Gorzelnia parowa, młyn, cegielnia. Poczta, gośc. i tel. w Margoninie mieście o 2 kil. , st. kol. żel. Białośliwie o 14 kil 3. M. , wś, 20 dm. , 237 mk, 130 ewang. , 107 katol. , 58 analf. M. St. Margóra al. Mirgora, wyniosłość na odludnem, zapadłem polesiu w pow. bobruj skim, ku granicy pow. słuckiego, o 2 w. na płd. od wsi Soroki, wysoka przeszło na 94 sążni, czyli na 662 stopy ang. ; w około niziny i moczary leśne. A. Jel. Margowice, ob. Morgowice. Margrabowo al. Margrabowa Kętrz. , niem. Marggrabowa al. Olecko, niem. Oletzko, m. pow. w obwodzie regencyi gąbińskiej, na pol. prus. Mazurach, leży miedzy rz. Legą a wielkiem jez. Oleckowskiem, niedaleko granicy polskiej, 9 mil od Gąbina, pod 54 2 płn. sz. , a 40 10 wsch. dłg. , 170 m. npm. , w pięknej górzystej okolicy. 1877 r. 4346 mk, 1879 r. 4412 mk. po większej części ewang. , którzy mówią po niem. Tylko niższe warstwy, zwłaszcza lud roboczy, wynoszący tu 10, mówi po polsku. Gleba składa się z żwiru, gliny i piasku i wydaje różne zboża i kartofle, które skupują gorzelnie w mieście i w okolicy się znajdujące. To też miasto tutejsze prowadzi znaczny handel spirytusem i zbożem z Królewcem, który uławia kolej stąd do Wystrucia i dalej do Królewca prowadząca. W miejscu jest fabryka machin żelaznych i browar, dalej młyn parowy do mielenia kości, drukarnia połączona z księgarnią, bank kredytowy i pożyczkowa spółka, dworzec kolei żel. , stacya telegr. , sąd okręg. , landratura, kasa powiatowa, urzędnik katastrowy, urząd poborowy Steuer Amt; jarmarków odbywa się rocznie 8 i to 4 kramne i 4 na bydło i konie r. 1856, najnowszy kalendarz wylicza tylko 4 jarm. , które jednak trwają zawsze 2 dni. Do miasta należało 1858 r. 106 włók roli or. , 7 wł. łąk i 563 mr. prus. boru. Bite trakty któremi idzie poczta prowadzą z Gąbina przez M. do Ełku, i z M. do Widmin przez Dunajki, nadto z M. do Wieliczek; omnibus prywatny dochodzi z M. do Czymoch. M. jest bardzo rozwlekle budowane, sam rynek niemałą ozdobę miasta stanowiący obejmuje blisko 2 ha. obszaru. Na środku rynku stoi śród zagajeń ewang. kościół zbudowany pewnie krótko po r. 1560, dalej magistrat, szkoła miejska. Mk liczyło miasto 1782 r. 1620, 1818 r. 1908, 1837 r. 1629, 1856 r. 3472, 1861 r. 3776, 1864 r. 4081 dm. liczono 1856 r. 248. Tutejszy okrąg urzędu stanu cywilnego liczył 1880 r. 4347 dusz; 1882 r. urodziło się 140 dz. , zawarto 26 ślubów, umarło 125 osób. Tutejsza poczta 2 klasy wysyła 6 poczt, tyleż przyjmuje dziennie dotąd; listów, kart korespond. i t. d. nadesłano 1878 r. 146200, wysłano 139300, paczek bez deklar. wartośc, nadeszło 18100, wysłano 8200, listów i paczek z dekl. wart. nadeszło 1700, reprezentujących 2, 112, 900 marek. ; wysłano 2300 reprez. 2, 99800 mrk. Zaliczek pocztow. nadeszło 1100 z 10, 700 mrk. ; mandatów poczt. nadeszło 505 na 55, 402 mrk. ; przekazów poczt. nadeszło 5203 z 187, 348 mrk. , wysłano 11360 z 710, 533 mrk. Podróżujących pocztą było 2215; za portorya wpłynęło 30, 161 mrk. ; telegramów nadeszło 1658, wysłano 1803; za telegramy zapłacono 1496 mrk. Historya miasta W miejscu gdzie dziś jest miasto, stał już za czasów krzyżackich nad jez Oleckowskiem dwór myśliwski Jagdbude. ob. Toppen Gesch. Masur. str. 212. R. 1560 zjechali się tu król Zygmunt August i ks. Albrecht, który na pamiątkę tej rozmowy założył tu miasto i Margrabowem je nazwał. Wiadomo, że Zygmunt wówczas r. 1561 także o 8 mil od M. w Polsce wystawił miasto Augustów zwane. M. było przy zakładaniu obliczone tylko na 300 mieszczan; w herbie ma połowę czerwonego orła i białe i czarne pole. Tutejszy kościół katol. został fundowany r. 1853 d. 27 sierp. in honorem victoriosissimae Cruois et a. Adalberti przez ks. sufragana Frenzla konsekrowany, jest patronatu biskupiego; r. 1878 liczyła par. margrab. należąca do dek. sambijskiego, 597 komunikantów. Ze starszych wypadków historycznych zapisujemy jeszcze, że podczas drugiej wojny szwedzkiej zaszła 22 paźdz. 1656 r. między Szwedami i Brandenczykami z jednej, a Polakami i Tatarami z drugiej strony pod M. pomyślna dla oręża naszego potyczka. Przy tej okazyi uległo miasto, które niedawno przedtem pożar dość znaczny nawiedził, całkiem zniszczeniu wraz z kościołem i ratuszem. Podczas wojny 7letni 1756 1763 obsadzili Rossyanie 2 sier. 1757 r. miasto tutejsze, dowodzili nimi Sybilski i LieJuż dzień przedtem oświadczyli byli wen. mieszkańcy, że się poddają carowej i wykonali też niebawem na rozkaz głównodowodzącego feldmarszałka Apraxina hołd poddańczy, za to też miasto mało co ucierpiało, dostało nawet straż, by je strzegła przed wybrykami żołdactwa, ale wsie okoliczne tem większe poniosły straty. Już 5 sierp. opuścili Rossyanie miasto i ruszyli do Gołdapii, gdzie się rozłożyli obozem. Powiat. Za czasów krzyżackich należał dzisiejszy pow. margrabowski do głównego wójtostwa lackiego. Na początku XVI w. oddzielono od niego wschodnią część i utworzono z niej i z przyległej puszczy nad granicą litewską pow. straduński, który, gdy rezydencyą starostów przeniesiono do Olecka, zwano potem oleckowskim. Oleckiem zaś zowią, Polacy zwłaszcza, Margrabowo od zamku Olecka, którego ruiny podobno jeszcze do dziś dnia sterczą nad Margrabowskiem jeziorem. O zam

Margóra