Mazowieckie wojew. ob. Mazowsze. Mazowszany wś i Mazowszańska huta, wś, pow. radomski, gm. Gębarzew, par. Radom. Odl. 6 w. od Radomia. M, liczą 18 dm. , 139 mk. M. huta zaś 24 dm. , 158 mk. W XV w. dziedzicem był Jan Kazimir h. Zgraja. Wieś płaciła dziesięcinę dziekanowi kieleckiemu. Folw. nie było tylko łany kmiece, karczma i zagrodnicy Dług. I, 446 i II 514. Folw. M. z wsiami. M. i Huta Mazowszańska. mr. 393 gr. or. i ogr. mr. 202; łąk mr. 26, pastw. mr. 74; lasu mr. 82, nieuż. i place mr. 9; bud. mur. 1, z drzewa 7. Wś M. os. 19 z grun. mr. 76; wieś Huta Mazowszańska, os. 22, z grun. mr. . 359. Br. Ch. Mazowsze. I. Nazwisko Mazowsza najprościej da się wywieść od źródłosłowu maz, do którego końcówka owsze przyłączyła się, złożona z ow sze Trzaskowski Nauka o pierwiastkach jęz. pols. 1865, str. 34, 81, gdzie sz 95 występuje bardzo słusznie jako wskazówka stopnia wyższego, obfitości elementu męskiego mąż, muż, por. Mensch, mas, maris, manusha. Chodakowski Czarnocki Listy Bibl. Warsz. 1866 w lipnowskiem wskazywał wieś Mazowsze za źródłosłów nazwy. W liczbie nazw starożytnych, formie Maz owsze i Maz ur por. co do końcówki kost ur, koc ur i t. d. odpowiadają z geografii Ptolemeusza II, 12 Lugowie t. j. Lęchowie Omani mieszkający pod Buguntami Butoni Strabona, którzy od Odry do Wisły sadyby zajęli. Tacyt wymienił ich także w liczbie Ligijów, pod nazwą Manimów Germania roz. 43. . Wywód Naruszewicza Mazurów od Masagetów uznał już Lelewel za błędny, podobnie jak są błędne zestawienia. Bielowskiego i Lelewela Mazurów z Mazejami w Panonii Strabo VII, 314. Szafarzyk Staroż. Słow. przeł. Bonkowski II, str. 497 n. 61 zwraca uwagę na język kramarzy w twerskiej gubernii, pod Toropcem, zwany mazowskim albo masowskim, w którym mas znaczy tyle co człowiek, szewel scheffel wies, wezel węzeł, wiązka siana, loch lach chłop, wieśniak i t. p. Nie podejmujemy się rozstrzygnąć kwestyi, skąd. się wzięli ci Mazurzy. Może takim zaborem, jak nad Rosią Nestor pod r. 6539; Mon. Biel. I, str. 698; por. Stecki Wołyń I; Pamiętnik Kielecki z 1871; Parę słów o Krakowiakach E. S. S. tu się dostali. Wywód Kętrzyńskiego o Mazurach 1872, str. 7 od mazuras, po litewsku człowiek krępy znaczącego, nie przekonywa, bo może być właśnie wziętym z polskiego technicyzmem etnograficznym przerobionym synonimicznie w celu oznaczenia wzrostu właściwego Mazurom. Oskar Kolberg Mazowsze I, str. 37 n. zacytowawszy mój artykuł z Encykl. Mniej. o Mazurach, wraca do podobieństwa Naruszewicza do Masagetów i Bielowskiego do Mezów pono błędnie. II. Granice i podział Mazowsza zmieniały się z biegiem czasu, jak to można zauważyć z uposażeń najdawniejszych biskupa płockiego. Tak ks. mazowiecki Bolesław Konradowicz 1229 potwierdza bisk. Piotra w posiadaniu zamku Świeca i odeń zależnych wsi Gorzno i t. d. Kod. Maz. str. 3 5, jako oczywiście leżących w obrębie Mazowsza podległego jego władzy. Tymczasem 1348 toż Gorzno, już jako zamek, leży w ziemi dobrzyńskiej, wydzielonej z kompleksu M. Rzyszcz. Cod. Pol. I, str. 198; por. II, 722, powiat Księte, a co najciekawsza w liczbie wsi tych z 1229 wymienione jest Mazowsze, wedle teoryi Chodakowskiego, centralny imionodawczy punkt prowincyi por. 1379 Rzyszcz. II, 326. Bieżuń nad Wkrą 1406 leżał w pow. płockim, a 1519 jest już w pow. bielskim. Błonie z kościołem fundacyi Konrada II a oddanym augustyanom z Czerwińska dostało Miedzeszyno w pow. warszaw. 1289 r. Kod. Maz. str. 30; 1630 leżała ta wieś w woj. rawskiem; 1660 w pow. warszawskim wojew. mazowieckiego. Słońsk wedle Kromera, na pograniczu Mazowsza, 1765 w dobrzyńskiem; 1771, 1774, 1789 w wojew. inowrocławskiem Star. Pol. . W czasach historycznych M. rozpadło się na liczne księstwa, z których Dobrzyń, Kujawy, Łęczyca, Sieradz odrębne zupełnie miały losy i do M. nie liczyły się. Zrazu były w M. dwie główne dzielnice, które wytworzyły się z państwa Ziemowita I, obejmującego Płock, Czersk, Ciechanów, Wyszogród, Wiznę, Pułtusk, a Mazolin Mazolin Mazoray Mazów Mazowiecka Mazowiecki bór Mazowiecki Mazowieckie Mazowszany Mazowsze