kończyny w Tatrach bielskich z zachodnią kończyną M. Sp. , i kończąc się na wschodzie ponad gościńcem, wiodącym z Starej wsi do Kieżmarku. Długość tego pasma 20 kil. Idąc od zachodu ku wschodowi mamy w głównym tym grzbiecie następujące szczyty Pizysłop 1216 m. , Strednicę wierch 1134 m. , Jaworzynę żarecką 1211 m. , Palenicę 1193, Prechrestie 1199 m. , Żarski wierch 1178 m. , Stredny wierch 1161 m. , Harb Garb, 1157 m. , Bukowinę 1176 m. . Smreczyny 1159 m. , Okruhłą 1106 m. , Szwabową 1063 m. i Spadzik 1089 m. , który stanowi wschodni czubek tego pasma nad wspomnianym gościńcem. Na północnym stoku legły osady spiskie, jak Osturnia, Frankowa Mała i Wielka, Jeziersko i Relów. Po stronie południowej zaś mamy osady Żar Żdżar i Landok. Po tejże stronie dolina potoku Białej Spiskiej oddziela Tatry od M. Sp. Liczne potoki mają na jej stokach swe źródła; od południa spływają one do Białej Spiskiej lub bezpośrednio do Popradu. Siatka wód od strony północnej jest bez porównania potężniejszą, niż na stoczystości połudn. I tak mamy od północy Petrolowski pot. , Bystry pot, , Kremeniak, Królewski poi, Gajnik, Koszarski, Mostkowy pot. ; wszystkie posyłają swe wody do Kacwińskiej rzeki, a ta do Dunajca; wreszcie rz. Kownina, uchodząca pod Starą Wsią do Dunajca. Północne stoki pokrywają gęste lasy świerkowe. Między szczytami Harbem i Bukowiną wznosi się na przełęczy karczma, zbudowana przed r. 1848; tędy wiedzie drożyna, używana dawniej przez handlarzy wina i tytuniu, do Relowa i dalej do Starej Wsi. Drożyna ta dzieli to pasmo na dwie połacie, wschodnią, Magórą Małą, i zachodnią, Magórą Wielką zwane. W Magórze Małej, na północnym jej stoku, na obszarze gminy Jezierska, śród pięknego lasu smrekowego, rozlewa się jedyny staw w Magórze, mało przez kogo znany, prawdziwe Morskie Oko magórzańskie. Staw ten leży pod 38 1 wsch. dłg. g. F. a 49 2 płn. sz. g. , na wys. 928 m. szt. gen. . Powierzchnia jego 4876 kwadr. metr. ; długość osi z północy na południe 105 m. , szerokość zaś 80 m. W r. 1879, 3 sierpnia, 11 g. zrana, ciepłota wody na górnym końcu jeziora wynosiła 7, we środku 9, na dolnym końcu 6, a w zatoczce 5 C. , gdy powietrze w cieniu wynosiło 15, w słońcu 26 C. ciepł. Przez ten staw przepływa potok górski, który poniżej wsi Jezierska wpada do Kowniny. Pasmo to wogóle mało badano i zwiedzano. Z niektórych szczytów przedstawia się cudny widok na Tatry i Pieniny. 44. M. Turczańsko Orawska. Na północnym brzegu Wagu, od przełomu powyżej Streczna, na granicy hrabstw trenczyńskiego i turczańskiego, a następnie Orawy od jej ujścia do Wagu w górę aż ku połączeniu się Białej Orawy z Czarną, ciągnie się od południowego zachodu ku północnemu wschodowi dosyć wyniosłe pasmo, Magórą TurczańskoOrawską zwane. Pasmo to uważać należy za węzeł wiążący działy południowe zachodniego skrzydła karpackiego z działami płn. zachodniemi, t. j. z działem jabłonkowsko półhorańskim. Dwa głębokie wcięcia od północy ku południu dzielą to pasmo na trzy dzielnice. Pierwszy t. j. zachodni przełom tworzy górski potok, Rzeką Rjeką zwany, płynący od wsi Zazrywy w kierunku północno południowym i zlewający swe wody poniżej Parnicy do Orawy. Drugi przełom ciągnie się w tym samym kierunku północnopo łudniowym między Hrusztynem Hruścin a Podzamczem nad Orawą. Pierwszą z tych dzielnic, t. j. zachodnią, między Wagiem i Rzeką, zwą Magórą Turczańską al. Krywańską od szczytu tejże nazwy. Południowe stoki należą do hr. turczańskiego, północne do trenczyńskiego, a wschodnie aż po przełom zazrywsko parnicki do hr. orawskiego. Na północy między Terhową a Warynem odcina tę M. od innych gniazd górskich potok Warynka, zlewający pod Warynem swe wody do Wagu; od wschodu przecięła ją, jak wyżej powiedziano, Rzeka, od południa łukiem oblewa stoki Orawa i Wag, od zachodu Wag. Dwa więc potoki i dwie rzeki okalają tę dzielnicę górską. Najwyższemi wzniesieniami tej dzielnicy są Krywań Mały, zwany także KrywańFatra, 1667 m. npm. Ob. t. IV, 765, 3 i Bozsudec al. Rasucza Wielka, 1595 m. npm. wysoki. Ku południowemu zachodowi M. Turczańska przypiera do Hal Wiaternych ob. . Na zetknięciu się tych dwu dzielnic górskich przerznął się Wag wąskim, głębokim, nader malowniczym wyłomem, z kotliny turczańskiej do Żylińskiej. Dalej na wschód drugi podobny wyłom, między Kralowanem a Ratkowem, odciął M. Turcz. od zachodniej przypory Tatr Niźnich, których północny dział nad samym Wagiem zwie się Fatrą ob. . Wreszcie wyłom Orawy między Parnicą a ujściem jej do Wagu oderwał wschodnią część M. Turcz. od górskiego gniazda Szypu i Hrdoszyna ob. . Środkowa dzielnica turczańskoorawskiej Magóry, między przecznicami zazrywskoparnicką i hrusztyńsko orawską, łączy się od północy z pasmami lesistego Beskidu; na południe opada ku Orawie. Trzecią najniższą dzielnicę, zwaną Magórą Orawską, oblewają z trzech stron Hrusztynka, Biała Orawa i Orawa. Hrusztynka al. Hruścianka, płynąc od południowego zachodu ku północnemu wschodowi, wpada do Białej Orawy. Ta, okrążywszy północnozachodnie, północne i północnowschodnie stoki M. , zlewa się z Czarną Orawą. Hrusztynka i Biała Orawa płyną podłużną doliną między

Magóra