tocka. 2. L. folw. , pow. wiłkomierski, par. owancka; własność Józefa Burego. Lilki, ob. Leonpol. Lilla, folw. , pow. krotoszyński, 5 dm. , 46 mk. ; należy do dom. Baszkowa. Lillischken al. TiternJahn niem. . wś, pow. kłajpedzki, st. p. Karlsberg. Lilsupie, por. Jaswojnie. Liłowiany, wś i dwór własność Abramowicza, pow. rossieński, par. pogromoncka. Llman, ob. Limany, Limańcie, wś rząd. , pow. wileński, 2 okr. adm. , o 60 w. od Wilna, 14 dm. , 168 mk. katol. 1866. Limanowa do drugiej połowy XVIII w. Illmanowa, msto pow. w Galicyi, leży w małej równinie, otoczonej ze wszystkich stron górami, 405 m. npm, , nad potokiem Starą wsią, dopływem Sowliny, uchodzącej z praw. brzegu do Łososiny, o 25 kil. od N. Sącza, o 40 kil. od Bochni, o 105 od Biały. Miasto jest zabudowane w czworobok parterowemi, po większej części drewnianemi domami. Z rynku rozchodzi się kilka bardzo krótkich ulic. Domy mają starym sposobem poddasza, przez co całe połacie wydają się jakby były pod jednym dachem. Przez miasto prowadzi murowany gościniec z Bochni do Nowego Sącza i droga powiatowa do Chomranic na wschód. Miasto ma powierzchni 246 mr. i 730 sążni kwadr. , 187 dm. , w tem 3 mar. , 1408 mk. , z których 1010 wyznaje religią rzym. katol. a 398 izr. Rzemieślników 27, sklepów 31, szynków 8. Majątek gminy wynosi 4850 zł. , dochód z r. 1882 przyniósł 1240 zł. w. a. Ludność trudni się przeważnie szewstwem, szczególniej wyrobem grubego obuwia, używanego przez włościan, które spienięża na jarmarkach w miejscu i sąsiednich miasteczkach. Jest tu parafia rzym. katol. , c. k. starostwo i urzędy z niem połączone, rada powiatowa, sąd powiatowy, urząd pocztowy, stacya telegraficzna i apteka. Oprócz tych. urzędów, zajmujących murowane domy, jest jeszcze szkoła 4klasowa mieszana, wydział okręgowy towarzystwa kredytowego ziemskiego i szpital ubogich, założony przez plebana ks. Jana Duszyńskiego w r. 1834, dla zaopatrzenia 10 ubogich chrześcian, utrzymywany z dochodow pobliskiej wioski Lipowego. W najbliższej przyszłości ma być tutaj otworzona stacya kolei żel. transwersalnej na linii ŻywiecNowy Sącz. Z przeszłości L. wypada jedynie zanotować mężną i skuteczną obronę mieszczan przed napadem zapiłych i rozjuszonych tłuszcz w czasie smutnych wypadków lutowych w r. 1846. W L. odbywają się jarmarki w pierwszy dzień po Nowym roku, po święcie P. Maryi Gromnicznej, po niedzieli Laetare, po niedzieli Conductus, w dzień śś. apostołów Filipa i Jakóba, ś. Wawrzyńca, nazajutrz po ś. Michale, po Wszystkich Świętych, w dzień ś. Marcina bisk. i ś. Tomasza, t. j. 8 razy na rok. Kościół paraf. jest drewniany, niewiadomej fundacyi i założenia. Przechowają się przy nim metryki od r. 1640. Do r. 1602 zawiadywali parafią kanonicy regularni de Poenitentia, zwani w Polsce Markami, później zaś duchowieństwo świeckie. Do majątku paraf. należy rola Gorzeńskowka i wś Lipowe, zapisana przez plebana ks. Jana Duszyńskiego w 1834 r. na utrzymanie wikaryusza i domu ubogich. Na cmentarzu znajduje się drewniana kaplica, fundowana przez plebana Stefana Duszyńskiego w r. 1799, obecnie prawie zupełnie zrujnowana. Parafia należy do dyec. tarnowskiej, dek. tymbarskiego, obejmuje wsie Lipową, Starą Wieś, Mordarkę, Sowliny i Szarysz. Ludność całej parafii liczy 6987 rzym. katol. i 450 izr. Pos. wiek. Józ. i Fr. Marsów ma 14 mr. roli; mniejsza 235 roli i 64 mr. lasu. Graniczy na płn. z Sowlinami, na wsch. z Mordarką, na płd. z Starą Wsią a na zach. z Lipową. Powiat limanowski ma obszaru 9. 4434 kwadr. miriam. 16. 41 mil kwadr. i 67692 mk. z tej liczby 33050 męż. , 34642 kob. ; 65617 rzym. katol. , 6 gr. katol. , 51 ewang. , 2018 izr. ; po polsku mówi 67567, po niemiecku 116, w 97 osadach i 92 gmin. katastralnych. Obejmuje kraj pagórkowaty i górzysty, średniej urodzajności, wznoszący się ku płd. ; w dorzeczu Łososiny w części płn. i wsch. , w dorzeczu Raby w części zach. a w dorzeczu Dunajca w części płd. Na milę kwadr. wypada 4483 mk. czyli 80 na klm. kwadr. Są tutaj oprócz L. dwa miasteczka Tymbark i Mszana dolna i dwa sądy powiatowe w L. i Mszanie dolnej. Ostatni utworzony został w r. 1883. Pod względem obszaru i ludności należy ten powiat do średnich w Galicyi. Gleba jest przeważnie żytnią, w dolinach jednak rodzi się pszenica, jęczmień i rzepak. Z ogólnej liczby użytków 211561 mr. , wypada na role orne 106681 posiadł. wiek. 24345, mniej. 82336 mr. , łąki i ogrody 40524 pos. wiek. 12481, mn. 28043 mr. , pastwiska na uboczach gór, działach i w miejscach podmokłych 18316 pos. wiek. 3422, mn. 14894 mr. , lasy 46040 pos. wiek. 44694, mn. 1346 mr. Lasy w stronie płn. są przeważnie jodłowe i bukowe, w części płd. świerkowe. Ludność jest polska, należąca w części płd. do szczepu równiaków, nieróżniących się strojem ani gwarą od mazurskich włościan pow. bocheńskiego, w płn, części do szczepu górali, nieodróżniających się znowu od kliszczaków, t. j. mieszkańców pow. myślenickiego koło Lubnia, Pcimia i Mszany dolnej. W całym powiecie głównym środkiem zarobku, dostarczającym także produktów zbytu, jest uprawa roli. Szkoły 4klasowe 2, 2klas. 2, 1klas, 9. Lilki Lilki Lilla Lillischken Lilsupie Liłowiany Limańcie Limanowa