Wzniesienie wsi 616 m. szt. gen. . Ma ko ściół pod wezw. ś. Krzyża. W r. 1787 utworzono miejscową kapelanią, a r. 1818 parafią. Metryki pochodzą od r. 1790. W miejscu dusz rz. kat. 1016, prot. 38, szyzm. 119, żyd. 10, razem 1183. Do par. tutejszej należy wieś Kalameny, Cała par. liczy dusz rz. kat. 1335, prot. 75, szyzm. 151, żyd. 22, razem 1583 według szem. dyec. spiskiej z r. 1878. Według obliczenia z r. 1880 było dm. 114, mk. 1016; obszar zaś ma 4115 kwadr. sążni katastr. Poczta w miejscu. Należy do sądu pow. i urzędu podatk. w Rożeniu. Zakład kąpielowy leży na północ od wsi, u ludu zowie się Łuczańskie cieplice; należy do eraryjnego państwa Likawy ob. . Odkąd te cieplice są znane, trudno oznaczyć. Wspomina o nich już Maciej Bel w dziele swojem Notitia regni Hungariae 1735 r. , t. 2, str. 536. Pisze o nich Zdrój podwójny nakryty i z pokoikami cellulis, czy łazienkami, lecz woda ciepła zmięszana z zimną. Używano ich na ból w człon; kach. Agrestes pagani invisas habent thermas, credo, quod lavantium concursus molestus iis nonnunquan existit. Hinc eas ad vastitatem redegerunt, subinde hominum ingratissimi. Właściciele tych cieplic bardzo często się zmieniali, już to byli nimi panowie. na Likawce, już też zamku orawskim. Kiedy i jak obszar j tych zdrojów stał się własnością kilku panów, gdyż jeszcze dzisiaj wraz ze skarbem spólnie dzierży je kilku, nie jest zupełnie pewnem. Zdaje się atoli, że to pochodzi z lat 1587 1609, gdy hr, Stefan Illéshazy, jako nadżupan hrabstwa liptowskiego, poczynił tutaj różne dotacye, w skutek których przeszły zdroje w posiadanie kilku rodzin. W ten sposób dostały się one w ręce rodzin Parkas i Potoczki; po Farkasach rodzinie Kecskemétich, następnie Thuranszkych, a w końcu rodzinie Mattyasowszky ch, którzy jeszcze do dziś dnia są posiadaczami obszaru zdrojów, aczkolwiek same zdroje należą, wyłącznie do skarbu, a raczej należały, bo r. 1872 skarb sprzedał kąpiele i obszar zdrojów raz na zawsze pachciarzowi Janowi Tholdtowi za 22000 złr. w. a. Od r. 1793 1810 dzierżawił je Adam Thuranszky. W tym czasie w jednym murowanym domu znajdowały się trzy odosobnione izby łaziebne dla panów, żydów i chłopów; jako też jeden i budynek Babilon zwany służył na pomieszkanie dla gości. Budynek ten znięsiono r. 1855, a w r. 1857 postawiono nowy piękny dom kąpielowy i drugi dom mieszkalny w szwajcarskim stylu z 12 izbami. Przed domem kąpielowym i mieszkaniami jest piękny ogród, urządzony odpowiednio dla gości. Cieplice tutejsze wytryskują z ziemi na przestrzeni 6 7 sążni kwadr. Ich ciepłota i zawartość j kwasu węglowego w nich prawie jednakowa. Oprócz tego są jeszcze indziej podobne źródła, zajmujące niespełna 1000 sążni kwadr. ; atoli ich ciepłota, zawartość kwasu węgl. i żelaza są bardzo różne. Przeciętna ciepłota wynosi 25 R. czyli 31 1 4 C. Na północ od źródeł przy łazienkach, po przeciwnej stronie drogi komitatowej, w odległości 300 sążni, jest drugie źródło o ciepłocie 19 R. czyli 23 3 4 C. ; woda tego zdroju służy tylko do picia. Kitaibel w dziele Hydrographia Hungariae t. I, str, 12 powiada o innych zdrojach aliqust centenis supra balneum passibus aliae scaturiunt aquae thermales temperaturae 15 19 R. , minus acidi carbonici ferrique vehentes, imo suprema illarum nec saporis est aciduli, nec ochram deponit ferri. Woda zdroju mineralnego jest czysta, przejrzysta i bez woni; wprawdzie wydobywający się kwas węglowy daje się poczuć; smaku kwaśnego, nieco ostrego i słonocierpkiego. Jeżeli z flaszek źle zakorkowanych wydobędzie się kwas węglowy, osadzają się w nich różne solne części składowe, zwłaszcza wapń, magnez i żelazo; ten osad powleka przedmioty, na których się osadza, powłoką żółtawoczerwoną. Ze źródeł odpływająca woda dostarcza w minucie 180 mas wied. , więc około 24000 stóp sześć. w 24 godzinach i tworzy dość znaczny strumień. Temperatura, ilość wody i kwasu węglowego w zdrojach nie zależy wcale od zmian powietrza i pogody; atoli w r. 1858 po spostrzeżonem tutaj trzęsieniu ziemi ciepłota zdrojów cokolwiek spadła, bo o 3 do 4 R. , co trwało do 9 dni. Wspomina o tem prof. Jeiteles w swojej pracy umieszczonej w Verhandlungeu des Vereines für Naturkunde, Presburg, 1859. Pod względem jakościowym rozbierali wodę tutejszą Schuster, Tognio, Dr. Flittner, a w najnowszym czasie Victor i Karol Hauer. Podług rozbioru Hauera zdroje Łuczki należą ze względu na wielką zawartość żelaza i wysokiej temperatury do żelezistych ciepłych zdrojów. Wzniesienie; 602 m. Wahlenberg; 620. 7 m. Oesfeld; 604 m. Kreil; dom zajezdny 613 m. Zejszner. Czytaj Hauer C. Die Quellen von Korytnica i Lucsky Verhandl. d. k. k. geol. Reichsanstalt, 1858, p. 81 i 1860 p. 279 Idem, Mineralwasserquellen von Trenchin Teplitz, Korytnica und Lucski im Liptauer u. Bartfeld im Saroser Comitate Vrhl. d. k. k. g. R. 1858, p. 132; Mojsisovic Dr. E. Umgebungen von Luscky und Szielnitz im Lipt. Com. tamże, 1867, p. 259; Niessl G. Topogr. Beschreilung des warmen Eisenbades Lucski in der Kammeralherrschaft Lickawa in der Liptauer Gespannschaft. W Schedius Zeitschrift 1864, 238 240. Sefranka Dr. G. A. Monographie von Korytnica und Lucsky Verh. des Ver. f. Naturkunde, Presbg. , 1863. Br. G. Łuczkowo, folw. , pow. maryampolski, gm.

Łuczkowo

Łuczkowo