roku kalendarz gregoryański; za jego czasów zniósł Józef II 1784 koleg. teatynów a Ormianie posyłali odtąd. swych alumnów do generalnego seminaryum utworzonego we L. ; 6, Jan Jakób Szymonowicz od 1799; 7, Kajetan Warteresowicz od 1817; 8, Samuel Cyryli Stefanowicz właściwie Ohanowicz od 1832; 9, Grzegórz Michał Szymonowicz od 1858; 10, Grzegórz Józef Romaszkan od 1876 i 11, Mikołaj Isaak Isakowicz od 1881. Archidyec. ormiańska ma obecnie 10 parafij; Lwów, Stanisławów, Tyśmienica, Łysiec, Śniatyn, Kuty, Horodenka, Brzeżany, Czerniowce i kapelanią w Suczawie. Parafie te tworzą 3 dekanaty lwowski, stanisławowski i kutski. Cały kler liczy prócz arcybisk. 20 głów z tych 8 we L. . Uderzającem zjawiskiem jest stopniowe zmniejszanie się dusz tego obrządku. Zjawisko to wywołało przed kilkunastu laty między niektórymi świeckimi i duchownymi Ormianami piśmienną polemikę o całkowite stopienie się z obrz. łaciń. czyt. Głos do ziomków obrz. orm. katol. Lwów, 1861 i objaśnienie tej broszury w Czasie 1861, 110 i myśl ta tkwi niezaprzeczenie w wielu umysłach. Dotacya arcybisk. wynosi 6000 zł. r. Czyt. M. hr. D. ,, Lwow. arcyb. orm. we L. w Enc. Kościel. , t. 12, str. 509; Schneider, Encykl. t. 1; Pierwsza w orm. naciey lwow. coadjutura i t. d. przez Augustynowicza, rkp. w Bibl. Ossol. 1739. III. Konsystorz metrop. gr. katol. Ruś Czerwoną nawrócili kapłani i zakonnicy greccy do wiary chrzęść, a biskupów na Rusi wyświęcali początkowo sami patryarchowie konstantynopolitańscy. Biskupstwo w Haliczu było z kolei 13m biskup. na Rusi. Biskupi haliccy byli sufraganämi metropolii kijowskiej; lecz gdy Tatarzy Kijów zniszczyli a polityczne znaczenie Halicza się wzmogło, niektórzy z tych bisk. przywłaszczali sobie tytuł i prawa metropolitów. Tak metropolitami byli około r. 1208 Galakteon, ok. 1239 Artym, ok. 1243 Cyryli, ok. 1244 Piotr, ok. 1290 Józef z Krywszan, ok. 1301 do 1305 Grzegórz, za którego czasów metropolia halicka miała kapitułę w Kryłosiu koło Halicza. Po Grzegorzu mianował ks. Jerzy Lwowicz metropolitą Piotra, a patryarcha Atanazy wyświęcił go na metropolitę całej Rusi. Piotr nie osiadł jednak w Kijowie lecz w Moskwie. Następca jego Teohnost 1328 nie chciał opuścić Moskwy, na co się nie godzili książęta ruscy, chcący mieć u siebie oddzielną hierarchią. Kazim. W. urządził na nowo metropolią halicką w połowie XIV w. , a z przedstawienia jego wyświęcił Filot, patryarcha konstantynop. . Antoniego 1371 na metropolitę halickiego. Następca Antoniego Szymon 1388 1396 był tylko biskupem, gdyż władzę metropolitalną zagarnął Cypryan, metrop. kijowski a później i moskiewski. Jan, wspominany na początku XV w. , zamyka szereg bisk. halickich, których odtąd nie było do 1539 r. Haliczem zarządzał metropolita kijowski, tytułujący się też halickim, przez swoich namiestników wikaryuszów, którymi często bywali i świeccy. Arcybisk. lwow. łac. Wilczek wyjednał u Zygmunta I dekret 1509, przyznający prawo mianowania tych namiestników arcybisk, lwowskim łac. i mianował Jakima Joachima Gdaszyckiego, który, otrzymawszy zatwierdzenie królewskie r. 1522, został archimandrytą lwow. Gdaszycki jednak, jako stanowczy przeciwnik unii, napominany o to przez króla, uciekł się pod opiekę Józefa II, metrop, kijow. , który go mianował swym wikaryuszem w metrop. halickiej r. 1526. Lecz w skutek zażaleń arcybisk. Wilczka król zasuspendował Gdaszyckiego, na prośbę szlachty i duchowieństwa ruskiego wyznaczył namiestnikiem kupca Iwow. Makarego Rafałowicza Tuczapskiego r. 1535, a przywilejem z r. 1539 ogłosił go władyką. Tak powstało ruskie biskupstwo lwow. Tuczapski założył swoją rezydencyą w monasterze ś. Jura i ustanowił kapitułę. Metropolita kijowski konsekrował go dopiero 1548. Po Tuczapskim następowali 2 Bałaban h. Korczak pod imieniem Arseniego od 1549; 3 Hryćko Bałaban pod im. Gedeona od 1568 i 4 przeciwnik jego Jan Łopatka Ostałowski 1576. Gedeon sprzeciwiał się zorganizowaniu bractwa stauropigialnego, skąd spory między nim a ludem. Do unii nie przystąpił Gedeon, dla tego mianował się administratorem władyctwa ze strony unii Hipacy Pociej. Na następcę przysposobił sobie Gedeon synowca swego Jonasza. Gdy ten po śmierci Gedeona 1607 przybrał imię Izajasza, musiał gwałtem zajeżdżać rezydencyą biskupa; bractwo stauropigialne i duchowieństwo bowiem nie chciało go uznać, a obrało natomiast Eustachego Tyssarowskiego, którego i król na polecenie arcybis. Załuskiego zatwierdził. Tysarowski tedy wstąpił na stolicę pod imieniem 5 Jeremiasza w r. 1607. R. 1608 wzywa go Hipacy Pociej, metropolita kijowski uniacki, przed swój sąd dla usprawiedliwienia, dla czego bez jego zezwolenia objął stolicę. Wezwanie nie skutkowało. Pociej mianuje tedy od siebie bisk. halickim Józefa Rutskiego, jako swego sufiragana. Ale ani ten biskup, ani późniejsi przez metropolitów uniackich mianowani, rządów faktycznie nie sprawowali. Tymczasem patryarcha carogrodzki, po śmierci Joba Boreckiego, metrop. kijow. nieunickiego, mianował Jeremiasza egzarchą Rusi. R. 1629 odbył się we L. zjazd duchowieństwa ruskiego unickiego i nieunickiego celem zjednoczenia się, ale bez skutku. Po śmierci Jeremiasza 1641 r. wybrało bractwo stauropigialne i szlachta ruska na biskupa Andrzeja Żeliborskiego h. Sas, któ

Lwów