o piętrze, drewniane zabudowanie z tegoż klasztoru. Lecz w tymże roku zgorzało. Zdaniem j Łepkowskiego i Jerzmanowskiego r. 1849 można rozpoznać fundamenta, które wskazul ją szczupłą budowę klasztoru. Szkoła parafialna, do dziś dnia tu istniejąca, pochodzi z XV wieku. W inwentarzu z r. 1608 kopia ex Libro benef. wyznaczone i ograniczone jest pole, jako dochód Rectoris Scholae. Co się tyczy dawnego kościoła, to pełno w nim pamiątek starożytnych. Ściany jego zdobiły piękne alfresca, z których barwy dziś obleciały. Ołtarze pięknemi rzeźbami pokryte. Przenośne ołtarze Marya i ś. Mikołaj, pięknie w sposobie bizanckim malowane, zasługują na uwagę. Godny też wspomnienia niewielki przenośny ołtarz na desce malowany Chrystus na krzyżu; obok klęczą mieszczanin i mieszczka nowotarscy. W wielkim ołtarzu pokazują słynną cudami Maryą. Jest to posąg nieszczególnej roboty, do którego lud okoliczny wielkie ma nabożeństwo. Go dniej szy uwagi posąg Maryi, dawniej w wielkim ołtarzu będący, dziś po prawej stronie chóru w kościele postawiony. Dzwon jeden ma napis Anno Domini millesimo quingentesimo sexto 1506. Drugi nosi napis Fudit Johan. Georg. Knobloch Neosoli A. D. 1795. Transfusum ex. .. nis Onimphi Tobiaszky, parochi Ludzimirensis, ordinis cistercensis. Według Łepkowskiego i Jerzmanowskiego Podróż po Galicy i, 1849 r. nad wszystlco uwagi godną jest sygnaturka, na której napis Jesus Marya Jozeph 1229. Według tego sygnaturka ta na pięć lat przed erekcyą kościoła miała być laną. Napis ten powyżsi badacze zupełnie mylnie odczytali. Nie zawiera on w sobie żadnej daty i opiewa Jesus Cristus Maria Mater ejus Nadmienić winienem, że czwarty wyraz przedstawia niezgrabne skrócenie mat eius. Widać, że ludwisarz nie znał skróceń dy3 lomatycznych; wyłatał więc skrócenie, jak mu się zdawało. W czwartym tym wyrazie upatrzyli powyżsi badacze datę lania tego dzwonka, t. j. r. 1229, co sprzeciwia się znowu dacie erygowania kościoła. Cystersi szczyrzyccy do niedawna, bo do r. 1824, posiadali kościół i probostwo L. O bytności ich świadczy alfresco po za wielkim ołtarzem, z podpisem, erekcyą opowiadającym. W malowidle tem, zeszłego zaledwie wieku sięgającem, wystawiony jest Teodor Cedro w chwili nadania cystersom opactwa. Do parafii ludźmirskiej należą wsi Krauszów, Długopole i Rogoźnik, liczy razem rzym. katol. 2118, żyd. 14, z czego na samą L. przypada 615 dusz rzym. katol. Co do nazwy wsi L. , krąży podanie ludowe. W czasie napadu Tatarów, Polacy spotkali się z nimi na polach Ludźmirza i zostali na głowę pobici. Tatarzy po zwycięstwie ucięli każdemu trupowi po jednem uchu i temi uszami napełnili dziesięć worów, o woź w miejscu gdzie obrzynano uszy, stanął Krauszów, a Ludzmirz tam, gdzie je odmierzano worami Goszczyński, Dziennik Podróży do Tatrów, str. 101; Baliński i Lipiński, Star. Polska, t. II, 229. Ob. KramzÓw. Tradycyjnego tego wywodu nazwy L. nie usprawiedliwiają dzieje. Dyplom erekcyjny kościoła w L. z r. 1234 podaje nazwę Ludemer, dyplom z 11 maja 1235 r. , w którym Mikołaj kustosz i Herman, kanonik katedry krak. , poświadczają, że Teedor Cedron wieś Goduszę dzisiejszy przysiółek Gruszowa, i część wsi Gruszowca darowi zakonowi cystersów w L. , powiada najwyraźniej claustro, quod nocatur Ludzimierz, a dyplom w r. 1238 nadany w Jędrzejowie ma Ludemir. Tatarzy zaś mogli tu najwcześniej pojawić się r. 1241; czy atoli Tatarzy tu byli, wątpić należy. Br. G. Lubbe niem. , jez. , przez które przepływa Drawa, po wyjściu z jeziora Drahimskiego. Por. Drawa. Luebben niem. , ob. Lubin. Luebbeuail niem. , ob. Lubnjów i Lubń Luebclieii niem. , wś, pow. górski na Śląsku, par. GrossOsten. Luebeil niem. , ob. Lubno, Lubin, Bukowa, Lueben niem. al. Bukowieck lewy dopływ odry, płynie pod miastem tegoż nazwiska. Liieberose niem. , ob. Luboraz, Luebkau niem. , ob. Luibkowo, Luebzeni niem. , ob. Lubczyn. Lueckerwitz niem. al. Lickerwitz 1346 r. Locarsowiczej wś, pow. trzebnicki, parafia Schawoine. Luedtkenfiierst niem. , wś i dobra, pow. świętosiekierski, st. p. Eisenberg. Luemir dok. , Lochner, Lokrnan, Locknan, nazywało się Charzykowskie jezioro, czyli, jak dziś mówią, Karzyki Charzyki, Charzykowy, w pow. chojnickim. Za pomorskich książąt także gród istniał w lesistych tych i z natury obronnych okolicach. R. 1326 jezioro Luemir stanowiło granicę między Sępolnem i Konarzynem, w tem miejscu gdzie rz. Brda do jez. tego wpadała. R. 1374 Winryk Yon Kniprode, mistrz w. krzyżacki, pozwala w borach po nad jez. Lockmer brać drzewo do potrzeby Mikołajowi Korcspan ze wsi Chojniczki. Por. Charzykowsse jezioro. Lueppnow niem. , ob. Lepno. Luessen niem. , r. 1383 Lussen, wś, pow. strzygłowski na Śląsku, ma kościół katol. fil. par. Strzygłów. Luethin dok. , ob, Leuiken. Luetjenkrug niem. , leśnictwo, pow. między chodzki, ob. Karczemka. Luetzen niem. , ob. Łuiyn Lvcyn. Lug, ob. Łuh. Lug niem. , ob. Sagarlug,

Lübbe

Luebben

Luebbeuail

Luebclieii

Luebeil

Lueben

Luebkau

Luebzeni

Lueckerwitz

Luemir

Lueppnow

Luessen

Luethin

Luetjenkrug

Luetzen

Lug