wydanym zabezpieczył. Kiedy prawo o miastach zapadło na sejmie czteroletnim, król Stan. August wydał dla K. z przedmieściami i słobodą Pilipowką przywilej renowacyjny 1792 r. , mocą którego nietylko wszystkie dawne prawa mu zatwierdził, ale na zasadzie konst. sejmowej pomnożył i rozszerzył, za wolne je uznając, od wszelkiej juryzdykcyi ziemskiej, zamkowej i starościńskiej wyjmując i tylko sądom asesorskim podległem czyniąc. Nadto tymże przywilejem całe terytoryum do tego miasta należące, mieszczanom kors. własnością dziedziczną nadał Arch. JZR. , część 5, t. I, str. 539. Jakoż tego jeszcze roku, na mocy konst. sejmowej i tegoż przywileju, m. K. magistrat swój urządziło i sąd miejski obrało. Ale ks. podskarbiemu nie udało się zebrać owoców swych starań i pracy wszystko poszło na marne. Za zmianą krajowych okoliczności książę, wyniósłszy się do Włoch, wszystkie dobra swoje rozprzedał, a że sstwo kors. było emphtensis na lat 50, rząd rosyjski zapłacił mu 100000 rs. Roku zaś 1799 d. 20 stycznia, ukazem Rządzącego Senatu, Najmiłościwiej mczko K. z przyległościami zostało nadane generałowi ks. Piotrowi Łopuchinowi Istor. mater. iz archiw. Gubernskoho Prawienia. Ks. Paweł Łopuchin, syn Piotra, dawny pałac rozprzestrzenili przyozdobił. Przepyszny też ogród angielski przez niego został założony z wielkiem znawstwem i na wielki rozmiar. Sród ogrodu orze się głębiną stromych skał rzeka i na mnóstwo dzieląc się ramion, roztrąca się, szumi i pieni, a z gęstego drzew płaszcza tu i ówdzie kształtne i wypieszczone wyglądają domki, owite zieloną siecią bluszczu i w bzowych utulone krzakach. Wszystko to ponętnie zatrzymuje oko. W pałacu malowidła i obrazy zagranicznych i rossyjskich mistrzów; kilka marmurowych statui i biustów, dłuta Thorwaldsena i Kanowy; tudzież kolekcya rzadkich numizmatowi broni starożytnej, oraz zbiór starożytności wykopanych w K. , a składający się z zabytków grobowcowych, popielnic, naczyń złotych, łańcuchów, paciorków. Mieszkańcy twierdzą, że niema miejsca w K. , na którem kopiąc, nie natrafionoby na potłuczony gruz, starożytność lub kości. Dzisiejsze mczko żadną budową, żadnym pomnikiem nie przypomina starożytnego pochodzenia. Jesito mczko, jak wszystkie inne, z żydowskimi zajezdnemi domami i chałupami, a całą jego ozdobą są skaliste brzegi i wyspa na rzece Rosi, na której się wznosi pałac książęcy. Z drugiej strony miasta na drodze ku Tahańczy są tu wysokie wały i przekopy; miejsce niegdyś warowne. Pod te ogromne szańce schronił się ubogi kościołek katolicki, albo raczej kapliczka. Naprzeciw zamku stoi wspaniała murowana cerkiew ruska, Preobrażeńska, zbudowana przez ks. Piotra Łopuchina. Druga Ilińska z drzewa, zbudowana w 1701 r. O 7 w. od K, na wyspie śród lasu stoi monaster pustynny Onufryjski. Był on fundowany w połowie XVII wieku przez Graegdrza Hulanickiego, pułkownika korsniskiego. Tu w tym monasterze umarł metrop. kijowski Dyonizy Bałaban w 1663 r. tu w tymże roku mnichem został Jerzy Chmielnicki. Cerkwie dawne w K. były cerkiew Sergiejska niewiadomo gdzie stała; Rożdestwa Boharodzicy za miastem; Nikołajewska znajdowała się tam gdzie dziś pożarna baszta; Woskroseńaka i Spaska gdzie dziś sadyby Baranowa i Chwesenki. Dziś w K. mieszk. obojej płci prawosł. 2245; katol. 158; protest. 135; żydów 2000. Domów 400 żydowskich i 300 chrześciańskich. Wsie następne należą dziś do K. Arbuzin, Neterebka, Sachnowka, Browachy, Korniłowka, Sotniki, Sitniki, Samoridnia, Pieszki, Wyhrajów, Dacki, Taraszcza, Sieliszcze, Suchiny, Kwitki, Pietruszki, Karaszyn, Listwin, Kiczyńce, Turkińce, Pruszylce, Moryńce, Nabutów, Hnojenki, Nechworoszcz, Huta; razem 9226 dusz męskiej płci i 51132 dziesięcin ziemi. Z nowszych wspomnień wypada zanotować, że w 1855 r. wojsko rozpędziło zbuntowane tłumy włościan ob. Pośmiertny rozkaz Otca Ant. Kowalskoho w Kijewskoj Starinie, m. luty 1882, t. I, str. 387. Rodem był z K. . Jan Kopecki, artysta malarz, który żył w pierwszych latach panowania Stan. Augusta w Warszawie, i gdzie zostało po nim kilka znanych jego pędzla portretów Przegląd nauk. , 1845, t. II, str. 577, i Słownik malarzów E. Rastawieckiego, t. I, str. 334. Oto wykaz imienny dawnych starostw korsuńskich 1590 Aleks. ks. Wiszniowicki; 1616 1625 Jan z Żurowa Daniłłowicz; 1631 żona jego Zofia z Żółkwi Daniłłowieżowa, wojewodzina ruska; 1631 1636 Stanisław Daniłłowicz; 1660 Jan Leszczyński woje w. poznański; 1674 Samuel Leszczyński oboźny w. kor. ; 1686 Stanisław Jabłonowski het. w. kor. ; 1687 Józef Aleks. Jabłonowski, wojew. nowogródzki; 1715 Teofila z Granowa Jabłonowska; 1765 Roch Jabłonowski; 1775 Kacper Rogaliński, posiadacz emfiteutyczny; 1780 Stan. Poniatowski, podskarbi litew. Oto zaś kolej następstwa podstarościch i gubernatorów nie zupełnaj 1599 Roznoszyński; 1616 Stanisław Kraszewski; 1637 Przedrzymirski; 1646 Misiun dzierżawca; 1746 Błoński; 1761 68 Suchodolski; 1795 Jaczewski. Pułk zaś kozacki kors. miał następnych pułkowników 1634 Kiryk Czyż z ręki rzplitej; 1637 38 Maksym Nestorenko; 1643 Żabokrzycki z ręki rzplitej; 1648 Oleksy Tucko; Moroz albo Mrozowioki szlachcic; .. .. Iwan Mozyra. .. .; 1650 Łukjan Mozyra; ,. .. Hubajło; 1656 Iwan Pe