163, dm. 61. Par. i szkoła w miejscu, poczta Tczew. Odległość od Malborka 2 1 2 mili. Do większych posiadaczy zaliczają się Grossgrundbesitzer Teod. Göhrtz z obszarem ha. 184, Gustaw Mierau 92, Fryder. Reschke 93, Robert Weichbrodt 82, fabryka cukru 220 ha. , hoduje rasę breitenburską i shorthorn. R. 1317 Karol z Trewiru mistrz w. krzyżacki, wystawił pierwszy znany przywilej dla tej wsi, podług którego osadnicy dawali od włóki czynszu po 1 i pół grz. ; otrzymali nadto 1 wł. wolną celem utrzymania przewozu przez Wisłę; także i prawo małego rybołóstwa było mu nadane. Niemieccy tutejsi mieszkańcy sprzyjali luteranizmowi; r. 1600 przybył tu pierwszy pastor luterski Jerzy Bühle. R. 1870 założono w L. wielką fabrykę cukru na akcye urządzoną, pierwszą w Prusach zach. , odkąd jedyna fabryka w Scharfenort pod Gdańskiem r. 1846 podupadła dobrem swem nadzwyczaj powodzeniem stała się przyczyną do założenia wielu innych nowszych fabryk w Prusiech. 5. L. , niem. Lissowo, wybud. do Żukowa, pow. kartuski, par. , szkoła i poczta w Żukowie. Dr. Hirsch N. Preuss. Prov. BL III, 14 przypuszcza, że pierwotnie w dokumentach nazywało się Sulislawe, które Mestwin I darował klasztorowi pp. norbertanek w Żukowie. Co jednak o tyle jest nieprawdopodobnem, że L. w następnych czasach znajduje się w posiadaniu krzyżaków. Dopiero za mistrza wielkiego Karola z Trewiru r. 1316 nabyły panny L. z kilku innemi wioskami wzamian za ustąpione krzyżakom Grabowo za Świeciem. Po okupacyi przez rząd pruski zabrano pannom i wydane później na własność prywatną. Ob. Klasztory żeńskie w dyec. chełmińskiej, str. 54. 6. L. , os. , pow. kartuski, w okolicy lesistej, niedaleko Borzestowa, umieszczona na wojskowych mapach a w skorowidzach jej nie ma. 7. L. al. Lesewo z kaszubska, niem. Lissau, dok. Liniszcza, rycer. dobra, pow. gdański, po jednej stronie okolica leśna, przy granicy pow. kartuskiego. Obszaru obejmuje roli ornej wraz z folw. Malęcinem ha. 312, łąk 43, lasu i, nieuż. 7, ogółem 365. 88 ha, ; samo dla siebie liczy L. mr. 1433, katol. 45, ewang. 81, dm. 15. Par. Prągowo, szkoła Bielkówko, poczta Pruszcz. Hodowla i wyprzedaż tuczonych owiec. Odległość od Gdańska 2 i pół mili. Dziedzic Emil Cremat. R. 1284 książę Mestwin II zapisuje tę wś na własność Piotrowi, synowi Globuny. R. 1362 Kersylies de Knydiswarte, komtur gdański, zapisuje prawem polskiem na dziedziczną własność połowę dóbr L. Bogdanowi i Jakóbowi, którzy przez 6 lat wolni byli a reysa et ab exactione et a vacca et a porco et a falcatione feni etc. Po upływie zaś 6 lat czynić nam będą od tej połowy, co i inni czynią, prawo polskie rycerskie jus polonicum militare mający. Ob, Odpisy Dregera w arch. w Peplinie, str. 50. W XVIII w. po siadali L. możni Lindowie, którzy tu kaplicę domową utrzymywali. Roku 1875 natrafiono w tej wsi przy oraniu pola na grób skrzynko wy, z którego między innemi wydobyto dwie urny twarzowe, oddane do muzeum towarz. przyrodników w Gdańsku. 8. L. , niem. Lis sau, rycerskie dobra, powiat wejherowski, nad strugą Czarną, która młyn tu należący obraca, opodal traktu bitego gdańskokroko wskiego. Obejmuje oprócz dóbr. młyn i Wa rzewo, obszaru włók 35, katol. 10, ewang. 75, dm. 15. Par. Żarnowiec, szkoła w miejscu, poczta Krokowo. Odległość od Wejherowa 2 3 4 mili. L. oddawna przyłączone było do dóbr obszernych hrabstwa Krokowa, własności hr. Krokowskich. R. 1342 na granicy z Sobienczycami, gdzie prowadziła droga, znajdo wało się błoto Kaliszcze Małe, a nieco dalej Kaliszcze Wielkie. R. 1352 Kersilice von Knydiswort, komtur gdański, nadaje braciom Boh danowi i Jakóbowi połowę dóbr L. prawem polskiem; po upływie 6 wolnych lat zobowią zani czynić, co to prawo przepisuje. Około r. 1400 Właściciele oddają czynsz jeszcze staro polski, krowy i świni; na wojnę dostawiają je dnego zbrojnego. Obecny dziedzic Döring v. d. Wickerau hr. v. Krockow. Kś. F. Lisewo, niem. Lissewen, Lyssewen dok. Lissou, Lissowen, Liszowa, Lissowa, wś, pow. lecki, st. p. Borzymy; leży tuż nad granicą polską. Walter Kiekierzyc, wójt lecki, nadaje Bartoszowi Rykaczowi 5 włók sołeckich na prawie chełmińskiem, celem lokacyi wsi dannickiej na 40 włókach w L. między jeziorami rajgrodzkiem i białojańskiem Biała. Dan w Ełku r. 1474. R. 1481 był proboszczem w L. kś. Jan z Gostrowa de Gostrovia z dyecezyi płockiej, a r. 1486 został nim kś. Maciej, również z dyec. płockiej ad praesentationem domini Rudolphi Tiplerszkirche, comnendatoriae in Reyn vicegerentis. R. 1500 piastował ten urząd proboszczowski Paweł plebanus. R. 1559 nadaje książę Olbracht plebanowi lisewskiemu Wojciechowi Grodzickiemu 2 wł. w L. i 2 w Grądzkich. R. 1600 mieszkają w L. sami Polacy Ob. Kętrz. , O ludn. pols. w Prusiech, str. 452. Tutejszy kościół katolicki zgorzał r. 1803 i nie odbudowano go tu już więcej; za to stanął r. 1815 nowy kościół w Borzymach Ob. Script. rer. Warmiensium, str. 390 i 407. Por. Ełk, II, 348. Kś. Fr. Lisewo al. Szparki ob. , pow. jańsborski. Lisewo, wś w pow. lęborskim, ziemi pomorskiej. Lisewo, niem. LissewerSee, jez. , pow. lecki, odnoga wielkiego jez. rajgrodzkiego, na gra nicy Król. Polskiego; do niego uchodzi przy Krzypkach struga Przepiórka. Kś. Fr,

Lisewo

Lisewo