kat i 25 ew. , 135 Polaków i 83 Niemców. M. są może najstarszą osadą na całej Warmii, ist niały bowiem już za czasów pogańskich i na zywały się jeszcze w XIV wieku Kunlawken Przypuszczają, że tu była siedziba króla zie mi Gunlawken, czyli Gundelawken bo kun jest źródłosłowem wyrazu kunig czyli König, a lankos nazywa się po staroprusku pole; Kunlawken znaczyłoby więc tyle, co ziemia królewska. Ob. Gesch. und Statistik des Kreises Allenstein vom Grunenberg str. 4. Nazwę Marung przybrała ta osada dopiero 1349 r. od Meruna, ówczesnego jej właściciela co wynika z następującego przywileju R. 1349 poświadcza bisk. warm. Herman, że wierny Merun Nakie otrzymał był przedtem od Henryka de Luterm, syndy ka stolicy biskupiej, 20 włók położonych in terra Gunlawke, in Campo, quem primo polo ni possidebant na prawie chełmińskiem zwięk szem i mniej szem sądownictwem i z prawem wszelkiego użytku. Tenże Merun Nakie do kupił był 20 pogranicznych włók od Henryka Nakie. Tak pierwsze jako i drugie kupno potwierdza biskup. Tenże Merun, który przed tem do więcej służb wojskowych był zobowią zany, będzie teraz czynił tylko jednę zbrojną służbę na koniu i będzie pomagał przy obronie kraju i wznoszeniu i naprawianiu wa rowni, już to dla swych zasług, już to dla zni szczenia wspomnionej posiadłości przez Litwi nów propter desolationem dictorum bono rum per litwanorum, Crucis Christi inimicorum potenciam iniquam factam. Prócz tego nadaje mu biskup 0 graniczących z powyższemi włók, nie bardzo urodzajnych. Po 10 latach wolności płacić będzie za wszystkie włóki razem in signum libertatis, jeden funt wosku do katedry lapidem unum cerae. W końcu ma M. prawo rybołóstwa w jeziorze Wadangen i dwóch innych w pobliżu leżą cych, ale tylko na własną potrzebę. Datum Wormedith, mense Novembris die nona a. 1349. Ob. Cod. dipl. Warm. II, str. 142. Później Maruny w różnych znajdowały się rę ku. R. 1656 posiadał je Pilchowitz, z obo wiązkiem jednej służby i dostarczania rocznie 10 korcy pszenicy, tyleż żyta i funta wosku. Na początku XVIII w. należały M. do Batyńskich 1702 Zygmunt Batyński, którym je nadał bisk. Potocki. R. 1712 nabył je drogą kupna Louis v. Liezen, później v. Quoss, który się jednak na nich nie mógł utrzymać. Sprzedał je zatem radcy ziemskiemu Kunckel, który tu wystawił piękny pałac z wy smukłą ośmioboczną wieżą. Ob. Gesch. des Kr. Allenstein, str. 55. Kś. Fr. Maruschemühle niem. al. Beide mühle, młyn pod Ostrowinem, pow. oleśnicki. Maruschmüle niem. , ob. Marusza. . Marusia, ob. Marusza. Marusin, ob, Marysin. Marusy, wś i folw. nad rz. Soną, pow. ciechanowski, gm. i par. Sońsk, odl. 15 w. od Ciechanowa; ma 35 dm. , 379 mk. , 636 mr. ziemi, należącej do drobnej szlachty. W 1827 r. było tu 42 dm. , 236 mk. Marusz, niem. Dyhrngrund, kol. , pow. rybnicki, par. Jodłownik, w 1845 r. 30 dm. 202 mk. 61 ewang. Marusza Maros, rzeka węgierska, bierze początek w Karpatach T. III 875 1. Marusza, dok. 1667 r. Maruszczka al. Marusia, niem. Marusch Mühle al. Marienmühle, dok. Marienmole, Marusche, młyn, pow. grudziądzki, st. p. Grudziądz, 9 kil. odl. Leży nad strugą Gacią, uchodzącą do Wisły. Majątek ten obejmuje 31636 ha. obszaru i liczy się do dużych posiadłości Grossgrundbesitz, roli or. i ogr. 16006, łąk 25, past. 21, boru 100, nieuż. 8. 66 wody 164 ha. ; czysty dochód z gruntu 1188 mrk. ; własn. Gustawa Mehrlein. Par. katol. Okonin, ewang. Grudziądz, szkoła Pokrzywno; 1868 r. 14 bud. , między temi 3 domy, 43 mk. 29 kat. 13 ew. ; podatek od gruntu 38 tal. . od budynków 6 tal. Kiedy ten młyn został założony, niewiadomo, istniał jednak już w XIV stóleciu i należał do komturstwa pokrzywnickiego. Po bitwie pod Grunwaldem został zniszczony i stał pusto. R. 1425 nadaje wójt Jan Bychau z Rogoźna za zezwoleniem WM. Pawia z Russdorf młyn ten Janowi Wenzel, który był zobowiązany pierwszego roku do czynszu wynoszącego 2 łaszty żyta; po upływie onegoż miał płacić co rok jeden łaszt więcej i tak dalej, ażby w końcu czynsz wynosił rocznie 7 łasztów. Winien nadto mleć bez wszelkiego wynagrodzenia zboże i słód dla zamku pokrzywnickiego. Za to miał prócz wolnego drzewa na opał, prawo rybołóstwa i sianożęcia na dwóch morgach w pobliżu małego lasku. R. 1446 stał młyn znów pusty, dla tego został na nowo nadany. U. 1592 d. 28 września nadaje ten młyn król Zygmunt III Bartłomiejowi Dubskiemu, a r. 1616 zatwierdza sąd grudziądzki Olbrachtowi Dubskiemu tę posiadłość. W drugiej wojnie szwedzkiej młyn tutejszy ponownie został zniszczony. Dla tego nadaje go r. 1664 d. 26 maja ssta pokrzywnicki Jan Dominik Działyński uczciwemu Andrzejowi Duchnau i jego spadkobiercom za 800 zł. Zburzony młyn winien Duchnau jak najprędzej pobudować wraz z tamami i śluzami, a skoro zacznie mleć będzie odstawiał w 1m roku 30 korcy żyta do zamku, w 2gim 60, w 3Cim 90, czyli 1 1 2 łaszta grudziądzkiej miary i tyleż w następnych latach. Wspomniany Duchnau ma także tartak wystawić; dwie sztuki drzewa winien odstawiać do zamku, trzecia zawsze się jemu ma należeć. Czeladnik Marusche-mühle Marusche Maruschm Marusia Marusin Marusy Marusz