wać w Słowniku geograficznym. Ciekawy jest opis powinności poddanych zamkowych lucyńskich Na robotę niedziel 6 przez Rok chodzić mają z koniem, dokąd zamkowe rozkazanie będzie. Na straż według zwyczaju kolejno, ile tego potrzeba będzie, chodzić mają. Osobliwie do budowania zamkowych potrzeb na tydzień przez Bok po dwa z każdey służby a nie więcey, miasto gwałtu, chodzić mają, do czego rozkażą. Dolą mają dawać od wszelkiego zboża, które siać będą na każdy Rok, także y len, który siać będą, niepotrącając w to lnu pogostowego. Podwód 3 do Wilna abo do Rygi przez Rok z kaźdey służby, halek Dziesięć do budowania Zamkowego z każdej służby iakich trzeba. Lecz już niedługo podtrzymywano budowania tego, jak widzieliśmy wyżej, nader słabo bronionego kresowego zamku. Podczas prowadzonej na początku XVIII w. wielkiej wojny północnej zajęty został przez Szwedów. Zburzone przez nich szańce nie były już więcej odnawiane; zamek zamienił się na malowniczą ruinę a i leżące u podzamcza miasteczko niemal zupełnie zniszczone zostało. Przy rozbiorze Polski r. 1772 L. , jako składowa część Inflant polskich, razem z Białą Rusią dostał się do Rossyi; w roku zaś 1778, przy utworzeniu prowincyi dźwińskiej, a później połockiego namiestnictwa, został powiatowem w niem miastem. Na mocy cesarskiego ukazu z dnia 12 grudnia r. 1796 połączono namiestnictwa połockie i witebskie w jedne białoruską gubernią, etat której z 31 grudnia tegoż roku pomiędzy szesnastu jej powiatami wymienia i lucyński. Cesarski ukaz z 20 lutego 1802 r. , z gubernii białoruskiej wytworzył dwie niezależne gubernie, mohilewską i witebską, a etat ostatniej z d. 12 czerwca wymienia r. 1778 z miasteczka na miasto podniesiony L. , jako stolicę powiatu. L. dnia 21 września r. 1781 otrzymał osobny herb, który od rzeżyckiego różni się tem, że uzbrojony rycerz czyli raczej pogoń litewska nie na gronostajowem polu jak w Rzeżycy, ale na czarnem jest umieszczony. Po przyłączeniu L. do Rosyi w r. 1772, liczono w nim zaledwie 195 mieszczan po większej części katolików i 32 żydów. W r. 1864 liczba mieszkańców L. dochodziła do 3520, w ich liczbie było 1200 katol. , 37 protest. , 54 rozkoln. i 1773 żyd. Spis ludności z r. 1881 wykazał 5258 mk. a domów 754, z których większa część na nazwę domów nie zasługuje. W tymże czasie posiadał Lucyn kościół parafialny rzymsko. kotolicki 1, kościołek protestancki 1, cerkiew prawosławną 1, synagogę 1 i 4 żydowskie domy modlitwy. Najstarszą z przytoczonych świątyń jest kościół katolicki drewniany, założony w r. 1686. Istniał tu wprawdzie już nierównie dawniej kościół, jak tego liczne mamy dowody, alekilSłownik geograficzny. Tom V. Zeszyt 54. kakrotnie burzony w czasie klęsk wojennych, często tę okolicę kresową nawiedzających, w końcu wieku XVI został przez katolików odbudowanym i wkrótce potem przez luterskiego pastora zajętym. Czytamy bowiem w przytoczonej powyżej lustracyi zamku lucyńskiego z r. 1599 Jest Kościołek drzewiany na Gorze przed Zamkiem za Mostem, przez teraźniejszego Starostę zbudowany, natyntóeteszmieyscu oddawna bywał, ktory wróg spalił. Do ktorego, iakośmy od Szlachty tameczney wiadomość wzięli, dwie Służbie należały, iedno iż nie mogli wiedzieć na ktorym mieyscu, a w Rewizyi Pana Skuminowey de. anno 1583 znaczy się, że te Służby były nad Jeziorem Lucen nazwanem. Nayduie się tez w teyże Rewizyi Pana Skumina, że Pleban miał pod zamkiem Folwareczek, do ktorego ziemi należało na 40 Beczek żyta, ale o tym nikt sprawy dać nieumiał na ktorym mieyscu, gdyż Poddanych starych coby się tam rodzili nie było, wszystkie wróg wysiekł, a teraźniejsi są przychodniowie; iednak powiadali, że ta Gora między Jeziorem przed Zamkiem Kościołowi należała. Teraz minister Jewangielicki ten Kościół trzyma. Folwareczek zaś ma swoy na ziemi chopskiey Zamkowey za jeziorem Dunaklem, do którego ziemi tak wiele ma, ile zrobić może. Przytoczony już przez nas Inwentarz starostwa lucjmskiego y podanie zamku y naiasta, anno 1646 die 18 dec, nic o kościele nie wspomina, gdyż w tym czasie już tam żaden kościół nie istniał, jak to się wykazuje z niemniej ciekawego dokumentu jaki mamy przed sobą, a którego tytuł Erectio Ecclesiae Lucinensis Anno 1686 m. Octobris 19 die. Naznaczeni konstytucyą sejmu warszawskiego z r. 1683 komisarze królewscyy i rzpltej Aleksander Kotowicz biskup wileński. Konstanty Brzostowski biskup smoleński, Otton Frydryk Felkierzamb wojew. czernihowski, Eustachy Grotu z kaszt. żmudzki, Aleksander Mosiewicz marsz. lidzki, Władysław Sokołowski podkomorzy inflancki, sejweryski i nizański ssta, Teofil Plater wojski inflancki, ssta inturski, oraz Jan Humowski podczaszy zakroczymski, oświadczają we wstępie tego dokumentu erekcyjnego, iż odprawuiąc się dla ufundowania w Xięstwie Infiantskiem Chwały Bożey y Dóbr pro sustentatione Kapłanow, ktorey Constitutii tenor de verbo ad verbum tak się ma Ponieważ komisya z Grodzieńskiego Seymu naznaczona sub titulo Approbatio kościołów Inflantskich, zda się być partibus gravaminosa, iako Urodzeni Posłowie Ziemscy Xiestwa Inflantskiego deduxerunt. Chcąc tedy Religionem Romauam Catholicam, quam florentissimam mieć w tey Ziemi, powagą Seymu teraźniejszego ad instantiam Urodzonych Posłów Ziemi tameczney naznaczamy ex praesentibus do nowey komisyi 30

Lucyn