leśnictwa Wornin ob. , ordynacyi nieświeskiej, książąt Radziwiłłów. AL Jel. Łokutki, wś, pow. tłumacki, należąca do skarbu czyli dóbr Tłumackich, nad rz. Tłu macz 1 kil. od drogi żwirowej SieleckoZa leszczyckiej, tyleż od Tłumacza. Z aktów XVIII w. pokazuje się, iż ta wś nazywała się Łohijatki. Par. rzym. katol. i gr. kat. w Tłu maczu. W górze ciągnącej się od Gruszki aż ku Niźniowu, we wsi Ł. , tuż po nad wsią, w której znajdują się pokłady kamienia gipso wego i wapienia jest zaraz za wsią pieczara, czyli otwór obszerny, z której wypływa stru mień czystej wody. Do tej pieczary, która sięga głęboko w górę i która jeszcze nie zbada na należycie, lud przywiązuje wiele baśni. Strumień ów wypływający nazywa się Sołoniec, który po jednym kil. biegu wpada do rz. Tłumacza we wsi Ł. z praw. brz. Do r. 1856 był tu staw na rz. Tłumacz bardzo rybny, szczególniej obfity w liny, po spuszczeniu i osu szeniu tegoż utworzono piękną żyzną łąkę. Młyn tu będący i gipsarka dostarczająca całej okolicy gipsu mielonego zostały rozebrane przy osuszeniu stawu. Jest karczma. Łokutki nie gdyś należały do dóbr Potahicze por. Potahicze i Jackówka. W. J. W. Łołów. Tak lud polski na Szląsku wymawia nazwy miasta powiatowego Wołów Wohlau. Łom, dok. Lomen, Lome, Lom, nazywało się dawniej jezioro przy wsi Gruta, położone w pow. grudziąskim, pierwszy raz wspomina ne r. 1282. R. 1315 Karol z Trewiru, mistrz w. krzyżacki, pozwolił osadnikom w Grucie łowić ryby w tem jeziorze nietylko na po trzeby, ale i na sprzedaż. Ob. Frölich, Gesch. des Kreises Graudenz, str. 157. Kś. F. Łom, por. Lamen, Łom, NowiLuom, węg. Forgacsfalva, wś w hr. Gömörskiem Węg. , koś. katol. paraf. , żyzna gleba, 684 mieszk. , przywędrowali tu z hr. Orawskiego. H. M. Łomacz, Łamacz, Głomacz, niem. Lommatzsch, m. w Saksonii, pow. drużdżański, o 2 mile od Miszny, w okolicy pagórkowatej, b. urodzajnej, 3500 mk. Łomaczyńce, wś, pow. uszycki, gm. Osłamów, par. katol. Wońkowo, mk. 131, dm. 92, ziemi włośc. 660, dwors. 618 dz. Cerkiew pod wezw. N. P. z 35 dz. ziemi. Własność Berezowskich, dawniej Trzecieskich. Dr. M. Łomaczyńce, wś w pow. chocimskim gub. bessarabskiej, nad rz. Kołotą, o 80 w. od Chocima, 260 dm. , 1502 mk. Łomadzyn al. Łomadzyna, część Majdanu średniego, pow. nadwórniański. Łomajki, wś, pow. kowieński, par. Datnów, przy drodze z Kiejdan do Surwiliszek. Łomakl, ob. Wobolniki. Łomanina, zaśc. szlach. , pow. wileński, 5 okr. adm. , o 23 w. od Wilna, 3 dm. , 14 mk. ; z tego 9 katol. , 5 żydów 1866. Łomanowo, folw. , pow. ihumeński, 153 mr. rozl. , własność Bobrowskich. Łomasze, wś w pow. nowogródzkim, nad rzeczką Mejką w gm. czernichowskiej, ma osad 23, grunta dobre, miejscowość bezleśna, okr. polic. 3 nowomyski. Al. Jel. Łomasze, wś w gub. witebskiej, nad rz. Sinieją. Łomazy, os. , przedtem mko nad rz. Zielawą, pow. bialski, gm. i par. Łomazy. Odl. 186 w. od Warszawy, 16 w. od Biały, z którą łączy je szosa idąca do Włodawy. Posiada kościół par. drewniany i cerkiew pounicką paraf. , bóżnicę, sąd gminny okr. IV, urząd gminny, szkołę początkową. Stacya poczt. w Biały. W 1827 r. było tu 293 dm. i 1917 mk. ; w 1860 r. 309 dm. mur. i 2370 mk. 1218 żydów, obecnie jest 345 dm. , 3188 mk. i 6612 mr. obszaru, gruntów należących do osady i dóbr t. n. Same dobra mają 1614 mr. i stanowią majorat rządowy. Osada Ł. stanowi sama gminę odrębną. Jest tu fabryka świec, garbarnia, dwie olejarnie, cegielnia, 4 wiatraki i młyn. W XV wieku Ł. były nędzną wioską, którą Kazimierz IV r. 1447 odłączywszy od sstwa parczowskiego łożącego w województwie lubelskiem, do ekonomii brzeskiej, t. j. do Litwy wcielił. Ściągnął stąd na siebie niechęć panów polskich. Zabiegi Gastolda i innych możńowładców litewskich o zerwanie, a przynajmniej osłabienie unii z Polską, stały się powodem, że na sejm wspólny dla obu narodów do Parczewa r. 1451 zwołany, żaden z Litwinów nie chciał przybyć, aż pókiby im glejt, czyli zabezpieczenie ich osób i swobodnego przejazdu, nie był przysłany. Król chcąc przełamać ten opór i nieufność, sam wyjechał z Parczewa aż do Łomaz, i tam dopiero sprowadziwszy z Brześcia posłów litewskich, namówił ich do zjechania się z Polakami w Brześciu. Takiż sam zjazd dla załatwienia nieporozumień przed naradami w Parczewie, miał miejsce w 1464 r, Mikołaj Radziwiłł, wojew. wileński i ssta brzeski zamienił Ł. na miasto, gdyż powtarzające się zjazdy i przejazdy panów polskich i litewskich, ściągnęły tu dość znaczną liczbę osadników. Gdy Zygmunt August w 1568 r. nadał Ł. prawo magdeburskie, miały one już 5 ulic i 196 włók ziemi na uposażenie ludności. W zamian za hojne nadania ziemią, wolny wręb w puszczy Klikówka, mieli obowiązek mieszkańcy utrzymywać w porządku most i groblę na gościńcu wileńskim. Kościół paraf. katolicki wzniesiony został przez Władysława IV. Spłonął on w 1795 r. , a nowy zbudowano w 1852 r. Cerkiew istniała tu z dawnych czasów. W bitwie Łokutki Łokutki Łołów Łom Łomacz Łomaczyńce Łomadzyn Łomajki Łomakl Łomanina Łomanowo Łomasze Łomazy