60 włók we wsi swojej Ł. Schonhain. Z tych 6 włók przypadało na sołectwo, od innych dawać nam będą czynszu po 15 skot. i po 2 kury, nadto kościołowi i biskupowi uczynią, co się należy. Sołtys otrzymał nadto trzeci grosz ze sądów i od starej karczmy trzeci dziel. A gdyby młyn był zbudowany, mają otrzymać czwartą miarę, a gdyby jaz był urządzony, trzecią noc będą mieli wolną. A w tej wsi odbędzie się raz albo dwa razy msza św. śpiewana. A gdyby się zapomogli, wolno im i plebana trzymać przy kościele. R. 1385 Rudiger von Einer, komtur tucholski, ze względu na wielki niedostatek w polach niepożytecznych i błotach, jakie posiadają, zapisuje mieszkańcom wsi Ł. nowych 5 włók na użytek za to listy rozwozić nam będą na miejsca im wskazane. Czego jeżeliby się czynić wzbraniali, także i włóki będą im odjęte. Za polskich czasów Ł. należał do dóbr star. tucholskiego; lustr. tegoż sstwa z r. 1664 donosi Wieś Ł. , liczy włók 40, z tych sołtyskich jest 4, wybraniecka 1, kościelne 4, lemańskich 6, gburska 1; czynszu społem dają zł. 39. Sołtys łęski, 3 lemanów, 4 karczmarzów i 2 ogrodn. zobowiązani byli po tygodniu z innymi podług kolei w całym roku pełnić straż leśną w puszczy i barci leśnej. O stanie parafii łęskiej dowiadujemy się z dyec. szemat. , str. 291 Parafia Łęg, w dekan. tucholskim, liczy dusz 2477. Kościół tytułu Narodz. N. M. P. , patronatu rządowego, nie wiadomo kiedy fundowany albo konsekrowany; przez długie czasy należał jako filialny do Czerska, w r. 1859 najwięcej za staraniem sufragana chełmińskiego Jerzego Jeszke napowrót odłączony, i parafia osobna łęska utworzona dekretem z d. 15 lutego. Szpitala nie masz przy tym kościele; bractwo istnieje różańcowe od r. 1757, trzeźwości od r. 1860. Prob. Teod. Gutmann. Wsie paraf. Łęg, wś, Ł. , osada, Ł. , dobra, Lipki, Kęsza, Przyjaźn, Stare Prusy, Nowe Prusy, Złe mięso pow. chojnicki, Gotthelp, Zawada, Klonówka, Wieck, Złe mięso pow. starogrodzki, Jastrzębie, Zimne zdroje, Lubiki, Kłaniny, Czarna woda. Szkoły katol. w Łęgu 2kl. dzieci katol. 240 pierwszy nauczyciel jest tu zarazem organistą w Kłaninach 54 dz. katol. i w nowo utworzonej szkole w Lubikach dzieci katol. Ob. G. Ossowski, Mapa archeol. Prus zach. , str. 106; Dregera Odpisy w arch. w Peplinie, str. 122, Odpisy przywil. star. tucholsk. w Belnie, str. 52 i 53. 2. Ł. al. Łęgi, nazywała się dawniej posiadłość, na pograniczu wsi Przysieki położona, śród nizin praw. brzegu Wisły, w pow. toruńskim. Od dawna należała do pp. benedyktynek w Toruniu. Panny późniejsze, przy końcu XVI wieku żyjące, wiedziały, że tam sadzawki i jeziorka rybne były, zwane Łachy, także ogrody, rola orna i łąki obszerne. Boru niemały obszar, tu dotąd należący, ciągnął się od Przysiek kn Barbarce. Inny bór klasztor ny znajdował się między Barbarką, Leszczem a Bierzgłowem. Także i wielka łąka przy Barbarce, zwana Drohe, czyli proboszczowska, należała do panien. R. 1347 Henryk von Kranichfeld. komtur bierzgłowski, zapisał tę łąkę Mikołajowi Leschhorn i braciom jego Ja nowi i Gotkowi. Następnie ciż bracia albo ich następcy ustąpili łąkę klasztorowi, który ją odtąd wciąż posiadał. Poddani klasztorni ze wsi Pigży i Wybramowic mieli obowiązek łą kę skosić i siano pannom do miasta przywieść. Niemało siana miały także panny na Łęgach. To wszystko przepadło w czasie reformacyi luterskiej. Panny wytoczyły potem proces Toruńczanom, ale trudno było z nimi co począć, gdyż gwałtów nawet zbrojnych używali, jak piszą w księdze pod r. 1598. Gwałt w Łęgu D. 27 czerwca Toruńczanie, zbiwszy cechę wszystkiego miasta, zbrojne na koniach z strzelbą ręczną i inszemi broniami wyruszyli. Chcie li nam gwałtem siano zabrać, wozów około 15, z Łęgu, które przez sługi klasztorne posieczone było. Ale go nie dostali, chociaż chłopi nasi jeno z grabicami byli, a oni z bronią. W dalszym przebiegu procesu o Łęgi tyle tyl ko osiągnęły panny, że im pewien mały obszar odmierzono r. 1610. Łąkę proboszczowską przy Barbarce posiadał r. 1582 Benedykt Koya, pierwszy pisarz miejski. W następnych czasach o posiadłości Łęgu w tem miejscu nic nie wiadomo. Ob. Klasztory żeńskie w dyec. chełmińskiej, str. 164. 3. Ł. , dok. Kleine Lanck, nazywała się łąka przy wsi Żabnie w pow. chojnickim; wspominana w przywileju tej wsi r. 1344. Ob. Odpisy Dregera ręk. w arch. w Peplinie, str. 105a. Kś. F. Łęg, las, ob. Latacz, Łęg 1. także Łęgowa, al. Łąka, znaczny strumień, powstaje z połączenia dwóch większych potoków, zachodniego, Zyzogi i wschodniego Turki, na obszarze Woli raniszowskiej, w pow. kolbuszowskim; płynie w kierunku północnozachodnim przez Wilczą Wolę, gdzie z lew. brz. przyjmuje Przyrwę, al. Olszaniec, i zwraca się na północ. Pod Grabcową górką 186 m. przyjąwszy z lew. brz. potokę Murynę, zwraca się na północny wschód a potem na północ; zrasza obszar Bojanowa, Stanów i Przyszowa szlacheckiego. Od Przyszowa kameralnego aż do swego ujścia trzyma się przeważnie północnozachodniego kierunku. Mija wsi Krawce, Jamnicę, Zaleszany, Gorzyce i na granicy Dąbrowy i Gorzyc, koło Cypla, przysiołka Gorzyc, uchodzi do Wisły z praw. brz. Przyjmuje liczne wody z obu brzegów. Z praw. brz. wpadają doń Filipka, Bojanowski potok czyli Zatoka, Osa, a z lew. brz. Przyswa al.

Łęg

Łęg