mi, nadał na fundusz klasztorowi i Michała panien zakonnych bernardynck wileńskich; trybunał zatwierdził to nadanie r. 1617 maja 13. Po przyłączeniu Białorusi do Rossyi r. 1772 Dźwiną stanowiła granicę między obu państwami; część województwa półockiego, leżąca na lewym brzegu Dźwiny, została pod rządem Polski; dla tej więc części województwa za główne miasto obrano mko Uszacz dziś w pow. lepeskim; gdy następnie i cała Litwa wcieloną została do Rossyi, a Białoruś rozdzielono na dwie gubernie witebską i mohilewską, L. został mianowany miastem pow. gub. witebskiej r. 1805 d. 5 kwietnia. W pamiętnej wojnie r. 1812 znaczna część wielkiej armii Napoleona przechodziła przez L. , leżący na drodze z Wilna do Witebska; korpus Saint Cyrna, po nioszczęśliwej bitwie pod Połockiem, cofał się przez L, do Czasznik, gdzie miał kilkakrotne utarczki korpusem ks. Wittgensieina. L. ma obecnie dm. 590; w dniu 1 stycznia 1880 r. mk. było 5284, męż. 2609, kob. 2675; w tej liczbie prawosł 2281, katol. 536, ewang. 6, żydów 2458, mahomet. 6. Kościół parafialny katolicki, pod wez. św. Ka zimierza, fundowany przez Lwa Sapiehę roku 1604, miał nadane dobra Ładno patrz o pół mili od L. z obszarem 30 włók. Kościół w L. podwakroć był niszczony pożarem w r. 1770 i 1833; po ostatnim pożarze nabożeństwo przeniesiono do plebanii; w r. 1857 zaś założono kamień węgielny murowanego kościoła, kosztem obyw. Malczewskiego ukończonego poświęconego w r. 1876. Parafia katolicka obejmuje wiernych 1526; do tej parafii należą kaplice Zawidzicze, Woroń, Pyszno, Łuciszcze, Mieżdżyce i Poulle. Dekanat lepelski w pow. t. n. składa się z 7 parafij Bieszenkowicze, Uła, Hubiu, Lepel, Sieliszcze, Zahacie i Zaskorki przed 1867 r. 11; prócz powyższych Czaszniki, Uszacz, Kublicze i Paludowicze, wiernych liczy 13138, kaplic 23. Do r. 1865 była w L. szkoła powiatowa o 5 klasach, przeniesiona r. 1832 z mczka Chołopienicz pow. borysowskiego, którą założył tam Adam hr. Chreptowicz; obecnie szkoła ta zamieniona na miejską dwuklasową; jest też szkoła dla dzieci żołnierskich kantonistów pod zawiadywaniem inźenierów, z kierankiem technicznym. Tu się mieści główny zarząd inżenierów, zawiadujących berezyńską komunikacyą wodną ob. Berezyński kanał. Jan Czeczot, kolega i przyjaciel A. Mickiewicza, przebywał w L. przez lat 4, jako urzędnik zarządu inżenierów od r. 1837 do 1841. Tu zakończył smutny żywot Ludwik Jucewicz r. 1847, znany tłumacz pieśni litewskich pod pseudonimem Ludwika z Pokiewia i autor kilku dzieł, tyczących się etnografii Litwy. Handel i przemysł na niskim stoją stopniu. Żydzi trudnią się drobnym handlem i rzomiosłem, mieszczaniechrze ścianie wyłącznie rolnictwem i opla wem lasu. Z zakładów przemysłowych zaznaczyć można 3 garbarnie i 1 browar piwny. Powiat lepelski gub. witebskiej zajmuje, według Strelbickiego, 3506. 6 w. kw. czyli 72. 48 mil kw. ; graniczy na północ z pow. połockim i dryzieńskim, na wschód z pow. sieńskim gub. mohilewskiej, na południe i zachód z pow. borysowskim gub. mińskiej i pow. dzisieńskim gub. wileńckiej. Ludność ma 104431 czyli na 1 wiorstę 29. 4. Według wyznań prawosławnych 82963, kat. 13138, ewang. 24, roskołów 812, żydów 7490 i mahometan 4 prawosławni mają 42 cerkwie parafialne w 2 dekanatach; powiat dzieli się na 3 okręgi policyjne, 28 gmin i 4 rewiry sądów pokoju. Właścicieli ziemi, prócz włościan, 523; z tych wyznania prawosławnego 47, posiadają ziemi 21048 dziel; katolików 456, mają ziemi 136354 dzies. ; ewangiolików 4, władają 4841 dzies, ; roskoli i żydzi mają ziemi 667 dzies. ; lasów rządowych 16745 dzies. Miasteczek w pow. lepelskim 14 Boxzejków mieszk. 562; Uła 1944; Bieszenkowicze 2697; Czaszniki 4376; Kamień 781; Pyszno 47; Uszacz 908; Kublicze 806; Sieliszcze 88; Bobynicze 449; Orzechowno 205; Wietrzyn 149; Zaekorki 38; Woronecz mk. 182. Z zakładów przemysłowych w pow. lopelskim są 6 garbarni, browarów piwnych 6, gorzelni 15. Zwierząt domowych r. 1879 było koni 20309, rogatego bydła 26124, owiec prostych 15303, owiec poprawnych 526, świń 24223, kóz 3029. Co do powierzchni gruntu, to znaczniejsze wyniosłości znajdują się lsza we wschodniej części pow. ku granicy gub. mohilewskiej koło wsi Katarsy; 2, a między Leplem a miasteczkiem Pyszno, koło wsi Pysznohory; 3cia wś Horodczewicze o 15 w. od L. , ma wyniosłości do 500 stóp nad pow. morza. Jeziór wielka obfitość 349; z tych znaczniejsze Żeryńskie, na granicy gub. mohilewskiej ma powierzchni 11. 2 wiorst kw. , Ciotcmńskie 10. 2 w. kw, Czerstwiackie 9. 6 w. kw. , Lepekkie 7. 2 w. kw. Rzeki znaczniejsze Dźwiną, stanowiąca granicę od pow. połockiego i dryriońskiego; Ulanka z dopływem Swieczauką; Nacza i Uszcz uchodzące do Dżwiny. Z obliczeń i r. 1866 wysiewa się średnio żyta 27617 czetw. , pszenicy 810 czetw. , jęczmienia 5024 czatw. , owsa 18660 czetw, , grochu 3250 czetw, , kartofli 10320 czetw. ; zbiór zaś wynosi żyta 110468 czetw. , pszenicy 2025 czetw. , Jęczmienia 15074 czetw. , owsa 55980 czetw. , grochu 9750 czetw. , kartofli 51600 czetw; najlepsza gleba w środku powiatu. Ogrodnictwo znacznie rozwiaiote; Jabłek wywozi się do Petersburga do 20000 pudów. Znaczniejszy jarmark w mczku Bieszenkowiczach z obrotem handlowym około 300000 rs. W ostatnich latach od 1806

Lepel