sztor dominikanów został zrabowany. Lasy sstwa są obszerne, różnego drzewa i starożytne, tudzież zapusty poczynione i z pilnością konserwowane. Posesor sstwa Adam ks. Czartoryski jenerał ziem podol. czystej ma intraty 44273 zł. W 1777 r. 22 paździer. hajdamacy wpadłszy do miasta zabrali z kasy zł. 96287, na regiment buławy polnej przeznaczonych, i skarbowych pieniędzy zł. 13806. W 1781 r. Stanisław. August wracając z Kamieńca przejeżdżał tędy 18 listopada, gdzie go licznie zebrani obywatele witali. Podczas lustracyi w 1789 r. ssta był wzmiankowany ks. Czartoryski i domów chrześciańskich znajdowało się w mieście 157; żydowskich w rynku 36, zatylnych 39; na przedmieściu Zamurnem dm. chrzościan 6, a na Zawołku 47. Zamek czyli kancelarya, w której akta publiczne umieszczone, izba sądowa obszerna i wygodna, rezydencye dla supcentanta i innych, tudzież porządna oficyna, nakoniec wieża kosztem księcia wymurowane i dachówką pokryte, zdobią miasto; widzieć się dają mosty i wszelkie przeprawy wygodnych przejazdów, czyniąc bezpieczeństwo i przyjemność podróżną. Wsie do sstwa należące Rudnia, Tarłówka, Bochny, Bieleckie, Kozaczki, Horbasów, Szczodrowa, Susłowce, Kopytyńce, Popowce, Oleniszcze i Wójtowce czynią dochodu zł. 69031 gr. 11 sz. 2. Poddani nie zanieśli żadnej skargi przeciwko sście, ani przeciwko mającym do tegoż moc rządów; mieszczanie tylko podali zażalenie następujące szynk i miasto samo żydzi posiedli, wszystkie pożytki zabierają, mieszczan różną opłatę od rzeczy kupującej się na żywność i potrzebę, jako też i sprzedającej się, myta, cła targowe, mostowe i inne powymyślane opłaty za pomocą zamkową wymuszają. budowania słodowni i browarów nie dopuszczają. Dla mnóstwa Żydów, mieszczanie na przedmieściach poosiadać przymuszeni zostali; Żydów zaś domostwa, słodownie i browary na gruntach miejskich budować pozwalają. Wójtostwo za osobliwemi chodziło prawami, ponieważ wójta było i jest obowiązkiem, aby bronił granicę i mieszczan a poddanych królewskich od krzywdy i ucisków starościńskich. Reparacya mostów przez mieszczan czyniona była, w nagrodę czego mostowe do mieszczan należało, które teraz zwierzchność zamkowa Żydom do arendy przyłączyła, a nam mosty reparować obowiązuje. Mury miejskie porozrzucane i z tych kamień na różne potrzeby, nawet na piecki do winnic wyekspensowany; grunta na użytek skarbowy przywłaszczone; od stawu miejskiego zwierzchność zamkowa mieszczan oddaliła, a na tem większą pogardę praw i wolności od królów nadanych, mieszczan Żydom do arendy podano. Co do targowego, które J, O. X. starosta zupełnie zniósł, i tego brać pod żadnym pretekstem nie pozwolił, i na to zwierzchność zamkowa nie uważa, ale od wszystkich rzeczy na targ i jarmarki przywożonych, jako też od zboża, soli, cebuli, pietruszki, chleba, krup. jagieł opłaty biorą; zgoła, iż dla odstręczanego przez zdzierstwa ludu, częstokroć w mieście głód, tak, iż często w mieście chleba dostać trudno. Lustracyą sstwa, jako też i w całym powiecie uskutecznili Antoni Lipiński wojski latyczowskij Teodor Dzierżek pułk. wojska kor. i Franciszek Michalski Baliński; Akta latyczowskie. Bronili się książęta Czartoryscy, utrzymując, że od czasu ustania kroków nieprzyjacielskich z Turkami i po ustąpieniu ich z województwa podolskiego, od chwili posiadania sstwa przez Kątskich, później Tarłów, żadne przywileje na rzecz wolności mieszczan nie zaszły, że od czasu lustracyi w 1765 r, nie było sporu o przywileje. Król naznaczył komisyą dla rozpatrzenia tej sprawy, a tymczasem wydał mieszkańcom literas salvi conductus list bezpieczeństwa, by ich nie uciskać, lecz przytem rozkazał, aby, do czasu rozpoznania sprawy, mieszczanie odbywali dotychczasowe obowiązki. Niewiadomo jaki był skutek tych zażaleń; zresztą wkrótce kraj ten przeszedł we władanie Rossyi. Na wyznaczony dzień 8 kwietnia 1793 r. zgromadzone duchowieństwo i szlachta wykonali przysięgę na wierność cesarzowej Katarzynie II. W tymże roku m. L. naznaczone miastem powiatowem gub. podolskiej, a oprócz tego ustanowione było biskupstwo latyczowskie z rezydencyą biskupa, którym został ks. Sierakowski, chociaż wcale on tu nie mieszkał lecz w Winnicy, u ks. kapucynów Biskupstwo rzeczone, przez stolicę świętą nieusankcyonowane, trwało do 1798, w którym roku, przez najwyższy ukaz cesarza Pawła, katedra została przywrócona w Kamieńcu Podolskim. W 1796 r. nadany m. L. herb, a raczej wznowiony, gdyż miasto otrzymało go jeszcze od Stefana Batorego w niebieskiem polu biegnący srebrny wilk. Sstwo latyczowskie zostało darowane 18 sierpnia 1795 r. hr. Morkowowi; składały je wsie Bieleckie, Bochny, Holeniszczów, Horbasów, Kopytyńce, Kozaczki, Popowce, Rudnia, Susłowce, Szczodrowa, Tarłówka, Warynka, Wójtowce, Zalatyczówka i Zawołk. Grrunta po większej części górzyste, glinkowate, niektóre wsie bezleśne. Rudnia i Zalatyczówka mają kamień wapienny, a Szczodrowa kamień na żarna. Stawy i młyny, należące dawniej do miasta, przeszły na własność hr. Morkowa, do sukcesorów którego dziś należą. Zasługuje jeszcze na wspomnienie kościół latyczowski podominikański z cudownym obrazem N. Panny. Niema śladów w archiwach ani w historyi, kiedy mianowicie osiedli tu dominikanie i kto

Latyczów