1870, a na miejscu jego postawiono gimn. Fr. Józ. ; w Masz. zabudowaniu mieszczą się areszta sądu karnego; 10. koś. św. Agnieszki z klasz. karmelitanek trzewiczkowych, dziś Zakład nar. im. Ossol. ; 11. koś. i klasz. karmelitanek bosych, dziś seminaryum duchowne ob. Księga wizytacyj klasz. karm. bos. od 1642 do 1780, Rkp. w Bibl. Ossol. 1315; 12. koś. i klasz. trynitarzy, gdzie później była wszechnica, a dziś wykończają cerkiew miejską Czyt. OO. Trynitarze, szkic hist. Szajnochy; 13. koś. i klasz. dominikanek, dziś cerkiew i sem. duchowne ruskie; 14. koś. i klasz. misyonarzy, dziś koszary; 15. koś. , klasz. i koleg. pijarów, dziś szpital powszechny; 16. Masz. teatynów, dziś koszary, zwane Czerwonym klasztorem, od czerwonej dachówki, któremi był dawniej pokryty; 17. koś. i klasz. paulinów, dziś cerkiew pod wezw. św. Piotra, z klasztoru niema ani śladu; 18. koś. św. Urszuli z klasz. dominikanówobserwantów, dziś zbór ewangelicki; 19. koś. i klasz. brygitek, dziś dom kary dla mężczyzn; 20. koś. i klasz. kanoniczek de Saxia, 21. koś. Podniesienia ś. Krzyża; z obu nie ma dziś śladu; 22. koś. św. Marka, fundowany 1626 r. przez Zuzannę z Kampianów Ostrogórską, zniesiony 1786; dziś w tem miejscu szkoła lasowa. B. Cerkwie obrz, gr. katol. 1. Cerkiew metropolitalna pod wezw, ś. Jerzego. Była to dawniej cerkiew konwentualna bazylianów, których klasz. stał tam, gdzie dziś mieszkania kanoników i kancelarya konsystorza. Wagilewicz Ak. gr. III, 44 powiada, że cerkiew tę i monaster zbudowano jeszcze w XIII w. Zimorowicz twierdzi, że Lew założył tę cerkiew i monaster na żądanie swego stryja Bazyliszka, który tu wiódł pokutniczy żywot za swe występki. Zubrzycki mówi, że Kaz. W. spalił dla postrachu Lwowa monaster św. Jerzego, a być może, że i cerkiew wtedy spłonęła. Chodyniecki, opowiadając dalsze losy cerkwi, mówi, że w r. 1364 archimandryta Eutymiusz, zrzuciwszy drewnianą cerkiewkę, założył fundamenta pod murowaną i po lecił budowę architekcie Doremu; budowę tę ukończono ostatecznie dopiero 1737 r. Ale już 1746 rozpoczął arcybiskup At. Szeptycki na jej miejscu nową, wspanialszą budowę, dziś istniejącą, której dokończył następca jego Leon Szeptycki. Cerkiew ta, wspaniała, ślicznie położona na wzgórzu, budowana jest w kształcie krzyża, z rotundą we środku, w stylu odrodzenia, ma piękną facyatę, zewnątrz ozdobioną wazonami i statuą św. Jerzego z piaskowca. Ołtarzy jest 7. W najnowszych czasach odnowiono wnętrze i pomalowano na świeżo, a na ścianach wymalowano portrety arcybisk. Szeptyckiego, Angełłowicza, Lewickiego, Jachimowicza i Litwinowicza. Jest tu obraz M. B. pochodzący z Trembowli a obok niego wiszą na łańcuszkach 2 kule; jedną z nich strzelał Turek do Szumlańskiego pod Żurawnem roku 1676, a drugą pod Wiedniem 1683 czyt. Swodn. litopys Petruszewicza, str. 181 i 204. Staraniem At. Szeptyckiego i Sylwestra Malskiego stanął także obok cerkwi w miejsce drewnianego murowany klasztor o 2 piętrach. Rząd austryacki kazał bazylianom ustąpić z tego klasztoru i przeznaczył go na mieszkanie kanoników, kanc. konsyst. i dom correctionis cleri w r. 1817. W czasie sporu między władykami Eust. Świstelnickim h. Sas a Janem Szumlańskim, gdy r. 1668 ten ostatni otrzymał potwierdzenie Jana Kazim. , a metropolita Winnicki, mając biskupstwo i cerkiew ś. Jura z monasterem w administracyi, ani go uznać, ani do rezydencyi wpuścić nie chciał, Szumlański, ze swym stryjem Aleksandrem i inną szlachtą, uderzył na czele 200 uzbrojonych ludzi w nocy na monaster, w którym metropolita przebywał, zdobył go wyrąbaniem bram, przyczem kilkunastu kapłanów i szlachty ze strony Świstelnickiego poległo, wielu zaś raniono i uwięziono. Metropolita, w głowę szablą cięty, spuścił się z okna i uciekał, a dopędzony, okupił się złotym łańcuszkiem z szyi; postradał także srebra i ruchomości, jakie miał w monasterze. Czytaj O dzwonach w cer. ś. Jura, Czas. nauk. zakł. Ossol. 1831, zesz. 4, str. 122; 1834, I, 41; II 129 i III 241; Galicya w obrazach zesz. VII; Lwowianin, 1835, str. 105; Przyj. domu, 1853, str. 101, 106, i 316; Tyg. ilustr. 1861, str. 229 i 238; Sobor św. Georgia, Zoria hałycka, 1852, str. 196; Die griech. kath. Metropolitankirche, Galizia, 1841, 16; Obraz M. B. Trembowelskiej, Rozmait. 1830, str. 229; Monaster św. Jerzego, Rkp. w Bibl. Ossol. 1087, str. 233; Księga dziejów zakonu św. Bazylego w monast. lwow. św. Jura, Rkp. tamże, 2112; Biblioth. monas. Leop. Set. Georgii, Rkp. tamże, 2396. 2. Cer. miejska pod wezw. Wniebowzięcia N. P. , zwana pospolicie wołoską lub stauropigialną, była. już 1510 r. i to murowana, a administrowali nią świeccy duchowni. R. 1527 zgorzała, a choć gmina ruska starała się ją odnowić i dachem pokryła, to mury tak były przepalone, że gmach chylił się do upadku. R. 1547 wydali lwow. bisk. Makary Tuczapski i przemyski Arssin odezwy do prawosławnych o wsparcie tej cerkwi, a gdy składki nie wystarczały, udali się Rusini do Aleksandra, hospodara Multan, o pomoc. Ten kazał budować swym kosztem od r. 1553 do 1559, a nową cerkiew pokryto miedzią. Około 1567 począł bezdzietny obywatel lwow. , Rusin, Dawid, przy cerkwi murować swym kosztem wieżę, a gdy ta po 2 latach murowania się zawaliła, począł budować Konstanty Korniakt wspaniałą, wysmukłą, do dziś istniejącą wieżę

Lwów