nał Sieniąwskich, gdzie dziś biblioteka Baworowskiego, i arsenał przy cerkwi ś. Jura. o arsenałach czyt. Enc. Schneidera, t. I, str. 320; Objaśnienie płaskorzeźb na dawnym arsenale miejskim, w Dzien. Lwow. 1869, . 220 i w Strzesze z r. 1869, str. 398 z ryciną, tudzież Dod. do Gaz. Lwow. 1858, 21 i Inwentarz cekauzu we L. w Barącza Pam. dziej. pols. str. 167. Prochownia t. zw. Altermajerowska istniała jeszcze w r. 1763. Przy dzisiejszej ul. Czarnieckiego zbudowano naprzeciw koś. karmelitów 2piętrowy budynek w formie kościoła naszpichlerz miejski granarium; dziś jest tu skład wojskowy. Podczas napadów nieprzyjacielskich i oblężeń bronili miasta, obok szczupłej zwykle załogi wojskowej, mieszczanie. Ażeby nabrać biegłości w sztuce wojennej zawiązało się bractwo strzeleckie, według Zimorowicza już 1445 r. Strzelnica była pierwotnie w fosie między wałami i murami miasta, gdzie później stanęły domy niższej Ormiańskiej ulicy. W pierwszych latach zaboru trwały ćwiczenia strzeleckie dawniejszym porządkiem w fosie ciągnącej się od bramy Krakowskiej ku dzwonnicy oo. dominikanów. U bramy Krakowskiej była kamieniczka, z której strzelano. W r. 1789 wystawiono strzelnicę przy dzisiejszej ulicy Kurkowej, gdzie się dziś znajduje. W r. 1790 przybrała konfraternia nazwę Towarzystwa strzeleckiego. Czyt. Rys histor. Tow. strzelców lwow. przez Kulczyckiego, Lwów, 1848. J u r y d y k i, Po za obrębem murów miejskich rozciągające się przedmieścia nie stanowiły dawniej jednostajnie zabudowanych ulic. Szlachta i duchowieństwo nabywali tu grunta, budowali domki i wydzierżawiali takowe rzemieślnikom, ogrodnikom i zarobnikom za pieniądze lub odpowiednią robotę. Tak powstały posiadłości emfiteutyczne. Każdy taki kompleks gruntów zwał się jurydyką. Podobnych jurydyk było około 60 we L. , z których wymieniamy Chorążczyznę, Sykstówkę, Sieniawszczyznę, Zborowszczyznę, Sobieszczyznę, Bałabanówkę, Bednarówkę, Jusgladówkę, Snopków, Cetnerówkę, Mazurówkę, Wólkę Kampianowską, jurydykę Rzewuskich, Bełzeckich, Ostrorogowską, Czołhańszczyznę. Herb miasta najdawniejszy, przedstawia jacy mur miejski z 3 wieżami i otwartą bramą a w bramie lwa kroczącego na 4 łapach na prawo, ginie w pomroce dziejów swoim początkiem, sięga czasu ruskich książąt, a znajduje się na dokumencie z r. 1359. Na późniejszych pieczęciach widzimy już lwa wspinającego się. Zyg. I potwierdził 1526 ten dawny herb i pozwolił używać do pieczęci laku lub wosku czerwonego, dotąd bowiem używano tylko ciemnego wosku lub pewnej masy. W r. 1586 pozwolił papież Sykstus V używać lwa trzymającego w prawej łapie 3 srebrne pagórki ze złotą gwiazdką nad środkowym. Ces. Józ. II przyznał miastu r. 1789 herb z temi odmianami a opatrzył go nadto koroną i płaszczem heraldycznym. Rada miejska uchwaliła na posiedzeniu 15 lipca 1883 ten ostatni herb odmalować olejno na blasze dla zawieszenia w sali radnej a oprócz tego wydać chromolitograf. wizerunek jego wraz z podobiznami obu poprzednich czyt. Mnemosyne 1833 str. 363; Rozmait. 1833 str. 343; Skarbiec Polski t. I zesz. I str. 53, 54 i rycina tabl. IV. flg. 9. . Akta gr. i ziem. podają opisy pieczęci ławników t. II str. 49; IV. 81, 96, 98, 99, 101, 103, 110, 118, 134; V. 119; VI 62, 82, 100, 103, 105, 147, 166; rajców III. 23, 123; IV. 114, 119, 120, 134; V. 36, 47, 55, 68, 89; VI 86, 105, 140; kapituły II. 67; V. 114, 180; dominikanów III. 69, 82; V. 63; przeora dominikanów III. 82; franciszkanów III. 69; rzeźników, kupców korzennych, piekarzy, kuśnierzy, piwowarów, kowali, siodlarzy, garbarzy IV. 134. B u d y n k i w a ż n i e j s z e. Ratusz ma swoją historyą. Trudno oznaczyć, kiedy go postawiono. W sali ratuszowej odbywały się uczty na cześć rozmaitych osób. Posadzka była wyściełana perskiemi dywanami, szyby ze szkła weneckiego, na ścianach wisiały obrazy polskich królów, wodzów i mężów stanu, mapy zakupione r. 1567. Miasto miało własne nakrycie cynowe, srebrne dzbanki, puhary i łyżki. Trudno dociec, gdzie się to wszystko podziało. o wieży wiemy, że kamień węgielny kładziono pod nią 1489 r. Wr. 491 umieszczono na niej zegar. W r. 1535 pokryto ratusz dachówką a 1539 podwyższono wieżę i również ją pokryto. W r. 1557 reformowano wieżę. Po pożarze 1571 rozpoczęto restauracyą ratusza a 1598 ukończono. Wystawiono także pręgierz, t. j. posąg kamienny z 2 figur tyłem do siebie zwróconych, przedstawiających niewiastę z zawiązanemi oczyma i ważką w ręku jako symbol sprawiedliwości i mężczyznę z mieczem jako symbol kary. W r. 1616 zajął się przekształceniem wieży Marcin Kampian. Z uchwały rady zniósł on część dotychczasowej czworobocznej wieży, a rozpoczął budować wyższą ośmiokątną. W zach. części tej wieży kazał umieścić 5wiosłową łódź kamienną z masztem i kilkoma figurami, podobno jako symbol handlu jaki L. prowadził. Oprócz tego ozdobiono wieżę rzeźbami kamiennemi i napisami. Dawny ratusz zajmował ledwie 1 4 dzisiejszego. Do niego przytykało 11 innych domów, wąskiem tylko przejściem oddzielonych. Dawna wieża ratuszowa zawaliła się w r. 1826. W r. 1827 położono kamień węgielny pod budowę nowego ratusza czyt. Mnemosyne, 1828 Nr. 2 i 3, domy stojące obok ratusza kupiło miasto i zniosło a 1834 ukończono budowę ratusza wraz Lwów