wzdłuż praw. brzegu Mszańca, dopływu Wiaru. Por. t. II, str. 74. Lichnówki, niem. Kl. Lichtenau, włośc. wś, pow. malborski, śród żuław, po prawym brze gu Wisły, 1 milę od Tczewa. Obszaru liczy włók 155, gbur. 21, zagr. 5, katol. 273, ew. 124, men. 64, dm. 34. Parafia i szkoła Lich nowy, poczta Tczew. Odległość od Malborka 1 3 4 mili. Do większych posiadaczy zaliczają się Jan Fieguth 70 hekt. , Wilh. Friedrich 79, Dytryk Lopp 57, Gust. Ludwig 76, August Salzmann 87, Dytryk Thiessen 68, Otto Tornier 65. Jak imię staropolskie L. wskazuje, istnienie tej wsi dosięga czasów przedkrzyżackich. W r. 1321 Karol z Trewiru, mistrz w. krzyżacki, wystawił dla L. pierwszy zna ny przywilej. Podług niego dawali osadnicy czynszu od włóki po 1 1 2 grz. i 2 kury, 6 dni odrabiali przy siano braniu o swoim wikcie; drzewa potrzebnego dostawali z lasu krzyżac kiego z nad Wisły, Kś. F. Lichnowo, kol. , pow. koniński, gm. Kramsk ob. , par. Licheń. Leży o 15 w. na wsch. płn. od Konina, od rz. Warty w. 4; powierzch ni ma 70 mr. ; ludności mieszanej polskonie mieckiej męż. 28, kob. 30, razem 58; grunt żytni zimny. J. Chor. Lichnowy L niem. Lichnau, dok. Lichtenow, włośc. wś parafialna, pow. chojnicki, śród czystoniemieckiej Kosznajderyi, 1 milę od Chojnic. Obszaru liczy mr. 7494, bud. 213, dm. 102, katol. 789, ew. 8. Parafią i szkoła w miejscu, poczta i stacya kol. żel. w Chojnicach. Wś L. od dawna istniała; kiedy w czasach krzyżackich nadano jej pierwszy przywilej lokacyjny, nie wiadomo. R. 1369 Zygfryd von Gerlachsheim, komtur tucholski, poświadcza jako sołtysowi w L. Górce Bosilburg zgorzały budynki, a wraz z nimi także stary przywilej. Dla tego nowy teraz dokument wystawia. Włók było podówczas 85 zbytniej miary. Z tych prob. miał wolne 4 a sołtys 9; prawo było chełmińskie. Od włóki dawali oprócz kur czynszowych na św. Marcin i 3 wiardunki od nadmiaru po 3 pieniążki. Dwie karczmy czynszowały na zamek po 3 wiard. i po pół funta wosku, druga połowa przypadała dla sołtysa. Osadnicy mogli trzymać jedno czółno na jeziorze przede wsią. Ob. odpisy Dregera, ręk. arch. w Peplinie, str. 116; odpisy z Belna, str. 9. Niemieccy tutejsi mieszkańcy nie mało od początku skłaniali się do luteranizmu; jeszcze w r. 1588 miała ta parafia pastora luterskiego. Następnie znowu kościół oddany został katolikom. Za polskich czasów wś L. należała do dóbr star. tucholskiego. Lustr, tegoż star. z r. 1578 donosi L. mają włók 84, z tych do prob. należą 4, 1 włóka jest kościelna, 2 ma Bartł. Henigowski. Wś tę dzierżawi Jerzy Żaliński; osiadłych Słownik geograficzny. Tom V. Zeszyt 51. włók jest tu 77, karczma daje czopowego gr. 40. Lustr. z r. 1664 pisze L. , wś niemiecka, ma włók 82, z tych jest sołtyskich 9, wybraniecka 1, onera tej włóki wieś zastępuje; gbur. 20; czynszu ogółem dają zł. 128. Ostanie dzisiejszym parafii w L. donosi szemat. dyec. chełmińskiej, str. 290. Parafia L. liczy dusz 2102. Kościół jest tyt. św. Jadwigi, patronatu rządowego, o fundacyi jego nie wiadomo. Od r. 1863 1866 wzniesiono nowy kościół, który poświęcono 17 lipca r. 1866. Szpitala nie ma przy kościele; bractwo istnieje trzeźw. od r. 1858. Jest także kościół filiany w Sławęcinie, również rządowego patronatu. Prob. Piotr Nitsch. Wsie parafialne Lichnowy i Gronowo; w Gronowie znajdował się dawniej osobny kościół; do filii należą także dwie wsie Sławęcin i Obrowo. Szkółki trzy istnieją katol. w parafii w Lichnowach liczy katol. dzieci 150, nauczyciel jest tu zarazem organistą; w Gronowie 46 katol. dzieci i w Sławęcinie 117. 2. L. , niem. Gr. Lichtenau, dok. Lichtenowe, wś włośc, paraf, , pow. malborski, śród żyznych żuław malborskich, 1 milę od Tczewa, 1 1 2 od Malborka. Obszaru liczy wł, 212, gbur. 17, zagr. 9; katol. 459, ew. 233, men. 27, żyd. 7; dm. 54. Kościół katol. i luter. jako i szkoła w miejscu, poczta Tczew. Do większych posiadaczy Grossgrundbesitzer należą tu Aaron Claassen hekt. 120, Albert Ehrenberg 170, Bern. Friedrich 61, Albert Grothe 103, Ryszard Jacobson 104, Aug. Niess 139, Jul. Siech 131, Fryd. Strich 71, Gustaw Tornier 79, Teod. Tornier 143, Herm. Eggert 95 hekt. Wś L. należy do najstarszych osad śród żuław. Pierwszy raz wspominana w dokum. r. 1254 podówczas sławna wyspa Zantyr między Wisłą a Nogatem miała tu swój początek. R. 1321 Karol z Trewiru, mistrz w. krzyżacki, wystawił przywilej dla tej wioski, podług którego od włóki dawali czynszu po 2 grz. i 4 kury, nadto zobowiązani byli po 6 prętów 1 Seil grobli utrzymywać, dla kościoła przeznaczone było 6 włók roli; tacy proboszczowi dawali po pół korca żyta i tyleż jęczmienia. R. 1362 Jan von Wildenberg, prob. lichnowski, z poselstwem do cesarza wysłany od krzyżaków w sprawach duchownych. Osadnicy gburscy byli tu zdawna nader majętni i dla tego do występków dzikich bardzo skłonni. R. 1400 piszą o nich, gdy się upili, zakonnika pewnego w wór zaszyli i w kominie powiesili, żeby się uwędził; znowu braciszka, po kweście chodzącego, nad ogniem niby pieczeń smażyli, aż się spalił; człowieka jakiegoś, który kotły naprawiał, w skórę nieżywej szkapiny zaszyli i tak 8 dni trzymali. Z proboszczem swoim w rzeczach nieraz najśw. najgorszych niedorzeczności sobie pozwalali, a komtura nytyskiego za brodę 14 Lichnówki Lichnówki Lichnowo Lichnowy