wschodniej stronie pow. , w bliskości Łodzi i otaczającego wieńca osad fabrycznych. Zresztą spotykamy tu tylko mniejszych rozmiarów zakłady fabryczne. Prócz gorzelni, istniejących tu w dość znacznej stosunkowo ilości, których produkcyi jednak nie możemy podać dla braku świeższych danych, istnieje wielka ilość młynów i wiatraków z produkcyą na 1000000 rs. , kilka drobnych browarów z produkcyą na 15000 rs. , dwie cegielnie i fabryki dachówek wydające za 7400 rs. , kilka smolarni z produkcyą na 17000 rs. , olejarnie wydające za 7800 rs. i kilka drobnych mydlarni, fabryk octu, miodu, cykoryi. Środkami komunikacyjnemi są rzeka Warta i dość liczne drogi bite przerzynające powiat w różnych kierunkach. Na nieszczęście wiele z tych drugorzędnych szos czeka od wielu lat na ukończenie, przedstawiając łataninę kawałków zrobionych ze zwyczajną drogą. Projektowana zdawna kolej z Łodzi do Kalisza przecięłaby terytoryum poi wiatu i poszła przez Łask. Pod względem kościelnym pow. łaski stanowi dekanat t. n. dyecezyi włocławskiej i składa się z 21 parafij Borszewice, Brzyków, Buczek, Dłutów, Dobroń, GórkaPabiańska, Grabno, Kwiatkowice, Lutomiersk, Łask, Marzeniu, Mikołajowice, Pabianice, Restarzew, Rusiec, Sędziejowice, Strońsko, Szczerców, Widawa, WolaWięzo wa i Wygiełzów. Pod względem sądowym stanowi VI okręg sądu pokoju dla Łasku i Pabianic i pięć okręgów sądów gminnych Pabianice, Wrzeszczewice, Buczek, Rembieszów, Restarzew. Pod względem administracyjnym ma 18 gmin Bałucz, Buczek, Chociw, Dąbrowa Rusiecka, Dąbrowa Widawska, Dłutów, Dzbanki, Górka Pabianicka, Lutomiersk, Łask, Pruszków, Widzew, Wodzierady, Wola Wężykowa, Wymysłów, Wygiełzów, Zapolice, Zelów. W gminach tych jest 415 wsi i kolonij. W pow. jest 37 szkół początk. 1kl. ogólnych Pabianice 2, Rydzyny 2, Łask, Widawa, Szczerców, Korabiów, Polowa, Leśniak, . Paproć holendry, Lutomiersk, Wygoda, Prusinowice, Bechnice, Chocianowice, Jutrzkowice, Ksawerów, Chechłów, Żytowice, Marków, Mogilno, Dłutów, Zofiówka, Pożdzienice, Zielęcice, Okup Wielki, Marzenin, Petrykozy, Szynkielów, Pawlikowice, Borszewice, Wygiełzów, Kurów, Buczek, Chorzeszów, Kwiatkowice. Br. Ch. Łask, wś, pow. pułtuski, gm. Gzowo, par. Dzierzenin. Łask łuż. , niem. Laske, ob. Łazk. Łaska Boża, zaśc. szlach. , pow. dzisieński, 3 okr. adm. , o 28 w. od Dzisny; 1 dm. , 7 mk. 1866. Łaskarzew, os. miejska, pow. garwoliński, gm. i par. Ł. , dawniej m. w ziemi stężyckiej, b. własność duchowna, ma os. 268, ziemi mr. 2381. Według Tow. Kred. Ziems. dobra Ł. składają się z folwarków Pilczyn i Wola Ła skarzewska, attynencyi Wójtostwo, osady da wniej msta Ł. , wsi Pilczyn, Wola Łaskarzew ska, Krupa, Sosenka, Melanów i Kasprówka, od rz. Wisły w. 12. Rozległość wynosi mr. 1253 folw. Pilczyn grunta orne i ogrody mr. 27, łąk mr. 54, past. mr. 96, zarośli mr. 22, nieuż. i place mr. 19, razem mr. 461, bud. mur. 1, z drzewa 22; folw. Wola Łaskarzewska grunta orne i ogr. mr. 81, łąk mr. 67, lasu mr. 540, zarośli mr. 2, nieuż. i place mr. 15, razem mr. 705, bud z drzewa 7; w attyn. Wójtostwo i Krupa mr. 85. Dwa młyny wodne; rz. Promik przepływa. Wś Pilczyn os. 34, z grun. mr. . 618; wś Wola Łaskarzewska os. 24, z grun. mr. 478; wś Krupa os. 6, z grun. mr. 116; wś Sosenka os. 14, z grun. mr. 233; wś Melanów os. 25, z grun. mr. 385; wś Kasprówka os. 12, z grun. mr. 249. A. Fal. Łaskarzówka, wś i dobra, pow. toszeckogliwicki, par. Rudno, przy drodze z Ujazdu do Sośniczowic; 61 bud. , 60 dm. , 746 mk. Dobra mają 2556 mr. ziemi, w tem 1608 lasu; wś 28 osad, 498 mr. ziemi, młyn wodny i folw. Wydzierów. F. S. Łaska Wola, ob. Łask m. pow. Łaskawy, folw. , pow. pleszewski; należy do dom. Klenki; 6 dm. , 95 mk. Łaski, wś, pow. owrucki. Część Ł. posiadali w XVII w. Trypolscy. Łaski, wś rząd. , pow. dzisieński, o 36 w od Dzisny, 2 okr. adm. , 7 dm. , 82 mk. 1866. Łaski, ob. Uwalica. Łaski koło Męciny, w pow. gorlickim, jest to kopalnia nafty, w której znajdują się szyby p. Fedorowicza i Jankowskiego. H. Walter i dr. E. Dunikowski Geologiczna budowa ob szaru naftonośnego zach. galic. Karpat. Ko smos, 1882, str. 281 i 473 wykazują, że w tej kopalni pod czerwonemi iłami leżą iłołupki, dalej plastyczne iły i płytowe cienkie piaskow ce. Ze względu na iły jest dobywanie bardzo utrudnionem, gdyż woda, nie mogąc się przeci snąć przez nieprzepuszczalne iły, gromadzi się przy piaskowcach, a stąd powstają zalewy i skręcenia; nadto po przebiciu menilitów szyb nie ma warunków dalszego rozwoju, chociaż jest tu wyjątkowy szyb, który i po przebiciu menilitów natrafił na warstwy ropianieckie. Na mapie adm. Kummersberga nie ma oznaczo nej tej miejscowości. Moc. Łaski 1. Nowe, niem. NeuLatzig, folw. , pow. czamkowski; 2 dm. , 28 mk. ; 19 ewang. , 9 katol. ; 10 analf. Poczta, tel. i st. kol. żel. , najbliższe w Wieleniu. 2. Ł. Stare, niem. AltLatzig, dom. , pow. czarnkowski, 4 dm. , 52 mk. ; 38 ewang. , 14 katol. ; 24 analf. Najbliższa poczta, tel. i st. kol. żel. w Wieleniu. Łaskie, wś włośc, pow. dzisieński, o 63 w. od Dzisny, 2 okr. adm. , 12 dm. , 100 mk. 1866.

Łask

Łaskarzówka

Łaski