Mąkolice, Nieborów, Oszkowice, Pszczonów, Sobota, Waliszew, Zduny i Żłaków. Pod względem sądowym pow. łowicki stanowi I okr, sądu pokoju dla Łowicza i trzy okręgi sądów gminnych Nieborów, Łyszkowice, Zduny, należące do II okr. zjazdu sędziów we Włocławku, Pod względem administracyjnym dzieli się na 1 miasto i 9 gmin Bąków, Bolimów, Bielawy, Dąbkowice, Jeziorko, Kompina, Lubianków, Łyszkowice, Nieborów. Księstwo łowickie jestto nazwa dana urzędownie obszarowi dóbr łowickich, stanowiących pierwotnie posiadłość arcybiskupów gnieźnieńskich, którzy w obrębie tych dóbr posiadali władzę najwyższą i prawie udzielną, tak dalece, iż szlachcie tu zamieszkałej żadna apelacya od arcybiskupich wyroków nie służyła do króla. Dobra te już w 1136 r. należały do arcybiskupów. Następnie własność prymaów pomnażała się nadaniami królewskiemi i ejmowemi; aż dopiero w r. 1795, za czasów ruskich, po rozbiorze kraju, przeszła na rzecz ządu. Napoleon I w 1806 r. obdarował nią ytułem donacyi marszałka Davoust a; lecz po oku 1815 przeszła znów w charakterze dóbr narodowych pod administracyą rządową. Aleksander I cesarz, postanowieniem królewskiem w Carskiem Siele datowanem 22 czerwca 4 lipca 1820 r. Dziennik praw VII, 52, w oznakę zadowolenia z zasług położonych przez wielkiego ks. Konstantego w reorganizacyi wojska polskiego, jak niemniej w sprawowaniu powierzonych mu obowiązków naczelnego dowódzcy tegoż wojska, nadał mu titulo gratuito wieczyście dobra Łowicz, położone naówczas w województwie mazowieckiem. W skutku tego następnem zaraz postanowieniem, datowanem w Petersburgu 8 20 lipca tegoż roku tamże VII, 56 z uwagi, że Joanna Grudzieńska, małżonka w. księcia, stała się przypuszczoną do wspólnictwa własności tych dóbr, upoważnił ją monarcha do przybrania i noszenia tytułu księżnej łowickiej. Dekretem cesarskim z d. 27 czerwca 9 lipca 1822 r. w Petersburgu wydanym tamże VII, 391, stósownie do zaprowadzić się mających w donacyi zmian wewnętrznych, wskazano ustalenie granic zewnętrznych księstwa. Wreszcie nadaniem dodatkowem wielkiemu ks. Konstantemu cesarzewiczowi na własność prywatną ekonomij Skierniewice, Głuchów, Bąków, Jeziorko i Kompin przez cesarza Mikołaja I w Warszawie d, 20 maja 1 czerwca 1829 r. uczynionem, powiększoną została majętność w dobrach, księstwo łowickie składających Dzien, praw XII, 375. Rada administracyjna Królestwa Polskiego, w skutek objawionych sobie przez namiestnika królestwa decyzyj jego cesarskokrólewskiej mości Mikołaja I, pod d. 22 września 2 października 1838 r. , postanowiła tytuł własności dóbr księstwa łowickiego, uregulowany na w. ks. Konstantego Pawłowicza dnia 27 czerwca t. s. 1831 r. zmarłego w Witebsku, przepisać na, rzecz i imię Mikołaja I cesarza i króla, co też przez decyzyą wydziału hypotecznego z d. 14 26 października tegoż roku spełnionem zostało. Po zgonie tego monarchy, przy użyciu podobnych formalności urzędowych, przelew tytułu własności księstwa z decyzyi rady administracyjnej d. 10 22 lipca 1856 r. za 13, 244 na imię Aleksandra II cesarza i króla polskiego nastąpił. Z tego więc powodu, zważywszy, że dobra księstwa łowickiego przechodzą wprost z własności osoby panującej po jej zgonie na jego następcę, głowę ukoronowaną, bez względu na to, że zmarły monarcha pozostawił po sobie więcej dzieci, któreby, uważając te dobra za prywatną schedę, mogły mieć udział we współwłasności takowych, tu go zaś nie mają, dla tego dobra te uznawać należy za koronne, przywiązane do własności osoby panującej. Na poparcie tego, że dobra księstwa łowickiego nie są natury dóbr prywatnych, odwołać się należy do postanowień rady administracyjnej królestwa z d. 1 13 listopada 1840 r. ; z d. 21 października 2 listopada 1841 r. i z d. 28 kwietnia 10 maja 1842 r. w Dzien, praw tom XXVI, str, 163; XXVIII, str. 413; XXIX str. 269, które przekonywają że gdy rząd królestwa ciągle opiekuje się temi dobrami, gdy władze krajowe, mianowicie prokuratorya, przychodziły z obroną i radą w pomoc zarządowi księstwa łowickiego, gdy temuż w poborze dochodów służył rygor egzekucyi administracyjnej na równi z dobrami rządowemi i instytutowemi, tem bardziej przeto uznawać należy dobra te jako królewskie czyli koronne. Zaraz po nadaniu w r. 1820 i 1829 dóbr księstwa łowickiego na własność tytułem daremnym wielkiemu księciu Konstantemu cesarzewiczowi, włościan w nich osiadłych rozpoczęto czynszować podług zasad w dobrach rządowych przyjętych. Do księstwa łowickiego należą jeszcze folwark i grunta po dawnym zamku łowickim i niektóre grunta pod temże miastem, w Skierniewicach pałac, ogród, folwark, a w mieście z niektórych gruntów czynsz wpływa do kasy administracyi. Dalej mczko i majętność Iłów z wsiami przyległemi, później zakupione z funduszów księstwa; podobnież w pow. łowickim dobra Chruśle, Rybi i Trzcianka, a w pow. rawskim Wólkę Krosnowską. Księstwo łowickie na swej roli żywiło przeszło 50, 000 mieszkańców a 200 wsi z górą. Rozległość obszaru wynosiła w 1842 r. 69, 498 mr. Piękne lasy tutejsze we wzorowem utrzymują się zagospodarowaniu. Sarny, zające, lisy, wilki przechodnie stale w nich się trzymają. Polo

Łowicz